Babin

W Rosji coraz więcej dzieci i młodzieży traktuje Internet jako główne źródło informacji. Uwzględniono to w opracowanej przez Rosyjskie Stowarzyszenie Biblioteczne, koncepcji rozwoju bibliotek dziecięcych i młodzieżowych na lata 2014-2020, która przewiduje rozszerzenie i stałe doskonalenie bibliotecznych usług elektronicznych. W artykule krótko przedstawiono proces komputeryzacji centralnych bibliotek dziecięcych, rodzaje świadczonych przez nie usług oraz już zrealizowane najciekawsze projekty.

W latach 90. XX wieku w Rosji rozpoczęto przenoszenie katalogów na formę elektroniczną, a wkrótce potem biblioteki dziecięce zaczęły tworzyć tematyczne bazy danych na dyskach optycznych, które jednak cieszyły się niewielkim powodzeniem. W 2012 roku 71 z 74 centralnych bibliotek dziecięcych dysponowało już elektronicznymi katalogami. Po 2000 roku coraz więcej placówek zaczęło rozwijać własne strony internetowe i obecnie posiadają je prawie wszystkie dziecięce i młodzieżowe biblioteki centralne. W 2012 r. zarejestrowano na nich blisko 6 mln odwiedzin, w tym samym czasie użytkownikom udostępniono blisko 10 mln rekordów (w tym katalogowych). Usługi elektroniczne bibliotek scharakteryzowano w artykule na podstawie wyników analizy zawartości stron www 46 obwodowych bibliotek dziecięcych i młodzieżowych.

Okazało się, że najczęściej na stronach www tych bibliotek prezentowano materiały rekomedowane i dokumenty (prezentacja nowości)oraz usługi (43 biblioteki; 93% badanej próby), następnie – dostęp do katalogów online (40 bibliotek; 86,9%), tematycznych baz danych (29 bibliotek; 63%), udostępniano też materiały bieżące, takie jak bibliografie zalecające, materiały metodyczne, kalendarze rocznicowe (19 bibliotek; 41,3%). Niektóre strony biblioteczne www zawierają odsyłacze do stron internetowych z materiałami edukacyjnymi, dotyczącymi wyboru zawodu itp. W artykule najwięcej miejsca poświęcono omówieniu udostępnianych na stronach badanych bibliotek obwodowych różnorodnych materiałów tematycznych. Przede wszystkim odnosiły się one do lokalnych pisarzy, naukowców, działaczy społecznych, artystów (biografie, teksty ich autorstwa, zdjęcia, nagrania wystąpień itp.) – np. Biblioteka Dziecięca i Młodzieżowa Obwodu Orłowskiego na swojej stronie udostępnia encyklopedię literacką „Orłowscy pisarze dzieciom” w której przedstawiono historię książki dziecięcej regionu od XVIII w. (biografie, bibliografia, teksty ponad 400 autorów). Biblioteka zrealizowała też projekt „Ogniowy łuk” poświęcony upamiętnieniu walk z Niemcami w 1943 r. na tzw. Łuku Kurskim (opis bitwy, mundury, broń, bohaterowie walk, wspomnienia, zdjęcia, pieśni itp.). Biblioteka Obwodu Irkucji odsyła do opisów życia i działalności osób, których nazwiskami oznaczono asteroidy (projekt „Nazwiska obywateli z Irkucji wśród gwiazd”). Część placówek umożliwia korzystanie z zakupionych przez nie baz za pomocą przeglądarki internetowej. 14 bibliotek opracowało własne materiały elektroniczne dotyczące ich regionu (zabytki, przyroda, przemysł, znani ludzie). W podsumowaniu stwierdza się, że biblioteki coraz częściej, poza katalogami i przeglądem nowości, prezentują na swoich stronach bazy tematyczne w technologii multimedialnej i hipertekstowej. Główne mankamenty bibliotecznych stron www to brak przejrzystej struktury strony, brak możliwości dogodnej nawigacji i zrozumiałego interfejsu.