Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Tag: otwarty dostęp do publikacji

Koszty i źródła finansowania publikacji w hybrydowym środowisku otwartego dostępu

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Koszty i źródła finansowania publikacji w hybrydowym środowisku otwartego dostępu została wyłączona

Otwarty dostęp (OD) zaczyna być traktowany jako element głównego nurtu naukowej działalności wydawniczej, a wraz ze wzrostem popularności tego ruchu wzrasta potrzeba analizy ekonomicznych podstaw takiej działalności. Ponieważ duża liczba wydawców oferuje obecnie czasopisma w modelu hybrydowym (subskrypcja + OD), a publikowanie w wolnym dostępie finansowane z opłat pobieranych od autorów (ang. article-processing charges – APC) jest coraz powszechniej akceptowane, uczelnie wyższe muszą zdawać sobie sprawę z charakteru i finansowych konsekwencji relacji z wydawcami oraz łącznych kosztów publikacji, choćby ze względu na możliwość wykorzystania takich danych w negocjacjach z firmami wydawniczymi. Jest to istotne zwłaszcza w kontekście toczonych obecnie debat i krytyki, związanych z procederem określanym mianem double dipping, czyli czerpaniem przez wydawców zysków za jeden artykuł z dwóch źródeł – od autora / autorów i od czytelników, oraz niechęci dużej części oficyn do ujawniania szczegółów modeli wyceny i zawieranych kontraktów wydawniczych.

więcej o Koszty i źródła finansowania publikacji w hybrydowym środowisku otwartego dostępu

Strategie sukcesu: polityka otwartego dostępu w instytucjach edukacyjnych Ameryki Północnej

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Branża, zawód i edukacja, Dostęp do publikacji, Wykorzystanie informacji i socjologia informacji

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Strategie sukcesu: polityka otwartego dostępu w instytucjach edukacyjnych Ameryki Północnej została wyłączona

W artykule omówiono wyniki sondażu analizującego stopień realizacji w amerykańskich instytucjach edukacyjnych polityki otwartego dostępu. W jego ramach zebrano informacje na temat charakterystyki placówek wspierających obowiązek otwartości, kluczowych strategii opracowywania, implementacji i promocji zasad open access (OA), metodologii rozwoju i elementów wdrażanych procedur, nastawienia naukowców wobec OA, w tym powodów wyboru lub odrzucania takiego modelu, i sposobu reakcji instytucji na wyrażane przez nich obawy.

więcej o Strategie sukcesu: polityka otwartego dostępu w instytucjach edukacyjnych Ameryki Północnej

Koszty otwartego i zamkniętego dostępu do publikacji naukowych na przykładzie fińskiej produkcji badawczej

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Dostęp do publikacji, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Koszty otwartego i zamkniętego dostępu do publikacji naukowych na przykładzie fińskiej produkcji badawczej została wyłączona

W krajach członkowskich Unii Europejskiej można obserwować zmianę paradygmatu popularyzacji publikacji naukowych oraz znaczne postępy ruchu Open Access (OA) w środowisku akademickim, możliwe po części dzięki regulacjom wprowadzanym przez największych graczy finansujących badania naukowe. Można też mówić o pozytywnym wpływie polityki otwartości na rozpowszechnianie wyników badań. Ponieważ ekonomiczne modele publikowania w wolnym dostępie znajdują się nadal na etapie rozwoju, zmieniając jednocześnie znacząco role bibliotek akademickich i stosowane w nich procedury dotyczące m.in. udostępniania produkcji naukowej i gromadzenia powiązanych z tym statystyk, autorzy postanowili sprawdzić i poddać ewaluacji statystyczne narzędzia i dane, jakimi dysponują obecnie fińskie biblioteki, by porównywać koszty związane z różnymi trybami dystrybucji materiałów naukowych. Przeanalizowali również potencjalne koszty publikowania w różnych modelach OA, zestawiając je z bieżącą strukturą wydatków, głównie na dostęp do treści elektronicznych za opłatą (ang. paywall access – PW).

więcej o Koszty otwartego i zamkniętego dostępu do publikacji naukowych na przykładzie fińskiej produkcji badawczej

Projekt ORCID @ CMU: sukcesy i porażki

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Dostęp do publikacji, Działalność biblioteki, Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Zarządzanie

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Projekt ORCID @ CMU: sukcesy i porażki została wyłączona

Projekt ORCID – Open Researcher and Contributor Identifier (zob. babin.bn.org.pl/?p=3521) cieszy się w środowisku naukowym rosnącą popularnością i coraz więcej instytucji i organizacji włącza identyfikatory ORCID, umożliwiające jednoznaczną identyfikację naukowców w sieci www oraz powiązanie ich z właściwymi im pracami, do swoich procedur i systemów. ORCID jest wykorzystywany chętnie m.in. przez wydawców (np. Nature Publishing Group, Biomed Central) gdyż pozwala na pozyskanie pełnych informacji o autorach, ich dorobku i afiliacjach w momencie składania przez nich manuskryptów, umożliwia również automatyczną aktualizację w czasie rzeczywistym list publikacji danego badacza w rekordach rejestru ORCID (np. przez CrossRef, DataCite). W sierpniu 2015, Wellcome Trust (brytyjska organizacja charytatywna wspierająca badania biomedyczne) zaczęła wymagać od naukowców posiadania numeru ORCID, a w jej ślady pójdą zapewne inni fundatorzy i wydawcy. Identyfikatory ORCID wprowadzają do obiegu informacji także uczelnie wyższe. W artykule przedstawiono projekt ORCID@ CMU, przeprowadzony na Carnegie Mellon University, mający pomóc kadrze naukowej w rejestrowaniu identyfikatorów i umożliwić administratorom integrację numerów ORCID z systemem informacyjnym uczelni. Omówiono w nim proces planowania, przebieg implementacji oraz wyniki ewaluacji tej inicjatywy, a także jej założenia i powody kilku zmian wprowadzonych do przyjętych planów strategicznych (dotyczyły m.in. zasad udziału w programie oraz metod testowania i promocji tworzonej strony i aplikacji sieciowej).

więcej o Projekt ORCID @ CMU: sukcesy i porażki

„Drapieżne” czasopisma w bibliotecznych bazach danych: jak bardzo należy się martwić?

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Działalność biblioteki, Szkolenie użytkowników, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania „Drapieżne” czasopisma w bibliotecznych bazach danych: jak bardzo należy się martwić? została wyłączona

W 2009 roku prof. Jeffrey Beall – bibliotekarz i autor znanego bloga poświęconego zagadnieniom publikowania w modelu otwartego dostępu, zaczął tworzyć listę tzw. drapieżnych wydawców (ang. predatory publishers), czyli firm żerujących na modelu finansowania otwartych czasopism z opłat pobieranych od autorów artykułów. W należących do takich nieuczciwych wydawców, rzekomo naukowych i recenzowanych periodykach, ukazują się, z pominięciem procesu wydawniczego i ewaluacji, wszystkie opłacone teksty, także te niespełniające w żaden sposób kryteriów naukowości. Większość piśmiennictwa poświęconego komunikacji naukowej i drapieżnym wydawcom koncentruje się na obawach środowiska naukowego związanych z publikowaniem w wątpliwej jakości czasopismach. Autorki postanowiły podejść do tego zagadnienia z innej perspektywy, analizując je w kontekście zadań i prac badawczych prowadzonych przez studentów oraz szkoleń bibliotecznych.

więcej o „Drapieżne” czasopisma w bibliotecznych bazach danych: jak bardzo należy się martwić?

Open Access – współczesne tendencje w zakresie otwartego publikowania na Ukrainie

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Źródła informacji

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Open Access – współczesne tendencje w zakresie otwartego publikowania na Ukrainie została wyłączona

W artykule scharakteryzowano model otwartej komunikacji naukowej (Open Access – OA), zdefiniowano pojęcia „czasopismo otwarte” i „repozytorium otwarte” oraz pojęcia „złotego (za pośrednictwem czasopism) i zielonego (przez repozytoria) kanału komunikacji naukowej”, a następnie wymieniono ustawy stanowiące podstawę do popularyzacji na Ukrainie publikowania w OA i tworzenia społeczeństwa informacyjnego. Przedstawiono też główne międzynarodowe manifesty i deklaracje (Budapeszteńska, Berlińska, Krym-2012 i Olwijska, 2009) wspierające publikowanie w otwartym dostępie oraz najważniejsze projekty ukraińskiego ruchu na rzecz wolnego dostępu do informacji naukowej.

więcej o Open Access – współczesne tendencje w zakresie otwartego publikowania na Ukrainie

Wikipedia na uniwersytecie: opinie i zachowania wykładowców

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Badania użytkowników, Branża, zawód i edukacja, Dostęp do publikacji, Kategorie użytkowników, Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Wikipedia na uniwersytecie: opinie i zachowania wykładowców została wyłączona

Zjawiska, które w ciągu ostatnich kilkunastu lat w znaczący sposób zmieniły szkolnictwo wyższe i komunikację naukową to coraz szerszy dostęp do otwartych zasobów edukacyjnych i rozwój inicjatyw sieci 2.0, rozmywających tradycyjny podział na producentów i konsumentów informacji. Wikipedię można traktować jako miejsce łączące oba te trendy, gdyż jest ona gigantycznym otwartym repozytorium wiedzy, o znaczącym potencjalne dla procesów uczenia się, a także – przykładem oddolnej, wspólnej konstrukcji wiedzy na niespotykaną wcześniej skalę. Mimo, że zarówno dla ogółu społeczeństwa, jak i dla studentów, stanowi ona podstawowy punkt odniesienia przy poszukiwaniu i sprawdzaniu informacji, środowisko akademickie wydaje się nadal traktować ją nieufnie, a wielu wykładowców zabrania cytowania Wikipedii jako źródła informacji, gdyż jej artykuły nie mają oznaczonego autorstwa, co ma utrudniać weryfikację ich treści. Aby sprawdzić faktyczne nastawienie kadry uniwersyteckiej do tej darmowej encyklopedii oraz praktyki związane z jej wykorzystywaniem jako narzędzia edukacyjnego, autorzy przeprowadzili zakrojony na szeroką skalę sondaż online na dwóch dużych, publicznych uczelniach w Hiszpanii.

więcej o Wikipedia na uniwersytecie: opinie i zachowania wykładowców

Nowe standardy i najlepsze praktyki: aktualności z NISO

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Opracowanie informacji

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Nowe standardy i najlepsze praktyki: aktualności z NISO została wyłączona

W artykule omówiono najnowsze prace normalizacyjne NISO (National Information Standards Organization) – amerykańskiej organizacji non-profit odpowiedzialnej za opracowywanie norm i rekomendacji dotyczących informacji, dokumentacji, wyszukiwania i dystrybucji publikowanych mediów i materiałów oraz tradycyjnych i cyfrowych usług informacyjnych. Autorki relacjonują stan prac nad 4 projektami: KBART (Knowledge Bases and Related Tools), PIE-J (Presentation and Indentification of E-Journals), ODI (Open Discovery Initiative) i OAMI (Open Access Metadata Indicators) oraz dyskusje dotyczące ich zastosowań i przydatności dla różnych grup z sektora informacyjnego.

więcej o Nowe standardy i najlepsze praktyki: aktualności z NISO

Kompetencje dotyczące komunikacji naukowej: podnoszenie świadomości bibliotekarzy nt. otwartego dostępu

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Branża, zawód i edukacja, Zarządzanie

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Kompetencje dotyczące komunikacji naukowej: podnoszenie świadomości bibliotekarzy nt. otwartego dostępu została wyłączona

Zakresy obowiązków bibliotekarzy akademickich podlegają ciągłym zmianom, a do stawianych im wymagań należy w coraz większym stopniu pełnienie roli specjalistów dziedzinowych współpracujących ściśle ze środowiskiem naukowym, wspierających komunikację naukową na terenie uczelni oraz rozwój wiedzy i kompetencji związanych z rozpowszechnianiem prac naukowych. Jednym ze stojących przed nimi zadań jest też włączanie tematyki dotyczącej otwartego dostępu do danych badawczych i wyników badań do programów edukacji informacyjnej. W artykule omówiono różne strategie promocji open access (OA) i poprawy dostępności badań finansowanych ze środków publicznych oraz modele współpracy bibliotek szkół wyższych ze środowiskiem naukowym. Przedstawiono również studium przypadku średniej wielkości biblioteki akademickiej ze Stanów Zjednoczonych, skupiając się na realizowanym w niej programie szkoleń nt. OA, mającym przygotować bibliotekarzy na oficjalne uruchomienie cyfrowego repozytorium uczelni i udział akcjach promujących otwarte publikowanie.

więcej o Kompetencje dotyczące komunikacji naukowej: podnoszenie świadomości bibliotekarzy nt. otwartego dostępu

Literatura i praktyka: krytyczna analiza programów MOOC

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Branża, zawód i edukacja, Dostęp do publikacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Literatura i praktyka: krytyczna analiza programów MOOC została wyłączona

Jednym z popularnych międzynarodowych trendów w kontekście nauczania wspomaganego technologią (ang. technology enchanced learning) jest wdrażanie zasad powstałego w pierwszej połowie XX w. ruchu otwartej edukacji, przyjmującego, że wiedza jest dobrem wspólnym, a kształcenie stanowi siłę napędowa społecznego rozwoju. Efektem popularyzacji tej idei było powstawianie na całym świecie inicjatyw powiązanych z promocją otwartego oprogramowania, dostępu do otwartych zasobów edukacyjnych (OER) i otwartych repozytoriów obiektów wiedzy, a w kolejnym etapie – rozwoju otwartych praktyk edukacyjnych, których współczesną implementacją są MOOC – masowe, otwarte kursy online (zob. BABIN [1], [2], [3], [4]). Fenomen ten jest przedmiotem coraz większej uwagi instytucji akademickich i środowiska naukowego, autorzy postanowili więc sprawdzić obecny stan wiedzy i badań w tym zakresie, dokonując w tym celu przeglądu piśmiennictwa poświęconego MOOC z lat 2007-2013. Najważniejsze wyodrębnione w badaniu wątki wykorzystano następnie jako kryteria empirycznej analizy praktyk stosowanych w 10 uniwersyteckich kursach e-learningowych, reklamowanych jako MOOC.

więcej o Literatura i praktyka: krytyczna analiza programów MOOC