Babin

W artykule omówiono przygotowany przez Ministerstwo Kultury Rosyjskiej Federacji (RF) projekt federalnej ustawy o egzemplarzu obowiązkowym (eo) (zob. babin.bn.org.pl/?p=1894, babin.bn.org.pl/?p=3633) oraz najważniejsze wprowadzone w nim zmiany. Szczególną uwagę poświęcono propozycjom dotyczącym typów dokumentów zaliczanych do obowiązkowych egzemplarzy bibliotecznych oraz liczby egzemplarzy publikacji przekazywanych największym rosyjskim bibliotekom i innym organizacjom.

Amerykańskie biblioteki szkolne przystosowują się w coraz szerszym zakresie do udostępniania książek elektronicznych, a ich wydatki na ten cel rosną z roku na rok (obecnie stanowią one, wg danych z sondaży School Library Journal (SLJ), średnio 7,2 % budżetów na zakup nowych materiałów, a za 5 lat mają zwiększyć się do ponad 12%), z różnych względów proces ten nie przebiega jednak tak szybko, jak oczekiwaliby tego dystrybutorzy i wydawcy, i nie charakteryzuje się równomiernym tempem wzrostu; cyfrowa rewolucja nie zmieniła też znacząco statystyk czytelnictwa dzieci i młodzieży oraz ich preferencji czytelniczych. W artykule przedstawiono dane na temat wypożyczeń e-książek oraz modeli ich gromadzenia, omówiono także największe, z punktu widzenia bibliotek i wydawców, wyzwania związane z popularyzacją ebooków w szkolnictwie i poprawą dostępności cyfrowych treści dla uczniów amerykańskich placówek edukacyjnych.

Zgodnie z zaleceniami władz oświatowych, biblioteki publiczne na Białorusi nie ograniczają się do świadczenia tradycyjnych usług bibliotecznych, ale powoli przekształcają się w ośrodki muzealne, centra edukacyjne, społeczno-kulturalne i informacyjne. W artykule pPodano liczne przykłady bibliotek, które osiągnęły sukcesy w tym zakresie.

Jesienią 2014 roku, po rozporządzeniu prezydenta Rosji, Rosyjska Izba Książki weszła w skład informacyjnej agencji ITAR-TASS i przestała funkcjonować jako odrębna struktura organizacyjna i prawna. System pozyskiwania i rozdzielania przez nią egzemplarza obowiązkowego (eo) (por. babin.bn.org.pl/?p=1894) pozostał na razie bez zmian. W kraju rozwinęła się dyskusja dotycząca zmniejszenia liczby dostarczanego przez wydawców eo, tworzenia kopii elektronicznych drukowanych dokumentów i zmiany sposobu pozyskiwania eo. W artykule omówiono projekt Ministerstwa Kultury, który przewiduje dostarczanie przez wydawców do bibliotek narodowych 3 elektronicznych kopii publikacji drukowanych na terenie Rosji (na trwałym nośniku).

Artykuł dotyczy głownie doświadczeń Miedzyuczelnianej Biblioteki Medycznej (La Bibliothèque interuniversitaire de Santé – BIU Santé) przy Uniwersytecie Paris Descartes, ale także sytuacji innych bibliotek uniwersyteckich na terenie Francji i jej departamentów zagranicznych. Trudności finansowe zmusiły liczne francuskie biblioteki uniwersyteckie do rezygnacji z prenumeraty (bądź z bezpośredniego zakupu) elektronicznych i drukowanych czasopism i książek naukowych oraz baz danych. Omówiono przyczyny obecnej sytuacji, jej skutki, problemy związane z zarządzaniem biblioteką w sytuacji niedoboru publikacji oraz propozycje i perspektywy ich rozwiązań.

Scharakteryzowano coraz częściej praktykowany w bibliotekach uczelnianych, zwłaszcza w krajach anglosaskich, model gromadzenia książek elektronicznych – PDA (Patron-Driven Acquisition) czyli zakupów inicjowanych przez czytelników. Omówiono jego wady i zalety, wpływ na zarządzanie biblioteką oraz nowe zadania bibliotekarzy związane z implementacją tego modelu.

Rosnące koszty publikacji i potencjalna groźba inflacji stanowią w czasach cięć budżetowych duże zagrożenie dla dalszego rozwoju zbiorów bibliotecznych, pojawienie się technologii mediów strumieniowych oraz masowych projektów digitalizacyjnych rozbudziło więc w środowisku akademickim nadzieję na łatwiejszy i lepszy dostęp do różnego typu materiałów, w tym kolekcji filmów fabularnych, czyli zasobów obecnie powszechnie dostępnych w amerykańskich bibliotekach szkół wyższych. Wg autorki, ze względu na przepisy prawa autorskiego i ograniczenia nakładane przez wydawców i dostawców treści, optymizm ten jest przedwczesny, co więcej – nie ma gwarancji na zapewnienie możliwości dalszego utrzymywania akademickich mediatek. W artykule przedstawia ona swój głos w dyskusji na temat przyszłości tych instytucji i ich zasobów, analizując, czy w obecnej sytuacji prawnej i strukturach komercyjnych uniwersyteckie centra medialne będą nadal w stanie oferować stabilne zasoby multimediów. Omawia też historię stosunków przemysłu filmowego z pośrednikami (w tym bibliotekami) i użytkownikami oraz przewidywania dotyczące dalszej cenowej przystępności filmów i szans na ich udostępnianie w bibliotekach, a następnie prezentuje możliwe strategie dla placówek akademickich zainteresowanych gromadzeniem filmowych kolekcji.

Biblioteka miejska w Helsinkach zorganizowała pod koniec ubiegłego roku obywatelską akcję doboru książek do kolekcji skierowaną do lokalnych mieszkańców. Mogli oni typować anglojęzyczne pozycje, które chcieliby zobaczyć w księgozbiorze placówki, z przedstawionych do wglądu list nowości wydawniczych i wznowień, opracowanych we współpracy z firmą BTJ Finland Oy – dostawcą usług i treści dla bibliotek. Projekt zrealizowano ze środków budżetu partycypacyjnego tworzonej we współpracy z mieszkańcami, nowej Biblioteki Centralnej Helsinek.

Wykazy literatury ze studenckich prac badawczych i dyplomowych mogą stanowić dla bibliotek cenne źródło informacji przydatnych przy doborze nowych materiałów do kolekcji oraz opracowywaniu programów edukacji informacyjnej. Z perspektywy kształtowania zbiorów przyjmuje się, że obserwowanie zachowań i praktyk użytkowników bibliotek akademickich da bibliotekarzom wiedzę na temat ich potrzeb, z kolei z perspektywy edukacyjnej – że bibliotekarze wiedzą, co powinni robić studenci, a ewaluacja ich dokonań pozwoli dowieść efektywności prowadzonych szkoleń. Aby sprawdzić sposób wykorzystywania przez studentów zasobów bibliotecznych oraz zebrać wnioski na temat polityki gromadzenia i szkoleń , autorzy przeprowadzili analizę spisów piśmiennictwa cytowanego w pracach licencjackich trzech wydziałów jednej z amerykańskich uczelni.

Uniwersytet stanowy Kansas (University of Kansas –KU) kształci ok. 28 tys. studentów i zatrudnia 5300 personelu. Od 2009 r. zarządzają nim nowe władze, których celem jest m.in. utrzymanie dotychczasowej liczby osób na studiach licencjackich, zachęcenie podobnego jak dotąd ich odsetka do kontynuowania nauki na studiach magisterskich i doktoranckich, obniżenie kosztów działalności, zwiększenie efektywności nauczania i uznania ze strony miejscowej społeczności. W ramach programu „Zmiany prowadzące do doskonałości” (Changing for Excellence) powołano grupę roboczą analizującą pracę wszystkich jednostek administracyjnych, w tym biblioteki.