Babin

Serwis mikroblogowy Tumblr opisywany jest często jako „zapomniana” sieć społecznościowa, gdyż brakuje pogłębionych badań i formalnych studiów koncentrujących się na tym unikalnym medium, stanowiącym połączenie platformy publikacji (nie narzucającej ograniczeń długości wpisów) i społecznościowego portalu. Mimo skupiania uwagi większości badaczy analizujących internetowe społeczności na portalach Facebook i Twitter, Tumblr cieszy się rosnącym zainteresowaniem internautów (udostępnia obecnie ponad 240 mln blogów, a liczba jego użytkowników zwiększyła się w 2014 r. o 28,4 %); nie jest też omijany przez bibliotekarzy. Autorka postanowiła sprawdzić, w jaki sposób amerykańskie biblioteki, biblioteczne archiwa, kolekcje cyfrowe i jednostki gromadzące zbiory specjalne używają tego kanału komunikacji, prezentując charakterystykę, możliwości oraz wyniki ilościowej analizy statystyk wykorzystania serwisu.

Większość debat poświęconych treściom cyfrowym i bibliotekom koncentruje się w Stanach Zjednoczonych na e-książkach z oferty dużych dostawców. W ciągu ostatnich kilku lat, dzięki działaniom lobbyingowym ALA (American Library Assiciation) i środowiska bibliotecznego, dokonano znaczącej poprawy dostępu do katalogów ebooków branżowych wydawców oraz komfortu wykorzystywania ich kolekcji. Jednocześnie, szukano dodatkowych, niezależnych opcji umożliwiających użytkownikom wyszukiwanie i publikowanie treści elektronicznych, z uwzględnieniem kwestii ochrony prywatności i zapewnienia długotrwałej cyfrowej ochrony, rozszerzając obszar zainteresowania o inne typy i źródła e-zasobów. Autorka przybliża kilka innowacyjnych projektów, które zyskały dofinansowanie fundacji Knight, i które miały na celu zwiększenie dostępności cyfrowych platform i mediów, i powstały dzięki współpracy bibliotek, konsorcjów bibliotecznych, autorów, twórców oprogramowania i członków lokalnych społeczności.

Biblioteka jako jedna z najstarszych instytucji społecznych powinna mieć silną pozycje w nowoczesnym społeczeństwie informacyjnym, jednak ze względu na pojawienie się nowych możliwości wyszukiwania informacji, położenie to stało się niestabilne, co powoduje konieczność przewartościowania i ponownej teoretycznej i kulturowo-politycznej oceny jej roli oraz podstaw i zasad funkcjonowania. W artykule omówiono instytucjonalny i funkcjonalny rozwój bibliotek oraz różnice między procesami komunikacyjnymi w „galaktyce Gutenberga” i we współczesnym, globalnym społeczeństwie sieciowym – w „erze Zuckenberga”, próbując znaleźć odpowiedź na pytanie, jak placówki te mogą zaspokajać potrzeby współczesnych użytkowników i jakie strategie bibliotecznej komunikacji mogą być pożądane w przyszłości.

Przedstawiono „Manifest dla bibliotek obsługujących osoby mające trudności z odczytywaniem druku” (Manifesto for Libraries Serving Persons With a Print Disability). Dokument ten, przygotowany przez IFLA, został podpisany na spotkaniu UNESCO w Paryżu w listopadzie 2013 r. Zakłada on promowanie dostępu do usług bibliotecznych i informacyjnych dla 285 milionów żyjący na całym świecie osób niewidomych i słabowidzących, z których 21 milionów mieszka w Stanach Zjednoczonych, jak również dla osób mających problemy z czytaniem z innych powodów. Dokument zwraca uwagę na konieczność przygotowania odpowiednich usług, zbiorów, sprzętu i innych ułatwień, które pozwolą walczyć z „głodem książek”, jak Światowy Związek Niewidomych (ang. World Blind Union) określa sytuację, w której mniej niż 5% publikowanych książek jest dostępnych dla osób niemogących czytać tradycyjnie wydanych tekstów.

Artykuł poświęcono analizie źródeł satysfakcji zawodowej absolwentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) oraz wpływu strukturalnych i technologicznych zmian w środowisku bibliotecznym na tradycyjnie wysoki poziom zadowolenia z pracy wśród amerykańskich bibliotekarzy. Wykorzystano w nim dane zebrane w pierwszej fazie badania dotyczącego kwestii kadrowych w BIN (Workforce Issues in Library and Information Science – WILIS), realizowanego w latach 2005-2012 i finansowanego przez amerykański Instytut Usług Muzealnych i Bibliotecznych (IMLS). Celem projektu było przyczynienie się do lepszego zrozumienia problemów z którymi stykają się specjaliści BIN, związanych z edukacją, rozwojem zawodowym, środowiskiem pracy i retencją personelu.

W artykule przedstawiono problematykę rozwoju i modernizacji usług bibliotecznych i informacyjnych w Armenii, Gruzji i Uzbekistanie ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia edukacji bibliotekoznawczej. Podsumowano też efekty projektu finansowanego ze środków Komisji Europejskiej, mającego na celu opracowanie w tych państwach nowych programów studiów z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej na poziomie magisterskim.

W 2004 r. Jeffrey Beall opublikował w Library Hi Tech News artykuł pt. Dublin Core: an obituary (Dublin Core: wspomnienie pośmiertne) – swój głos w dyskusji na temat przyszłości katalogowania i opisu bibliograficznego, będący reakcją na coraz silniejsze tendencje części środowisk i konsultantów bibliotecznych do rezygnacji z używania formatu MARC i zastąpienia go schematem Dublin Core (DC). Tekst ten miał prezentować zrównoważone spojrzenie na przydatność DC dla bibliotek oraz krytykę akceptowania wszystkich nowinek technologicznych bez ich dokładnej i perspektywicznej analizy.

Cenzura w Internecie jest przedmiotem troski wielu gremiów na całym świecie, gdyż restrykcje dotyczące używania tego medium i związanych z nim narzędzi komunikacyjnych łamią jedno z podstawowych praw człowieka, jakim  jest prawo do informacji,  blokują ludziom dostęp do wiedzy w skali globalnej, zmniejszają ich szanse edukacyjne oraz utrudniają świadome podejmowanie decyzji i działalność obywatelską, stanowią też zagrożenie dla ruchu otwartego dostępu do wyników badań naukowych. Celem artykułu jest podniesienie świadomości znaczenia, jakie ma podjęcie przez służby biblioteczno-informacyjne odpowiedzialności za znalezienie dogodnych metod regularnego monitorowania cenzury internetowej w ich krajach, oraz przedstawienie możliwych ram takiego monitoringu.  Podsumowuje on badania przeprowadzone dla Komitetu IFLA ds. wolnego dostępu do informacji i wolności wypowiedzi (FAIFE) i dotyczące sposobów manifestacji cenzury, negatywnych i pozytywnych trendów związanych z cenzurowaniem sieci www w poszczególnych państwach oraz roli władz, dostawców internetowych i operatorów wyszukiwarek w tym procederze.

Amerykańskie biblioteki zaczęły wykorzystywać różnego typu media społecznościowe do kontaktów ze swoimi użytkownikami już na wczesnym etapie rozwoju tych platform, jednak ze względu na zróżnicowanie klienteli, której służą, muszą nadal przekazywać komunikaty marketingowe zarówno przy pomocy tradycyjnych, jak i najnowocześniejszych, cyfrowych technik, tak by dotrzeć ze swoim przekazem do jak najszerszego grona odbiorców. Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz komentarzy profesjonalistów, w artykule omówiono różne podejścia do promocji bibliotecznych zbiorów i usług, przedyskutowano też najważniejsze kwestie, jakie należy rozważyć planując kampanie marketingowe w dobie cyfrowych technologii i chcąc w pełni wykorzystać potencjał starych i nowych kanałów komunikacji.

W artykule krótko scharakteryzowano: badania bibliotekoznawcze prowadzone przez centralne biblioteki rosyjskie i Rosyjską Bibliotekę Państwową (Rossijskaă Gosudarstvennaă Biblioteka – RGB) (1), przeszkody utrudniające prowadzenie badań naukowych w bibliotekach (2), pożądane kierunki badawcze i tematykę jaką należy się zająć w pierwszym rzędzie (3) oraz działania, jakie należy podjąć, aby rozszerzyć działalność naukową bibliotekarzy (4).