Babin

Rozwój platform cyfrowych i internetowych serwisów informacyjnych zmniejszył zainteresowanie zasobami oferowanymi w siedzibach bibliotek, przyczynił się też do utraty części ich użytkowników. Aby utrzymać lojalność swoich klientów, instytucje te muszą sprawdzać regularnie sposób odbioru własnej oferty i identyfikować rozbieżności między wymaganiami czytelników a zapewnianym poziomem obsługi. Celem referowanego w artykule badania było sprawdzenie efektywności usług bibliotecznych na podstawie analizy doświadczeń użytkowników (DU) oraz identyfikacja problemów wpływających na ich jakość i odczuwany poziom satysfakcji, a następnie określenie, na podstawie uzyskanych wyników, możliwych metod poprawy DU. Przeprowadzono je w Bibliotece Uniwersytetu Nanjing – jednej z najbardziej renomowanych uczelni w Chinach, na grupie 1362 osób (studentów, doktorantów i kadry naukowej).

Biblioteki powiązane z różnego typu organizacjami sektora kultury, działającymi poza granicami rodzimych państw i mającymi na celu dzielenie się wiedzą, kulturą i językiem, świadczą nie tylko tradycyjne usługi wypożyczeń i udostępniania materiałów drukowanych i audiowizualnych, lecz również pomoc lokalnym mieszkańcom w zakresie edukacji, alfabetyzacji, kwestii społecznych, współpracy i rozwoju. Działania te można powiązać określeniem dyplomacji kulturalnej, która stanowi istotny aspekt stosunków dyplomatycznych, ma sprzyjać wzajemnemu zrozumieniu różnych narodów i stanowić istotną alternatywę dla działań militarnych. W artykule przeanalizowano znaczenie takich ośrodków kultury, podjęto też próbę stworzenia typologii zarządzanych przez nie bibliotek.

Autorka koncentruje się w artykule na szczegółowym omówieniu obowiązujących procedur i usług biblioteczno-informacyjnych Słowackiej Biblioteki Narodowej (SBN), z odwołaniem do rozwiązań przyjętych w bibliotekach narodowych innych państw.

W ciągu ostatnich 15 lat liczba osób z całego świata, które osiedliły się na Islandii znacząco wzrosła i obecnie ok. 12,5% mieszkańców Reykjaviku to imigranci (głównie z Polski, Litwy i Filipin). Ze względu na zmiany zachodzące na społecznej mapie wyspy i pojawienie się na niej nowych grup o odmiennych potrzebach informacyjnych, kulturowych i edukacyjnych, lokalne biblioteki zaczęły przewartościowywać swoje dotychczasowe role i zadania. W artykule przybliżono międzykulturowe programy realizowane od 2008 r. przez Miejską Bibliotekę Publiczną Reykjaviku (MBPR) we współpracy z partnerami z różnych sektorów (szkołami, instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi itp.), ukierunkowane na tworzenie więzi między ludźmi, językami i kulturami obecnymi w stolicy Islandii.

Działania edukacyjne zostały uznane przez Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotek (American Library Association) jako jedna z kluczowych funkcji bibliotek, a kształcenie ustawiczne (lifelong learning) włączono do dokumentu tej organizacji, określającego podstawowe wyznaczniki praktyki i etyki zawodowej bibliotekarzy i opublikowanego w 2004 r. pod nazwą Core Values of Librarianship (Podstawowe Wartości Bibliotekarstwa). Zgodnie z zawartym w nim stanowiskiem ALA, stowarzyszenie to „promuje tworzenie, utrzymywanie i rozwój społeczeństwa kształcącego się”, zachęcając swoich członków do współpracy z pedagogami, urzędnikami i organizacjami różnego typu, w celu inicjowania i wspierania wszechstronnych działań na rzecz zapewnienia w każdej bibliotece szkolnej, publicznej, akademickiej i specjalnej, działającej w każdej społeczności, usług umożliwiających uczenie się przez całe życie wszystkim mieszkańcom. W ostatnich latach, sposób realizacji tego zadania jako wartości podstawowej, spotkał się z krytyką części amerykańskiego środowiska bibliotecznego, zwraca się też uwagę na niejednoznaczność pojęć „podstawowa wartość” i „kształcenie ustawiczne”, i problemy z ustaleniem, jakim priorytetom przyznawać pierwszeństwo w sytuacji ich konfliktu i jak należy traktować opisywany dokument – jako luźny punkt odniesienia, czy jako przewodnik mający kształtować wszystkie decyzje podejmowane przez biblioteki.

W artykule omówiono wyniki badania zainicjowanego w 2014 r. na Uniwersytecie Karola w Pradze, analizującego relacje cudzoziemców mieszkających w Republice Czeskiej z bibliotekami różnych typów. W jego ramach sprawdzano m.in. potencjalne zależności między stopniem wykorzystywania bibliotek w kraju pochodzenia i w Czechach, sposób postrzegania przez migrantów czeskich bibliotek, wzory zachowań informacyjnych oraz możliwe powody rezygnacji z usług bibliotecznych.

W artykule przybliżono krótko koncepcje biblioteki jako miejsca spotkań ułatwiającego użytkownikom nie tylko konsumpcję informacji i technologii, ale również samodzielny wkład w produkcję wiedzy, wspólną realizację różnego typu projektów i rozwój własnej kreatywności; przeanalizowano też w tym kontekście powody szybkiej ekspansji ruchów DIY (zrób to sam) w środowisku bibliotecznym i zainteresowania użytkowników i bibliotekarzy rozwojem przestrzeni dla twórców, projektantów, programistów i majsterkowiczów, czyli warsztatów makerspace, hackerspace (zob. babin.bn.org.pl/?p=2369, babin.bn.org.pl/?p=3391), czy FabLab. Omówiono także nowy fenomen mobilnych bibliotecznych laboratoriów i projekt pierwszej mobilnej biblioteki FabLab w Europie, koncentrując się prezentacji zrównoważonego modelu jej finansowania i rozwoju.

W artykule, na przykładzie programów bibliotecznych realizowanych w różnych regionach Stanów Zjednoczonych, omówiono usługi amerykańskich bibliotek dla młodocianych odbywających kary pozbawienia wolności oraz zmiany modelu ich świadczenia, dokonywane dzięki osiągnięciom ruchów na rzecz reformy systemu penitencjarnego.

W artykule przedstawiono krótko stan słowackiego bibliotekarstwa oraz omówiono strategiczny plan i pożądane kierunki jego rozwoju w najbliższym pięcioleciu.

Artykuł poświęcono omówieniu obecnej kondycji bibliotek, ich pozycji w czasach szybkich przemian oraz perspektyw na przyszłość. Powołując się na szereg publikacji, autor dowodzi w nim, że obecna rola bibliotek w społeczeństwie jest na tyle znacząca, że można mówić o złotej erze ich rozwoju, przytacza też argumenty mające uzasadnić stawianą przez siebie tezę i opisuje przykłady inicjatyw, stanowiących jego zdaniem dowód na rozkwit tych instytucji, ich innowacyjność i wzrost społecznego znaczenia.