Babin

Modele organizacji wiedzy (OW) zgodne z potrzebami użytkowników (ang. user based) i bazujące na kogniwistyce zaczęły się rozwijać w latach 70. i 80. ubiegłego wieku, wraz z badaniami z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej i społecznymi przemianami zachodzącymi w tych dekadach, określanymi w literaturze jako rewolucja zorientowana na użytkownika (koncentracja projektowania, strategii biznesowych i politycznych, metodologii i praktyki różnych dyscyplin nauki na odbiorcach produktów, działań, systemów i usług). Artykuł poświęcono przybliżeniu specyfiki tego trendu oraz krytycznej analizie teoretycznych podstaw kognitywistycznych i bazujących na użytkowniku podejść do OW.

Wdrażanie w krajach rozwijających się modeli dostępu do technologii informacyjnych (IT) bazujących na indywidualnej własności mobilnych urządzeń oraz sprzętu komputerowego skazane jest na niepowodzenie, jako że wyklucza szerokie rzesze ludności, która z powodu niskich dochodów, braku odpowiedniej infrastruktury (np. dostęp do elektryczności) lub braku umiejętności niezbędnych do skutecznego posługiwania się technologią nie jest w stanie korzystać z cywilizacyjnych zdobyczy. W regionach tych powstaje jednak wiele lokalnych, opartych na pracach badawczo-rozwojowych, innowacyjnych rozwiązań opracowanych z myślą o lokalnych mieszkańcach i dostosowanych do miejscowej kultury i specyfiki. Artykuł poświęcono omówieniu charakteru takich innowacji i tanich, alternatywnych modeli popularyzacji IT w uboższych częściach świata.

Autor artykułu, przez wiele lat przewodniczący LIBER i CERL oraz długoletni dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Göttingen, prezentuje najnowsze osiągnięcia niemieckich bibliotek akademickich, publicznych i szkolnych. Biblioteki przeżywają swój renesans, a nowe technologie stwarzają im nowe szanse. Budowane są nowe siedziby bibliotek naukowych i publicznych, przystosowane do ich nowych funkcji.

Przyszłość bibliotek naukowych wytyczył raport komisji „Przyszłość infrastruktury informacyjnej”, w którym określono obszary, które powinny być unowocześnione i rozwijane we współpracy wielu instytucji: licencje krajowe, archiwizacja źródeł cyfrowych, dokumenty nietekstowe dla nauki, środowisko wirtualne dla badań naukowych, digitalizacja dziedzictwa kulturowego, Open Access dla nauki, kompetencje informacyjne oraz kształcenie.

Wśród czynników mogących się przyczyniać do spadku zainteresowania usługami bibliotek publicznych i utrwalania ich wizerunku jako instytucji archaicznych i zbędnych, wymienia się, poza cięciami budżetowymi, szybki rozwój rynku e-książek, możliwość ściągania informacji, muzyki i filmów z Internetu, rosnący wpływ mediów 2.0 na życie społeczne czy dostępność wielofunkcyjnych telefonów komórkowych zapewniających błyskawiczny dostęp do różnego typu serwisów i danych. Szans na zabezpieczenie i utrzymanie pozycji bibliotek jako instytucji popularnych i użytecznych autorka upatruje w całkowitej zmianie myślenia o ich roli i funkcji. W swojej dyskusyjnej pracy, zaprezentowanej po raz pierwszy na konferencji IFLA w Puerto Rico w sierpniu 2011 r, przedstawia przykłady najbardziej innowacyjnych i cieszących się akceptacją użytkowników projektów reorganizacji tego typu placówek oraz nowych modeli usług, dostosowanych do wymogów i wyzwań współczesnego świata i pozwalających z nadzieją patrzyć na przyszłość bibliotek publicznych.

Omówiono badanie poświęcone ewaluacji praktycznych zastosowań narzędzi i technologii Sieci Semantycznej (SS) oraz stopnia ich adaptacji w sektorze informacyjnym i komunikacyjnym w UE. Przedstawiono także prognozy dotyczące przyszłego rozwoju SS, uwzględniając aspekty takie jak dostępność treści, współoperatywność, normalizacja i stabilność języków SS, skalowalność i powszechne przyjęcie tego systemu. Przeanalizowano w tym celu wiele różnorodnych źródeł, w tym raporty projektów finansowanych przez Komisję Europejską w 6. i 7. Programie Ramowym UE, artykuły i wykłady z prestiżowych czasopism naukowych i konferencji, dokumentację nt. aplikacji SS czołowych dostawców oprogramowania i społeczności open source oraz zalecane i powstające standardy jednostki normalizacyjnej W3C i jej zasoby dotyczące studiów przypadku SS i przykładów wykorzystania jej prototypowych systemów