Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

To skomplikowane: o udostępnianiu e-książek w bibliotekach szkolnych

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania To skomplikowane: o udostępnianiu e-książek w bibliotekach szkolnych została wyłączona

Udostępnianie książek elektronicznych staje się w amerykańskich bibliotekach szkolnych coraz bardziej powszechną usługą – z sondażu School Library Journal z 2013 r. wynika, że 26% tych placówek używa cyfrowych książek i podręczników, a kolejne 11% planuje ich wprowadzenie. Statystyki te odzwierciedlają ogólnokrajowe trendy – e-książki czyta 23% Amerykanów powyżej 15-roku życia (dane Pew Research Center Internet & American Life Project), cyfrowe technologie i treści cieszy się też dużą popularnością wśród dzieci i młodzieży, bibliotekarze szkolni chcą więc docierać do uczniów tam, gdzie łatwo ich znaleźć – online. W artykule przedstawiono wyzwania związane z migracją bibliotek szkolnych na formę cyfrową na podstawie doświadczeń dwóch wysoko notowanych szkół średnich ze stanu Illinois. Przeanalizowano m.in. powody decyzji o udostępnianiu ebooków, preferowane urządzenia do ich odczytu i techniczne zagadnienia związane z ich wypożyczaniem, wybieranych dostawców e-treści oraz zakres wykorzystania druku i materiałów elektronicznych w omawianych bibliotekach.

Obie placówki zdecydowały się na udostępnianie uczniom iPadów firmy Apple w komplecie z aplikacjami do robienia notatek i korzystania z materiałów audio, wideo i różnych interaktywnych opcji. Użytkownicy mogą pobierać na nie cyfrowe tytuły zdalnie w dowolnym czasie, i korzystać z nich przez okres 3 tygodni – w przypadku książek wypożyczanych dla przyjemności, i przez rok czasu – w przypadku podręczników. Oszacowano, że w dłuższej perspektywie, zwłaszcza w odniesieniu do materiałów edukacyjnych, rozwiązanie to okaże się tańsze niż zakup drukowanych podręczników, pomoże też w promocji czytelnictwa i zachęci do korzystania z zasobów biblioteki uczniów dotąd niezainteresowanych czytaniem lub onieśmielonych grubością tradycyjnych lektur. W obu zapewniana jest uczniom indywidualna pomoc techniczna związana z użytkowaniem tych urządzeń i pobieraniem treści. Jedna z placówek odbiera rozdane iPady po ukończeniu przez uczniów szkoły, druga pozwala im je zatrzymać (ich rodziny muszą jednak pokryć część kosztów zakupu).

Do największych trudności związanych z implementacją e-booków i ich czytników w środowisku szkolnym zaliczono ich wysoką cenę i całkowite koszty eksploatacji (naprawy, utrzymanie, opłaty za pomoc techniczną, instalacje WiFi, stanowisk do ładowania urządzeń itp.) oraz szybkie zmiany technologiczne wymagające co kilka lat nowych inwestycji. Kolejne to m.in.: a) ograniczenia prawne związane z zapewnianiem nieletnim dostępu do treści elektronicznych online – na mocy amerykańskiej ustawy The Children’s Internet Protection Act (CIPA) (zob. BABIN 2005/1/60, BABIN 2009/2/144) szkoły mogą otrzymać rabaty na technologie sieciowe pod warunkiem, że zainstalują filtry internetowe blokujące dostęp do nieodpowiednich materiałów. Wyposażania uczniów w kosztujące ok. 500 USD urządzenia zapewniające im dostęp do Internetu także poza szkołą, utrudnia spełnienie tych wymogów i rodzi szereg problemów prawnych (kwestie prywatności uczniów, odpowiedzialności szkoły poza godzinami jej pracy itp.), b) wysokie opłaty za usługi hostingowe dla bibliotek oraz ograniczenia dotyczące liczby użytkowników/wypożyczeń nakładane przez wydawców i dostawców (np. utrata dostępu do zakupionego tytułu po jego 30 pobraniach) oraz skomplikowany proces zamawiania e-booków, c) mały wybór dobrej jakości tytułów – duża część klasyków literatury i popularnych lektur jest niedostępna w wersji cyfrowej i konieczne jest korzystanie w związku z tym z usług wielu dostawców.

Wśród zalet wprowadzania e-książek i iPadów do bibliotek wymieniono m.in. niskie koszty udostępniania cyfrowych podręczników w porównaniu z ich drukowanymi odpowiednikami (średni koszt wersji cyfrowej to ok. 20 USD, papierowej – 120) oraz dyskrecję i wygodę, jakie zapewniają uczniom. Wbrew obawom wielu bibliotekarzy, rozszerzenie oferty bibliotek szkolnych o treści elektroniczne nie ogranicza wcale zainteresowania użytkowników materiałami drukowanymi – w przypadku obu badanych placówek liczba ich wypożyczeń nawet wzrosła.

Komentarze wyłączone.