Babin

Analfabetyzm jest we Francji kluczowym problemem społecznym od ponad 40 lat, a badania z lat 2011-2012 wykazały, że nadal około 7% populacji w wieku od 18 do 65 lat (2,5 mln osób) to osoby wykluczone z aktywnego uczestnictwa w kulturze i życiu społecznym ze względu na brak wystarczającej umiejętności czytania ze zrozumieniem, pisania i liczenia. Nie chodzi przy tym o tradycyjnie rozumiany analfabetyzm, ani o mieszkańców, dla których język francuski nie jest ojczystym, lecz o osoby, które zaliczyły co najmniej 10-letni okres nauki szkolnej i ukończyły 16 lat, jednak mają trudności ze sprawnym funkcjonowaniem we współczesnym społeczeństwie. Powody tego stanu rzeczy są różne i zaliczyć można do nich m.in. wewnętrzne uwarunkowania, problemy z identyfikacją osób mających omawiane problemy różnice regionalne, brak spójnych strategii zaradczych oraz odpowiednich szkoleń. Istotną rolę rolę na tym polu mają do odegrania biblioteki.

Ponieważ Francja szybko się starzeje (szacuje się, że w 2060 w roku ok. 23 mln jej obywateli będzie w wieku ponad 60 lat), polityka społeczna francuskiego rządu nastawiona jest od kilku lat na aktywizację seniorów. Założono, że biblioteki publiczne powinny w coraz większym stopniu świadczyć usługi dla tej grupy ludności. W artykule, na podstawie bogatej literatury przedmiotu, w tym uwzględniającej wyniki różnych sondaży przeprowadzanych przez ministerstwo kultury oraz Instytut Gerontologii, szeroko przedstawiono problematykę związaną z obsługą biblioteczną starszych osób we Francji.

Szeroki kontekst instytucjonalny i bieżąca praktyka bibliotek uniwersyteckich postawiły bibliotekarzy przed koniecznością radzenia sobie z problemami związanymi z równoległym zarządzaniem zasobami elektronicznymi i papierowymi, i wynikającymi z łączenia misji zachowania dziedzictwa i zadań bieżących, zmianą roli bibliotekarzy i bibliotek oraz koniecznością selekcji zbiorów. Autor – doktor romanistyki i pracownik działu zachowania zbiorów w Bibliotece Uniwersytetu w Strasburgu (BUS), prezentuje swoje stanowisko wobec pięciu popularnych przekonań dotyczących francuskich bibliotek uniwersyteckich.

Artykuł poświęcono omówieniu trendów na dobrze prosperującym francuskim rynku wydawniczym, dotyczących książek skierowanych do dzieci i młodzieży oraz przybliżeniu wyborów dokonywanych przez młodych czytelników. W aktualnej ofercie wydawniczej dla najmłodszych uderza znaczny udział powieści detektywistycznej i sensacyjnej, młodzież z kolei otrzymuje propozycję kryminałów, thrillerów i powieści noir. W obu przypadkach szata graficzna, styl i fabuła są do pewnego stopnia dostosowywane do poziomu umysłowego i emocjonalnego adresatów.

La Charte documentaire de la BNF 2015 (ChD), czyli karta dokumentów, to liczący ponad 200 stron (15 str. w wersji syntetycznej) rodzaj kodeksu, określającego misję, pryncypia i zasady gromadzenia zbiorów Biblioteki Narodowej Francji (BNF) w najbliższych latach. Założenia te po raz pierwszy sformalizowano w 1993 r. i aktualizowano w 2005 roku. W obecnej wersji utrzymano główne wartości: ochrona szeroko pojmowanego dziedzictwa narodowego, encyklopedyczność, otwarcie na osiągnięcia światowe w zakresie nauki i kultury, aktualność i otwartość na bieżące dokonania światowe.

Pierwsze regulacje związane z egzemplarzem obowiązkowym (eo) wprowadzono we Francji w 1537 r. W roku 2006, ustawę o eo rozszerzono o treści cyfrowe a prawny obowiązek ich gromadzenia, podobnie jak drukowanej spuścizny wydawniczej, przypada Bibliotece Narodowej Francji (BNF). Do 2012 r. realizowała ona głównie zobowiązania związane z pozyskiwaniem egzemplarzy obowiązkowych stron www i publikacji online, a od tego czasu, we współpracy ze krajowym stowarzyszeniem wydawców, BNF pracuje także nad opracowaniem i wdrażaniem specjalnych procedur ułatwiających gromadzenie ebooków w ramach eo i upraszczających ich przekazywanie bibliotece przez wydawców drogą elektroniczną.

Francuskie Stowarzyszenie Biblioteczne (ABF) zorganizowało w 2016 r. w Paryżu, w Mediatece im. F. Sagan, jednodniową konferencję poświęconą współpracy bibliotek publicznych z bibliotekami i służbą więzienną. Obrady otworzył Nicolas Merle reprezentujący ministerstwo kultury i komunikacji, przedstawiając bilans ubiegłorocznej współpracy jego resortu z ministerstwem sprawiedliwości. Ministerstwo przekazało w 2015 r. do regionów 2 mln euro na ponad 450 projektów, zakładając, że biblioteki publiczne będą grały istotną rolę w edukacji i rozwoju kultury dla więźniów. Z ramienia ministerstwa sprawiedliwości głos zabrała Nathalie Faure referując wyniki badania z 2015 r. poświęconego funkcjonowaniu bibliotek w zakładach karnych.

W artykule omówiono historię Biblioteki Narodowej i Uniwersyteckiej (BN i U) w Strasburgu oraz założenia i poszczególne etapy realizacji projektu jej niedawnej restauracji. BN i U została kompletnie zniszczona w 1870 roku podczas oblężenia miasta przez wojska pruskie, a następnie odbudowana przez rząd niemiecki i otwarta w 1895 roku ze zbiorami liczącymi 600 tys. wol. Jej siedzibę, zaprojektowaną przez przez Hartela i Neckelmanna, zaliczono do najciekawszych budowli miasta.

Przeprowadzone w Hiszpanii badania korzyści ekonomicznych, jakie przynoszą społeczności biblioteki wykazały, że każde 1 euro zainwestowane w usługi biblioteczne może przynieść po pewnym czasie 2, do 3,8 euro zysku. Rada Departamentu Val-d’Oise, położonego w pobliżu Paryża, postanowiła zbadać jak kształtuje się polityka bibliotek w zakresie świadczenia usług i podejmowania działań mających wpływ na rozwój ekonomiczny i społeczny regionu i w jakim zakresie biblioteki realizują cele, które przekładają się na wzrost gospodarczy ich otoczenia.

We wstępnej części artykułu przedstawiono historię i cele ruchu Błękitnej Tarczy (ang. Blue Shield; franc. Le Bouclier Bleu), którego celem jest ochrona dziedzictwa kulturowego ludzkości. Ruch zainicjowała przyjęta w 1954 r. Konwencja Haska, w ramach której m.in. zatwierdzono znak błękitnej tarczy dla zabytków podlegających szczególnej ochronie w czasie konfliktów zbrojnych.