Linked Data i funkcje wyszukiwania w Europeanie
,Kategorie: Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Źródła informacji
Tagi: design, Europeana, Europeana Data Model, implementacja, linked data, obsługa, portale, rozwój, Sieć Semantyczna, systemy organizacji wiedzy, wyszukiwanie semantyczne, wyszukiwarki
Możliwość komentowania Linked Data i funkcje wyszukiwania w Europeanie została wyłączona
Artykuł, bazujący na prezentacji przedstawionej przez autora na konferencji ODOK 2010, poświęcono omówieniu badań nad wprowadzaniem modelu Linked Data i Sieci Semantycznej na platformie Europeana. Przedstawiono w nim rozwój i założenia tego projektu, jego planowaną architekturę informacyjną oraz zagadnienia związane z implementacją funkcji wyszukiwania semantycznego, opisując na konkretnych przykładach przyjęty model danych, ich semantyczną warstwę, prototyp semantycznego wyszukiwania oraz kwestie związane z interoperacyjnością i Linked Open Data.
Projekt Europeana został zainicjowany przez Komisję Europejską w 2005 roku i w 2008 pojawił się online. Od tego czasu biblioteka ta stale się rozwija. Nowa architektura informacyjna projektu bazuje na zasadach Linked Data (powiązanych danych), dzięki którym poszczególne zasoby mogą się do siebie nawzajem odwoływać. Zaplanowano więc nowy model danych – EDM (Europeana Data Model), gdyż w dotychczasowym nie można było wykorzystać możliwości Linked Data. EDM obejmuje różne reprezentowane w Europeanie struktury metadanych i domeny wiedzy. Oferuje szereg generowanych atrybutów i klas (w tym subatrybuty i podklasy). Dzięki temu można w dalszym ciągu uzyskać oryginalne reprezentacje danych, a jednocześnie zagwarantować interoperacyjność zasobów. EDM umożliwia modelowanie kontrolowanych słowników, opisywanie obiektów i strukturyzację poszczególnych elementów informacji. Elementy te są dostarczane do obiektu w postaci miniaturek, metadanych opisowych lub linków do obiektu cyfrowego.
Autor za pomocą schematu graficznego przedstawia semantyczną warstwę danych. Wymodelowane za pomocą EDM reprezentacje cyfrowych obiektów zawierają zależności między osobami, miejscami, datami i ogólnymi konceptami, zaś Semantic Data Layer (znaczeniowa warstwa danych) posiada wzory wewnętrznych i zewnętrznych słowników. Związek między reprezentacją obiektu i pojęciem jest przedstawiony za pomocą odpowiedniego konceptu URI. Proces ten jest określany jako uzupełnienie semantyczne.
Reprezentacje obiektów w Europeanie pochodzą z różnych europejskich instytucji kultury. Dzięki temu poszczególne obiekty opisane są zgodnie z określonymi standardami metadanych. W wielu przypadkach dany obiekt jest powiązany z zewnętrznym słownikiem, dzięki czemu inne instytucje mogą mieć do niego dostęp. Semantic Data Layer gromadzi semantycznie powiązane koncepty z różnych zbiorów. Proces ten jest określany jako semantyczne dostosowanie. W efekcie powstaje semantyczna sieć konceptów, za pomocą której można dostać się do każdego obiektu w przestrzeni informacyjnej Europeany – w tym znaczeniu obiekty w Europeanie są interoperacyjne.
Projekt wspomaga społeczność Linken Open Data. W „Linked Open Data Cloud” znajdziemy liczne dodatkowe źródła wiedzy jak np. Dbpedia. Europeana będzie korzystać z tych źródeł, sama pozostając jednocześnie otwartym źródłem informacji dla innych aplikacji. Prototypem semantycznych funkcji w Europeanie jest silnik „Semantic Searching Prototype”, zawierający reprezentacje obiektów z 3 muzeów: Holenderskiego Instytutu Historii Sztuki, Holenderskiego Muzeum Narodowego oraz Luwru. Każda z tych kolekcji zaopatrzona jest we własny słownik, przystosowany do współpracy z zewnętrznymi semantycznymi słownikami. Przykładowo, wpisując w wyszukiwarce hasło „Monet, Claude” znajdziemy nie tylko obrazy Claude Moneta (koncept ze słownika ULAN: Union List of Artist Names), ale też inne powiązane koncepty – np. obrazy osób z nim związanych. Dzięki wyżej opisanym mechanizmom dowiemy się, w jaki sposób dane osoby były z Monetem powiązane (np. Charles Gleyre był jego uczniem). Wartość informacyjna jednego obiektu może więc zostać podwyższona przez inny słownik.
We wnioskach autor podkreśla, że semantyczne wyszukiwanie nie powinno zastąpić tradycyjnej funkcji wyszukiwania w Europeanie. Jest ono dodatkową ofertą. Semantycznie powiązane rekordy mogą być wykorzystywane przez różne grupy do różnorodnych celów, najpierw trzeba jednak przygotować bogate w zasoby bazy wiedzy, których wartość informacyjna i użyteczność mogą wzrosnąć przez integrację w semantycznej sieci.