Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Eksploracja tekstu i danych: wprowadzenie dla bibliotekarzy

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Branża, zawód i edukacja, Technologia informacyjna i bibliotekarska

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Eksploracja tekstu i danych: wprowadzenie dla bibliotekarzy została wyłączona

Przy rozwiązywaniu innowacyjnych problemów badawczych naukowcy coraz chętniej sięgają po techniki eksploracji danych i tekstu (ang. text and data mining – TDM), umożliwiające identyfikację trendów i relacji występujących w złożonych zbiorach danych. Międzynarodowe Stowarzyszenie Wydawców Naukowych, Technicznych i Medycznych (International Association of Scientific, Technical and Medical Publishers) definiuje TDM jako „eksploracyjną analizę danych w drodze zautomatyzowanych, obliczeniowych i lingwistycznych procesów i procedur”, a podejście to można podzielić, ze względu na format badanej informacji, na text mining, czyli na zautomatyzowane przetwarzanie cyfrowego tekstu strukturalnego oraz data mining – komputerową analizę informacji innych niż tekstowe. Aby móc wspierać nowe rozwiązania w zakresie komunikacji naukowej i praktyk badawczych, bibliotekarze i wydawcy muszą poszerzać wiedzę na temat narzędzi TDM, śledzić zmiany zachodzące szybko w tej dziedzinie, utrzymywać współpracę z analitykami oraz odnosić się do wyzwań związanych z zapewnianiem dostępu do dużych zbiorów danych. Artykuł zawiera podsumowanie sesji NASIG (North American Serials Interest Group), poświęconej wymianie doświadczeń między bibliotekarzami dziedzinowymi, pracownikami działów gromadzenia i przedstawicielami, w zakresie świadczenia usług związanych z TDM.

więcej o Eksploracja tekstu i danych: wprowadzenie dla bibliotekarzy

Jak zmienia się zawód dokumentalisty audiowizualnego: przypadek Francji

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Branża, zawód i edukacja, Źródła informacji

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Jak zmienia się zawód dokumentalisty audiowizualnego: przypadek Francji została wyłączona

Zawód dokumentalisty audiowizualnego jeszcze na początku XXI w. związany był z zarządzaniem zbiorami ikonograficznymi, np. ilustracjami w książkach i prasie, zbiorami fotografii, filmami itp. Łączono go też z zachowaniem i udostępnianiem komercyjnych kolekcji audiowizualnych tworzonych w celu promocji firm. Zmiany w technologii informacyjnej ostatniej dekady, zwłaszcza rozwój sieci społecznościowych, zmieniły nieco oblicze zawodu – upowszechnienie się informacji wizualnej doprowadziło bowiem do spadku jej wartości komercyjnej. Natomiast w zakresie zachowania dziedzictwa narodowego, dla dokumentalistów audiowizualnych ujawniły się nowe możliwości związane z tworzeniem przez bibliotekę i archiwum narodowe archiwów pamięci cyfrowej oraz budowaniem multimedialnych kolekcji na zlecenie muzeów, organizacji, czy stowarzyszeń regionalnych.

więcej o Jak zmienia się zawód dokumentalisty audiowizualnego: przypadek Francji

Library Reference Model: krok w kierunku Sieci Semantycznej

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Opracowanie informacji

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Library Reference Model: krok w kierunku Sieci Semantycznej została wyłączona

Library Reference Model (zob. babin.bn.org.pl/?p=3586) konsoliduje w jednej strukturze 3 odrębne modele konceptualne IFLA z rodziny FR, czyli: FRBR (Functional Requirements for Bibliographic Records, 1998), FRAD (Functional Requirements for Authority Data, 2009) i FRSAD (Functional Requirements for Subject Authority Data, 2010). Kontekst technologiczny w którym je rozwijano różni się znacząco od realiów, w których pracowali twórcy LRM i w których istotną kwestią stała się możliwość wykorzystywania danych bibliotecznych poza środowiskiem bibliotecznym, w aplikacjach Sieci Semantycznej. Autorki omawiają podjęte w ciągu ostatnich kilku lat działania, mające pomóc w osiągnięciu tego celu, dzięki stworzeniu wspólnego modelu funkcjonalnych wymagań, uwzględniającego wszystkie aspekty danych bibliotecznych i umożliwiającego ich modelowanie zgodnie z aktualnie przyjętymi praktykami. Prace w tym kierunku prowadzone były od 2012 r., początkowo w ramach FRBR Review Group, zajmującej się konsolidacją zadań użytkowników definiowanych w 3 modelach FR, a następnie przez powołany w 2013 r. zespół o nazwie Consolidation Editorial Group. Ich efektem jest referowany przez autorki dokument definiujący LRN w tekstowej, ustrukturyzowanej formie, dostosowanej do środowiska Linked Open Data (LOD). Po przejściu pozytywnie wszystkich etapów procesu akceptacji, został on przyjęty jako oficjalny standard IFLA w sierpniu 2017 r.

więcej o Library Reference Model: krok w kierunku Sieci Semantycznej

Książki elektroniczne w Słowackiej Bibliotece Narodowej

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki, Źródła informacji

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Książki elektroniczne w Słowackiej Bibliotece Narodowej została wyłączona

Książka elektroniczna staje się w obecnych czasach coraz silniejsza konkurencją dla tradycyjnych wydawnictw. W artykule omówiono zalety ebooków (m.in. prostsza procedura zakupu, całodobowy dostęp do księgarni, możliwość powiększenia czcionki czy zaznaczenia fragmentów tekstu, niekiedy możliwość skanowania fragmentów lub przerzucenia tekstu na tryb audio) i ich wady (konieczność kupienia czytnika, ograniczenia licencyjne, konieczność dodatkowego oprogramowania) oraz ich dostępnośc i wykorzystanie w Słowackiej Bibliotece Narodowej (SBN). Instytucja ta wypożycza za kaucją czytniki e-papieru, ale użytkownicy na ogół wolą korzystać z własnych urządzeń. Za pośrednictwem EBSCO IS kupiła także m.in. dwie kolekcje naukowych publikacji czeskich: 250 tytułów książek wydawnictwa Karolinum i 71 wydawnictwa Uniwersytetu Masaryka w Brnie (głównie slovacika) oraz pozycje innych renomowanych wydawców. Książki kupione od EBSCO IS są dostępne online w formacie PDF na platformie EBSCOhost. Po ostatnich zakupach SBN posiada 3456 tytułów e-książek udostępnianych za pośrednictwem Katalogu Biblioteki Cyfrowej (dikda).

więcej o Książki elektroniczne w Słowackiej Bibliotece Narodowej

Działalność słowackich bibliotek szkolnych w 2016 roku

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Czytelnictwo, Działalność biblioteki, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Działalność słowackich bibliotek szkolnych w 2016 roku została wyłączona

W 1999 r. Międzynarodowe Stowarzyszenie Bibliotekarstwa Szkolnego mianowało październik Międzynarodowym Miesiącem Bibliotek Szkolnych, przy czym dodatkowo dzień 24 października – Międzynarodowym Dniem Bibliotek Szkolnych. W artykule omówiono trzy programy zrealizowane na Słowacji w 2016 r. z tej okazji, oraz w ramach działań zaplanowanych na rok rozwijania kompetencji czytelniczych i upowszechniania czytelnictwa wśród uczniów.

więcej o Działalność słowackich bibliotek szkolnych w 2016 roku

“Najlepsza obsługa to brak obsługi”: o 7 zasadach tworzenia kultury bezbłędnej obsługi bibliotecznej

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie

Tagi: , , , ,

Możliwość komentowania “Najlepsza obsługa to brak obsługi”: o 7 zasadach tworzenia kultury bezbłędnej obsługi bibliotecznej została wyłączona

W znanej książce na temat sposobów skutecznego zarządzania firmą – Best service is no service, autorstwa Billa Price’a i Davida Jaffe sformułowano szereg zasad sprzyjających poprawieniu efektywności pracy instytucji. Autorka artykułu, dyrektor ds. badań naukowych Publicznej Biblioteki Naukowo-Technicznej Syberyjskiego Oddziału Rosyjskiej Akademii Nauk (GPNTB SO RAN), omawia w jaki sposób zasady te znajdują zastosowanie przy zarządzaniu biblioteką naukową. Oczywiście pozornie paradoksalne stwierdzenie sugerujące, że brak usług bibliotecznych poprawi jakość pracy nie traktuje się w książce i artykule dosłownie. Chodzi o usprawnienie pracy przez uproszczenie procedur.

więcej o “Najlepsza obsługa to brak obsługi”: o 7 zasadach tworzenia kultury bezbłędnej obsługi bibliotecznej

BOLD – duże i otwarte dane powiązane: prognozy

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska

Tagi: , , , ,

Możliwość komentowania BOLD – duże i otwarte dane powiązane: prognozy została wyłączona

Analitykę big data (olbrzymich, zmiennych i zróżnicowanych zbiorów danych pozyskiwanych z różnych kanałów komunikacyjnych, operacji dokonywanych w sieci, transakcji handlowych, informacji wymienianych prze urządzenia połączone z internetem, treści tworzonych przez użytkowników oraz różnego typu krajowych i lokalnych urządzeń i systemów monitoringu) uznaje się za jeden z najbardziej znaczących trendów technologicznych, kształtujących społeczno-ekonomiczny charakter globalnej gospodarki. Powiązanie gromadzenia dużych masywów danych z otwartym dostępem do nich dla wszystkich zainteresowanych stron zwiększa istotnie potencjał big data w odniesieniu do możliwości rozwiązywania problemów społecznych i usprawniania funkcjonowania publicznych i prywatnych jednostek w cyfrowym ekosystemie, a jednocześnie – ryzyko związane z wykorzystywaniem tych zasobów. Autorka, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, przeanalizowała w tekście specyfikę i zakres BOLD (Big and Open Linked Data) oraz stosowane obecnie techniki analityczne. Omówili także dotychczas przeprowadzone badania poświęcone temu fenomenowi, a następnie przedyskutowała możliwe kierunki ewolucji masywów otwartych, powiązanych danych w przyszłości, w kontekście złożoności ich zbiorów i zarządzania danymi z różnych źródeł.

więcej o BOLD – duże i otwarte dane powiązane: prognozy

Ewaluacja i ranking książkowych portali społecznościowych

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Czytelnictwo, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Źródła informacji

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Ewaluacja i ranking książkowych portali społecznościowych została wyłączona

Pojawienie się nowych mediów traktowane jest z jednej strony jako zagrożenie dla bibliotek, przemysłu wydawniczego i książek, z drugiej strony – jako szansa dla ich rozwoju, gdyż technologie informacyjne mogą być skutecznym narzędziem promocji czytelnictwa. Jedną z platform ułatwiających jego popularyzację są serwisy społecznościowe zrzeszające miłośników książek (ang. book social media – BSM) i funkcjonujące na wzór innych, tematycznych sieci społecznościowych online. Są one popularne zarówno wśród czytelników, jak i wydawców, integruje się je również z serwisami bibliotecznymi, m.in. katalogami online i wykorzystuje do komunikacji z użytkownikami. Znajomość ich struktury i funkcjonalności może pomóc w ocenie zalet i zagrożeń związanych z ich użytkowaniem oraz przyszłych trendów w tym zakresie. W artykule omówiono wyniki badania, którego celem było precyzyjne określenie kryteriów i strukturalnych wskaźników ewaluacji takich stron i stworzenie rankingu najlepszych z nich.

więcej o Ewaluacja i ranking książkowych portali społecznościowych

O metodycznych podstawach działalności rosyjskich bibliotek publicznych w środowisku wielokulturowym

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Branża, zawód i edukacja, Działalność biblioteki, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania O metodycznych podstawach działalności rosyjskich bibliotek publicznych w środowisku wielokulturowym została wyłączona

W Rosyjskiej Federacji żyją reprezentanci 193 narodów, a po upadku ZSRR, kraj ten odnotował dużą falę migracji, głównie z krajów poradzieckich. W ostatnich latach, rosyjskie władze zdecydowały się pragmatycznie na zmianę stosunku do imigrantów i większe otwarcie Rosji na cudzoziemców, kładąc nacisk na proces ich społecznej integracji, przy zachowaniu poszanowania odrębności kulturowej. Zgodnie z najważniejszymi dokumentami nowej koncepcji polityki migracyjnej, zatwierdzonymi przez prezydenta, zasadniczą rolę w tym procesie powinny odegrać szkoły i biblioteki. W artykule krótko scharakteryzowano projekty realizowane przez główne biblioteki regionalne oraz narodowe krajów WNP, omówiono tematykę konferencji poświęconych pracy bibliotek w wielokulturowym społeczeństwie oraz inne działania w kierunku utworzenia podstaw naukowych działalności metodycznej.

więcej o O metodycznych podstawach działalności rosyjskich bibliotek publicznych w środowisku wielokulturowym

Jasna strona informacji: o sposobach minimalizacji przeciążenia informacyjnego

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Technologia informacyjna i bibliotekarska, Umiejętności informacyjne, Wykorzystanie informacji i socjologia informacji

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Jasna strona informacji: o sposobach minimalizacji przeciążenia informacyjnego została wyłączona

Przeładowanie informacją (PI) określane jest w piśmiennictwie jako jedna z patologii współczesnego środowiska informacyjnego, utrudniającą efektywne korzystanie z jego zasobów. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, omówiono ten złożony fenomen, w tym jego specyfikę, typy, źródła i powody występowania, uwzględniając rolę technologii informacyjnych i wpływu gospodarki bazującej na masowym przetwarzaniu danych. Przedstawiono także różne strategie sprzyjające zmniejszeniu skali tego problemu. Skupiono się przy tym na jakościowych aspektach PI, analizowanych na poziomie mikro, czyli na badaniu czynników, które utrudniają użytkownikom zakończenie procesu poszukiwania informacji, ze względu na nieumiejętność ich filtrowania oraz rosnącą przepaść między informacjami, które są dostępne i które nadają się do wykorzystania.

więcej o Jasna strona informacji: o sposobach minimalizacji przeciążenia informacyjnego