Babin

Organizacje zrzeszające bibliotekarzy i specjalistów informacyjnych odgrywają coraz ważniejszą rolę w promowaniu dostępności cyfrowych treści i prowadzeniu działalności edukacyjnej dotyczącej charakteru i zakresu informacji dostępnych w elektronicznych środowiskach, a skuteczność podejmowanych przez nie działań zależy m.in. od stopnia adaptacji do zmian zachodzących w świecie nowych technologii oraz umiejętności posługiwania się nowymi kanałami rozpowszechniania treści i podążania za nowymi, popularnymi wśród internautów trendami . Aby określić poziom wykorzystania narzędzi sieci 2.0 w stowarzyszeniach bibliotecznych na całym świecie, autor przeanalizował zawartość ich stron www, przedstawił też wyniki przeglądu literatury przedmiotu.

Korzystanie ze współczesnych mediów przedstawiane jest powszechnie jako jednoznacznie korzystne i stanowiące rodzaj kapitału kulturowego, natomiast nieuczestniczenie w komunikacji online traktowane jest jako zjawisko negatywne, któremu należy przeciwdziałać. W artykule przedstawiono literaturę fachową dotyczącą zjawiska mediatyzacji (tj. sytuacji, w której media stały się integralną częścią wielu aspektów życia, kształtującą świat społeczny i kulturowy) oraz sytuacji udziału i braku partycypacji w świecie komunikacji medialnej. Następnie przedstawiono badanie jakościowe dot. znaczenia mediów i technologii informacyjno-komunikacyjnych w życiu młodych dorosłych – grupy szczególnie chętnie korzystającej z mediów cyfrowych. Skoncentrowano się na sytuacjach łączności z siecią i jej braku, przy czym stanów tych nie potraktowano w sposób wartościujący – autorzy uznali, że niekorzystanie z mediów online jest jedną z możliwych postaw, która musi stać się przedmiotem badania zmediatyzowanych światów, co pozwoli lepiej zrozumieć doświadczenie życia w rzeczywistości, gdzie media są wszechobecne, a co za tym idzie – ich znaczenie przestaje być dostrzegalne.

Przenośnie urządzenia do przetwarzania danych mogą ułatwiać uczącym się dostęp do treści edukacyjnych oraz interakcje z wykładowcami i rówieśnikami, niezależnie od lokalizacji, a przydatność tych przyrządów jako narzędzi komunikacyjnych i pomocy naukowych znacząco wzrasta przy powiązaniu ich z mediami społecznościowymi,. Z badań sondażowych ECAR (Educase Center for Applied Research) z 2012 r. wynika, że studenci stanowią grupę chętnie adaptującą technologie mobilne i sieć 2.0 do swoich potrzeb – 67% respondentów było przekonanych, że mają one pozytywny wpływ na ich osiągnięcia akademickie i potwierdzało ich wykorzystywanie w toku studiów, nie zgromadzono jednak jak dotąd zbyt wielu danych empirycznych na temat faktycznych sposobów wykorzystywania mobilnej elektroniki i sieci społecznościowych w procesie nauczania i uczenia się w szkołach wyższych. Z tego względu autorzy postanowili sprawdzić wpływ integracji przenośnego sprzętu i sieciowych serwisów na te procesy z punktu widzenia uczestników zajęć akademickich, badając doświadczenia studentów trzech amerykańskich uczelni. Artykuł zawiera omówienie piśmiennictwa poświęconego podstawom e-learningu oraz zastosowań mobilnej edukacji i internetowych platform komunikacyjnych do angażowania użytkowników, ułatwiania współpracy w nauce i uczenia się, a następnie prezentację wyników przeprowadzonego przez nich badania.

Jakościowa analiza sposobu korzystania z mediów internetowych niesie ze sobą wiele wyzwań – ze względu na naturę sieci oraz wielość i złożoność kanałów komunikacyjnych trudno jest zastosować tradycyjne metody, wymagające m.in. określenia terenu badań i obserwacji uczestników. W artykule scharakteryzowano etapy rozwoju badań nad nowymi mediami i ich odbiorcami, a następnie przedstawiono propozycję metodologii jakościowej, pozwalającej na poznawanie zachowań użytkowników w cyberprzestrzeni; omówiono też wyniki projektu badawczego przeprowadzonego zgodnie z tą metodologią.

Popularność technologii 2,0 sprawiła, że są powszechnie wykorzystywane w bibliotekach jako narzędzia komunikacyjno-marketingowe, coraz więcej bibliotekarzy używa ich też do kontaktów ze współpracownikami, w literaturze przedmiotu znaleźć można jednak niewiele prac analizujących wpływ mediów społecznościowych na relacje w tej grupie zawodowej. W artykule przybliżono poglądy bibliotekarzy na wykorzystywanie serwisów społecznościowych w pracy, zebrane w trakcie badania mającego na celu ustalenie ich praktyk w tym zakresie.

Koncepcja altmetryki (altmetrics, ALM, article level metrics), czyli alternatywnej metryki jako nowego, powiązanego z mediami społecznościowymi i nowymi formami publikacji, wskaźnika popularności i oddziaływania dorobku naukowego, zyskuje od kilku lat coraz więcej uwagi ze strony środowiska akademickiego oraz wydawców i dostawców publikacji naukowych. Po jej przyjęciu w ubiegłym roku przez wiele platform wydawniczych i instytucjonalnych repozytoriów, altmetryka stała się również popularnym tematem akademickich dyskusji, zwłaszcza w kręgach krytykujących nadużywanie wskaźnika Journal Impact Factor w systemie wartościowania publikacji. Artykuł poświęcono omówieniu specyfiki tego miernika oraz potencjału rozwijanego przez autorów narzędzia altmetrics.com i jego przydatności dla naukowców. Przeanalizowano w nim również możliwości efektywnego wykorzystania article level metrics w środowisku instytucjonalnym oraz jej możliwe zastosowania z perspektywy różnych użytkowników końcowych i uniwersytetu jako instytucji badawczej; wskazano również obszary wymagające dopracowania i dalsze kierunki rozwoju serwisu altmetrics.

Szybki rozwój technologii 2.0 i sieci społecznościowych wpłynął znacząco na zmianę paradygmatu edukacji informacyjnej (EI) i zapoczątkował myślenie o niej w kontekście interaktywnych, partycypacyjnych środowisk, w które angażują się studenci, i które wiązane są przez badaczy z erozją kontekstów informacyjnych, wynikającą m.in. z decentralizacji i oddolnego charakteru klasyfikacji zasobów sieciowych. Dostosowanie programów kształcenia do nowych, sieciowych wyzwań i dekontekstualizacji informacji wydaje się podstawowym problemem edukacyjnym i głównym zadaniem pedagogiki 2.0. W artykule zaproponowano przetestowany praktyce, nowy model nauczania i ćwiczenia EI, wykorzystujący platformy społecznościowe do uczenia metaliteracy – metapiśmienności rozumianej przez autorki jako krytyczna świadomość tego, co i dlaczego robimy z informacją oraz umiejętność skutecznego uczestnictwa w środowiskach online.

Szybki rozwój technologii sieciowych rozbudził nadzieje, że zapewniana przez nie interaktywność w sferze społecznej pomoże ograniczyć lub nawet uleczyć część bolączek współczesnych, późnych demokracji, jako że w przeciwieństwie do działających jednokierunkowo tradycyjnych środków masowego przekazu, Internet zapewnia szerokie możliwości horyzontalnej komunikacji między obywatelami, zmniejszając jednocześnie znacząco koszty organizacji i dostępu do informacji; stał się też dzięki temu kluczowym narzędziem wielu ruchów społecznych. Możliwości jakie daje to medium jednostkom i społecznościom, ułatwiając wzmacnianie ich pozycji, dążeń i wpływu, nie są jednak wyłącznie i jednoznacznie pozytywne, gdyż te same cyfrowe technologie dały również początek środowisku analizy danych faworyzującemu biegłych technicznie ludzi władzy, mających dostęp do olbrzymich zasobów informacji pozyskiwanych ze śladów zostawianych przez internautów online oraz do skutecznych narzędzi ich analizy.

aNobii to serwis społecznościowy poświęcony książkom i przeznaczony dla miłośników czytania szukających ciekawych tytułów z całego świata, chcących wymieniać opinie nt. literatury, dzielić się z innymi swoimi doświadczeniami z lektury i korzystać z rekomendacji zarówno ekspertów, jak i innych członków społeczności aNobii. Jest to także aplikacja dla posiadaczy smartfonów z oprogramowaniem Android, umożliwiająca, dzięki wbudowanemu skanerowi kodów kreskowych z numerami ISBN, ocenianie, recenzowanie i wyszukiwanie w sieci www interesujących książek, budowę wirtualnej biblioteki oraz samodzielne katalogowanie i prezentację online domowego księgozbioru. W artykule przedstawiono wyniki przeglądu piśmiennictwa poświęconego wpływowi społecznych narzędzi wyszukiwania książek na dostęp czytelników do odpowiadających ich zainteresowaniom pozycji, oraz wyniki badania przeprowadzonego w grupie użytkowników aNobii, w celu ewaluacji jego funkcji lokalizacyjnych i identyfikacji możliwych kryteriów oceny społecznościowej nawigacji.

Biblioteki od lat starają się wykorzystywać olbrzymią popularność narzędzi społecznościowych, rozwijając swoje usługi w modelu 2.0 i działając aktywnie na wielu społecznych portalach i sieciach informacyjnych. Główne powody angażowania się tych instytucji w nowe media to zwiększanie własnej widoczności, unowocześnianie wizerunku, poprawa e-reputacji, dystrybucja informacji, promocja zbiorów, programów i usług, zwiększanie oddziaływania, zacieśnianie relacji z użytkownikami, budowa sieci współpracy oraz pozyskiwanie nowych klientów. Autorzy prezentują w tekście studium przypadku udanego, cieszącego się dużym powodzeniem i nagrodzonego przez IFLA w X edycji IFLA International Marketing Award projektu reklamy biblioteki za pośrednictwem platformy wymiany plików wideo, zrealizowanego w bibliotece Uniwerytetu Tsinghua (BUT) w Chinach, pokazując sposoby efektywnego wykorzystania technologii sieciowych w bibliotecznych kampaniach marketingowych.