Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Tag: open source

Przyszłość metadanych: otwartość, powiązania i wielojęzyczność – studium przypadku ontologii YSO

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska

Tagi: , , , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Przyszłość metadanych: otwartość, powiązania i wielojęzyczność – studium przypadku ontologii YSO została wyłączona

Celem artykułu było przeanalizowanie procesu tworzenia wielojęzycznego słownika terminologicznego i związanych z tym wyzwań. Przybliżono je na przykładzie doświadczeń zgromadzonych przez pracowników Biblioteki Narodowej Finlandii (BNF) w trakcie budowy fińskiego tezaurusa, serwisu Finto (finto.fi) umożliwiającego publikację i przeglądanie słowników i ontologii oraz ich integrację z innymi aplikacjami, a zwłaszcza podczas rozwoju ogólnej, trójjęzycznej ontologii YSO. Szczególną uwagę poświęcono w tekście problematyce zapewnienia równoważności lingwistycznej terminów i pojęć oraz strategiom translacji wypracowanym w trakcie budowy struktury słowników kontrolowanych i harmonizacji wielojęzycznych metadanych. Skupiono się również na celach prowadzonych prac – systemy te potraktowano nie tylko jako narzędzia indeksowania i wyszukiwania informacji, lecz również jako instrumenty promocji otwartego dostępu do nauki i informacji naukowej, zwłaszcza w dziedzinach takich jak bibliometria czy humanistyka cyfrowa, w których metadane traktuje się jako istotny materiał badawczy. Podkreślono przy tym znaczenie publikacji wielojęzycznych metadanych w modelu Linked Open Data (LOD) oraz potrzebę wypracowania wspólnego rozumienia wykorzystywanych pojęć, jako kroków w kierunku przezwyciężania organizacyjnych i lingwistycznych barier w dostępie do zasobów wiedzy, nie tylko z baz i systemów różnych dostawców lecz również różnych obszarów językowych.

więcej o Przyszłość metadanych: otwartość, powiązania i wielojęzyczność – studium przypadku ontologii YSO

Oprogramowanie Piwik jako alternatywa dla Google Analytics: studium przypadku Biblioteki Uniwersytetu Cornella

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Technologia informacyjna i bibliotekarska, Wykorzystanie informacji i socjologia informacji

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Oprogramowanie Piwik jako alternatywa dla Google Analytics: studium przypadku Biblioteki Uniwersytetu Cornella została wyłączona

Sukcesywne dostarczanie coraz większej liczby informacji drogą elektroniczną, w powiązaniu z koniecznością oceny efektywności świadczonych usług, skłania biblioteki do badania i implementacji narzędzi pozwalających na śledzenie wykorzystania ich zasobów sieciowych, czyli korzystania z techniki analizy statystyk sieci www. Podobnie jak inne placówki biblioteczne, Biblioteka Uniwersytetu Cornella (Cornell University Library – CUL) używała aplikacji Google Analitics (GA) do analizy dostępu i ruchu na swoich stronach internetowych. Serwis ten ma wiele zalet, wśród których jest brak opłat za użytkowanie, jednak ze względu na kwestie związane z ochroną prywatności użytkowników, może być traktowany jako nieodpowiedni dla bibliotek. W artykule przedstawiono powody, dla których w CUL zdecydowano się na wybór otwartego oprogramowania Piwik jako alternatywy dla GA, omówiono też charakterystykę i funkcjonalność tego narzędzia, procedury wykorzystane przy jego instalacji i administrowaniu oraz korzyści i wyzwania związane z rezygnacją z GA.

więcej o Oprogramowanie Piwik jako alternatywa dla Google Analytics: studium przypadku Biblioteki Uniwersytetu Cornella

Open Knowledge Maps: tworzenie wizualnego interfejsu światowej wiedzy naukowej

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Open Knowledge Maps: tworzenie wizualnego interfejsu światowej wiedzy naukowej została wyłączona

W ostatnich latach, dzięki inicjatywom otwartej nauki, w sieci udostępniono publicznie ponad 60 mln artykułów naukowych, nadal brakuje jednak narzędzi ułatwiających ich przeglądanie i lokalizowanie w olbrzymiej masie treści online. Open Knowledge Maps (OKM) to projekt mający na celu znalezienie efektywnego rozwiązania dla tych wyzwań i ułatwienie śledzenia nowych osiągnięć w różnych dziedzinach badawczych. W jego ramach zaczęto tworzyć wizualny interfejs dla światowych zasobów wiedzy. Podstawą OKM jest budowany na dużą skalę system otwartych, interaktywnych i wzajemnie powiązanych tzw. map wiedzy, czyli wizualnych narzędzi odwzorowania i eksploracji wszystkich obszarów badawczych, przedstawiających główne pola i poziomy badań, powiązane z nimi prace naukowe i relacje między nimi. W artykule omówiono zasady działania interfejsu i wykorzystanego przez autorów oprogramowania mapującego o otwartym kodzie źródłowym oraz wdrażane przy jego rozwoju technologie.

więcej o Open Knowledge Maps: tworzenie wizualnego interfejsu światowej wiedzy naukowej

Dane w procesie podejmowania decyzji: identyfikacja potrzeb biblioteki przy pomocy TrackRef

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki, Zarządzanie

Tagi: , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Dane w procesie podejmowania decyzji: identyfikacja potrzeb biblioteki przy pomocy TrackRef została wyłączona

Usługi bibliotek i podejmowane w nich działania muszą być stale dostosowywanie do zmieniających się potrzeb użytkowników, a adaptacje te powinny być oparte na obiektywnych, rzetelnych danych, pozwalających na identyfikację oczekiwań odbiorców. W artykule przedstawiono doświadczenia jednej z amerykańskich bibliotek publicznych związane z reorganizacją i optymalizacją pracy służb informacyjnych oraz poprawą jakości bibliotecznej infrastruktury, dzięki wykorzystaniu samodzielnie zaprojektowanego technicznego rozwiązania. Wdrożono w niej stworzone przez autora otwarte oprogramowanie służące do zarządzania statystykami i jakościowymi danymi dotyczącymi udzielanych informacji, umożliwiające rejestrację typów zadawanych przez czytelników pytań oraz śledzenie zgłaszanych przez nich problemów.

więcej o Dane w procesie podejmowania decyzji: identyfikacja potrzeb biblioteki przy pomocy TrackRef

Wdrożenia systemu DSpace w indyjskich bibliotekach

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Źródła informacji

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Wdrożenia systemu DSpace w indyjskich bibliotekach została wyłączona

Implementacja oprogramowania o otwartym kodzie źródłowym (OSS) to ważny trend w obszarze wprowadzania nowych technologii, a rozwiązania takie postrzegane są przez rządy wielu krajów jako baza innowacji i narzędzie umożliwiające efektywne świadczenie usług oraz optymalizację kosztów. Najpopularniejszym OSS wykorzystywanym na świecie do budowy instytucjonalnych repozytoriów i bibliotek cyfrowych jest DSpace (por. babin.bn.org.pl/?p=1972), a Indie zajmują drugą (po Stanach Zjednoczonych) pozycję na liście krajów używających go jako platformy do archiwizacji różnego typu dokumentów (w 2013 r. na DSpace pracowało 24 z 35 indyjskich repozytoriów – 68,5%). Autorzy postanowili sprawdzić powody popularności tego systemu i wybierania go w Indiach znacznie częściej niż konkurencyjnych aplikacji, takich jak Fedora, Eprints czy Greenstone, analizując różne przykłady jego instalacji, charakter i rozwój budowanych kolekcji, ich geograficzną dystrybucję oraz typ obsługujących DSpace instytucji.

więcej o Wdrożenia systemu DSpace w indyjskich bibliotekach

Ewaluacja częściowo zautomatyzowanych narzędzi tworzenia metadanych

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska

Tagi: , , , , ,

Możliwość komentowania Ewaluacja częściowo zautomatyzowanych narzędzi tworzenia metadanych została wyłączona

Ze względu na szybki wzrost liczby wszystkich typów zasobów informacyjnych udostępnianych przez biblioteki oraz ograniczone budżety tych instytucji, możliwości odpowiedniego, manualnego katalogowania wszystkich publikowanych materiałów są coraz mniej realistyczne, istotnym problemem dla całej społeczności bibliotecznej staje się więc opracowanie najbardziej efektywnych sposobów tworzenia rekordów bibliograficznych i zapewnienie tym samym użytkownikom szans na dotarcie do poszukiwanych materiałów. Jednym z obiecujących podejść do zarządzania rosnącą liczbą informacji jest wdrażanie półautomatycznych narzędzi tworzenia metadanych, czyli wykorzystywanie oprogramowania do produkcji rekordów metadanych pod większą lub mniejszą kontrolą ekspertów.

więcej o Ewaluacja częściowo zautomatyzowanych narzędzi tworzenia metadanych

Charakterystyka i motywacje twórców bibliotecznego oprogramowania o otwartym kodzie źródłowym

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Branża, zawód i edukacja, Technologia informacyjna i bibliotekarska

Tagi: , , , ,

Możliwość komentowania Charakterystyka i motywacje twórców bibliotecznego oprogramowania o otwartym kodzie źródłowym została wyłączona

Ruch na rzecz otwartego oprogramowania (OSS – open source software) ma znaczący wpływ na rynek informatyczny, a aplikacje o otwartym kodzie źródłowym są też coraz szerzej akceptowane w środowisku bibliotecznym, jako alternatywa dla komercyjnych rozwiązań w czasach ograniczeń budżetowych, głównie ze względu na minimalne koszty nabycia, potencjalnie niższe koszty obsługi i lepsze możliwości dopasowania do specyficznych potrzeb różnych grup użytkowników, oraz coraz szerszy wybór otwartych, bibliotecznych platform i systemów (np. Evergreen, Koha, Dspace czy Greenstone). Piśmiennictwo poświęcone producentom OSS jest bardzo obszerne, natomiast stosunkowo niewiele uwagi poświęcono jak dotąd analizie charakterystyki programistów zaangażowanych w rozwój otwartego bibliotecznego oprogramowania (LOSS – library open source software) oraz powodów skłaniających ich do udziału w przeznaczonych dla bibliotek i bazujących na wolontariacie projektach. Aby pomóc poznać wartości, którymi kierują się takie osoby, a tym samym lepiej promować, wspierać i motywować ich pracę, autorzy przeprowadzili sondaż online wśród 126 informatyków LOSS powiązanych z portalami SourceForge, Foss4Lib i Code4Lib.

więcej o Charakterystyka i motywacje twórców bibliotecznego oprogramowania o otwartym kodzie źródłowym

LOCKSS: rozwój infrastruktury długoterminowej ochrony zasobów cyfrowych

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Technologia informacyjna i bibliotekarska, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania LOCKSS: rozwój infrastruktury długoterminowej ochrony zasobów cyfrowych została wyłączona

Dużą przeszkodą w zachowaniu cyfrowych treści dla przyszłych pokoleń badaczy są kwestie ekonomiczne, czyli brak zrównoważonych modeli biznesowych zapewniających odpowiednie źródła finansowania organizacyjnych i technicznych procesów archiwizacji i stabilne podstawy dla długotrwałej cyfrowej ochrony. Problem ten dotyczy również inicjatyw realizowanych w środowisku bibliotecznym, takich jak LOCKSS – Lots of Copies Keep Stuff Safe (zob. BABIN 2007/1/25), czyli w wolnym przekładzie: dużo kopii chroni dane. Program ten powstał w 1998 r. w celu opracowania bezpłatnych narzędzi o otwartym kodzie źródłowym służących do bezpiecznej archiwizacji i zabezpieczenia zasobów elektronicznych w modelu peer-to-peer i zapewnienia wsparcia korzystającym z niego bibliotekom i wydawcom, a obecnie ok. 20 sieci bibliotecznych i naukowych wykorzystuje tę technologię do tworzenia i przechowywania kopii zapasowych książek, czasopism, urzędowej dokumentacji, zbiorów danych i zasobów archiwizowanych w instytucjonalnych repozytoriach.

więcej o LOCKSS: rozwój infrastruktury długoterminowej ochrony zasobów cyfrowych

Nichesourcing : nowa forma współpracy naukowo-badawczej w Bibliotece Narodowej Finlandii

Autor: Marta Elas,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Dostęp do publikacji, Działalność biblioteki, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Zarządzanie

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Nichesourcing : nowa forma współpracy naukowo-badawczej w Bibliotece Narodowej Finlandii została wyłączona

Biblioteka Narodowa Finlandii (BNF) prowadzi od 2012 r. Projekt Digitalizacji Języków Pokrewnych (Digitisation Project of Kindred Languages), którego celem jest przeniesienie na formę cyfrową i opublikowanie online w wolnym dostępie, na otwartej platformie DSpace, ok. 1200 książek i ponad 100 tytułów czasopism w różnych, w tym zagrożonych językach z rodziny uralskiej. Powstała w jego ramach kolekcja ugrofińska (Fenno-Ugrica) zawiera obecnie ponad 110 tys. stron książek i ok. 90 tys. stron czasopism dostępnych dla wszystkich zainteresowanych, niezależnie od ich miejsca pobytu. Projekt jest wspierany finansowo przez Fundację Kone i stanowi część jej programu językowego koncentrującego się na dokumentacji rzadkich języków ugrofińskich, fińskiego i języków mniejszości narodowych Finlandii. Docelowo, udostępnione materiały mają stanowić największy na świecie zasób w językach uralskich. NBF chce również zapewnić użytkownikom Fenno-Ugrica narzędzia umożliwiające prowadzenie badań lingwistycznych, interaktywne wykorzystanie zdigitalizowanych zbiorów i wspieranie nauki obywatelskiej (ang. citizen science), wykorzystując w tym celu społecznościowe innowacje i nowe formy partnerstwa.

więcej o Nichesourcing : nowa forma współpracy naukowo-badawczej w Bibliotece Narodowej Finlandii

Koncepcje innowacji w środowisku darmowego oraz wolnego oprogramowania

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Badania użytkowników, Kategorie użytkowników, Własność intelektualna

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Koncepcje innowacji w środowisku darmowego oraz wolnego oprogramowania została wyłączona

Od 10 lat można obserwować stały wzrost zainteresowania badaniami nad oprogramowaniem o otwartym kodzie źródłowym, rozwijanym i dystrybuowanym za darmo w Internecie przez działające na zasadzie wolontariatu społeczności hakerów, czyli nad projektami znanymi jako FOSS – Free and Open Source Software. Znaczącą część prac dotyczących tej problematyki opublikowano na łamach czasopisma First Monday – była ona m.in. tematem przewodnim specjalnego wydania FM z października 2005 r. Wspólną cechą piśmiennictwa dotyczącego FOSS jest traktowanie inicjatyw tego typu jako innowacyjnych, jego bardziej szczegółowy przegląd pokazuje jednak wyraźne różnice w poglądach badaczy na relacje między innowacjami i wolnym oprogramowaniem – spory dotyczą m.in. licencji i optymalnej liczebności grup programistów, sprzyjającej wypracowywaniu nowych, rewolucyjnych rozwiązań. W artykule przeanalizowano wzajemne zależności między FOSS i innowacyjnością, wykorzystując jako materiał badawczy wypowiedzi współtwórców takich projektów.

więcej o Koncepcje innowacji w środowisku darmowego oraz wolnego oprogramowania