Babin

Dostęp do treści naukowych i edukacyjnych ma fundamentalne znaczenie dla gospodarczego, społecznego i kulturowego rozwoju poszczególnych państw, stąd też ruch Open Access (OA) proponuje model publikowania literatury naukowej i akademickiej polegający na otwartym i bezpłatnym rozpowszechnianiu publikacji w Internecie, a postulat ten dotyczy zwłaszcza wyników badań finansowanych z pieniędzy podatników. Pełne wykorzystanie potencjału tej formy dystrybucji wiedzy wymaga udziału wszystkich środowisk związanych z organizacją procesów badawczych, w tym zaangażowania lokalnych i centralnych władz i społeczności akademickiej, a wybór najlepszego sposobu publikowania w OA jest nadal przedmiotem ożywionych debat. W artykule omówiono ewolucję, obecny stan oraz trendy i perspektywy rozwoju inicjatyw OA w Argentynie, zarówno w kontekście globalnym, jak i regionalnym (Ameryka Łacińska), analizując wsparcie, jakie otrzymują projekty tego typu ze źródeł rządowych, współpracę z międzynarodowymi projektami i podejście argentyńskich autorów do OA i samodzielnej archiwizacji.

Mimo że szybki rozwój serwisów społecznościowych wpłynął znacząco na zmianę zachowań internautów, w tym na spadek liczby użytkowników blogosfery, a wielu aktywnych niegdyś blogerów (zwłaszcza z młodego pokolenia) zarzuciło prowadzenie własnych stron i obecnie publikuje online głównie za pośrednictwem serwisów typu Twitter czy Facebook, w środowisku bibliotecznym blogi nadal nie tracą na popularności. Autorka charakteryzuje na podstawie przeglądu literatury przedmiotu specyfikę tego medium, omawia też wyniki jakościowej analizy zawartości 12 znanych bibliotekarskich blogów, przeprowadzonej w celu ustalenia zakresu ich wykorzystania i rodzajów stosowanych przez ich autorów form przekazu oraz sposobów komunikacji z czytelnikami. Próbuje też ustalić, na ile blogi bibliotekarzy spełniają oczekiwania i potrzeby ich odbiorców oraz możliwą przyszłość tej formy samodzielnej publikacji.

Międzynarodowa konferencja Elpub organizowana jest od 1997 r. i ma na celu prezentację wyników badań nad różnymi aspektami elektronicznego publikowania oraz wymianę idei i doświadczeń między bibliotekarzami, wydawcami, projektantami i naukowcami. Jej 16 edycja – Elpub2012, pn.”Social Shaping of Digital Publishing: Exploring the interplay between Culture and Technology” (Społeczne kształtowanie cyfrowego publikowania: badanie wzajemnych oddziaływań kultury i technologii) miała miejsce w dniach 14-15 czerwca 2012 r. na Uniwersytecie Minho w Guimarães (Portugalia). Na jej program złożyły się dyskusje panelowe, dwa wystąpienia główne oraz prowadzone równolegle sesje poświęcone innowacjom i przyszłym rozwiązaniom technologicznym, cyfrowemu tekstowi i czytaniu, cyfrowej nauce i publikowaniu, repozytoriom i bibliotekom oraz specjalnym archiwom.

Po wielkim krachu na globalnych rynkach finansowych w 2007 r., model otwartego dostępu zaczęto postrzegać jako jedną z możliwych odpowiedzi na cięcia budżetowe i nieustannie rosnące ceny subskrypcji czasopism oraz kryzys w sferze komunikacji naukowej. Również w środowisku bibliotekarskim wzrosła aprobata dla otwartych systemów, polityki wolnego dostępu do informacji, nowych standardów współoperatywności i wymiany danych oraz koncepcji komunikacji bazującej na ideach sieci 2.0, a w czasopismach z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej ukazało się w ciągu kolejnych kilku lat dużo publikacji poświęconych kwestiom open access (OA). W artykule dokonano przeglądu piśmiennictwa na ten temat, pochodzącego z lat 2008-2009, koncentrując się w nim na literaturze dotyczącej czasopism i zasobów elektronicznych.