Babin

Z historycznego punktu widzenia, zmiana koncepcji i sposobu świadczenia usług informacji naukowej w bibliotekach i przechodzenie z modelu analogowego na cyfrowy nastąpiły niezwykle szybko – w ciągu niecałych 20 lat, jednak nie wszystkie innowacje i transformacje wprowadzane z myślą o użytkownikach cyfrowych technologii okazały się sukcesem. W artykule, którego treść zaprezentowano po raz pierwszy na Światowym Kongresie  IFLA w San Juan w sierpniu 2011, omówiono doświadczenia duńskich bibliotek z ostatniej dekady, związane z adaptacją do cyfrowego formatu i budową bibliotek hybrydowych i cyfrowych.  Przeanalizowano też, pod kątem innowacyjnego wpływu, faktycznego wykorzystania i potencjału odnoszącego się do spełniania różnych potrzeb użytkowników, trzy kategorie wirtualnych usług bibliotecznych, rozwijanych w Danii od połowy lat 90. ubiegłego wieku do chwili obecnej: 1) serwisy, które nie przetrwały mimo zainwestowania w nie dużych środków; 2)  te, które udało się z powodzeniem rozwinąć i 3) nowe usługi, które można określić mianem przyjaznych użytkownikom, interaktywnych i responsywnych.

Duński model rozwoju i innowacji cyfrowych usług bibliotecznych bazuje na współpracy między bibliotekami a Agencją ds. Bibliotek i Mediów. W tekście skupiono się na przedstawieniu, m.in. na podstawie analizy wniosków o granty, przykładów serwisów dofinansowywanych w całości lub częściowo przez tę Agencję, inicjowanych od 1997 r., wśród których wymieniono zarówno te, które cieszą się rosnącą popularnością (por. BABIN 2006/2/128), jak i te, które z różnych względów nie zdołały przyciągnąć zainteresowania odbiorców. Omówiono również zmiany strategii związanych z budową duńskich bibliotek cyfrowych i sieciowych serwisów informacyjnych. Wg autorów, czynniki decydujące o sukcesie lub porażce takich projektów pogrupować można wg następujących kategorii: a) idei i wyjątkowości (na ile unikalny jest pomysł usługi, czy ma solidne podstawy, czy jest jasny i łatwo komunikowalny, czy oferuje treści lub funkcje, które są nowe lub wyjątkowe, czy wypełnia luki w krajobrazie bibliotek cyfrowych), b) wiedzy nt. faktycznych potrzeb użytkowników i odpowiednich z nimi interakcji, c) trwałości, nowoczesności i gotowości na zmiany, d) profesjonalizmu, e) partnerstwa i współpracy, f) marketingu i budowania świadomości marki; g) modeli biznesowych i krajowego finansowania. Uwzględniać je należy w sposób holistyczny, zarówno przy projektowaniu i wdrażaniu oraz prowadzeniu i utrzymywaniu bibliotek cyfrowych; były też brane pod uwagę przy rozpatrywaniu aplikacji o dofinansowanie składanych w roku 2011.

W posumowaniu przedstawiono rekomendacje dla twórców cyfrowych serwisów bibliotecznych opracowane na podstawie dotychczasowych doświadczeń, oraz perspektywy i priorytety rozwoju tej infrastruktury w Danii na poziomie krajowym, w ramach Narodowej Biblioteki Cyfrowej.

————————-

Tekst w wersji angielskiej dostępny jest na stronie: conference.ifla.org/past/ifla77/197-thorhauge-en.pdf