Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Tag: metadane

Biblioteczne metadane w sieci : przykład data.bnf.fr

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Biblioteki jako kolekcje

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Biblioteczne metadane w sieci : przykład data.bnf.fr została wyłączona

Zarówno w katalogach bibliotecznych, jak i w sieci www, metadane pełnią funkcję przejrzystego języka, przy pomocy którego można wyszukiwać, odnajdywać i pozyskiwać konkretne obiekty. Dzięki szybkiemu postępowi technologicznemu i postępującej redukcji czasu realizacji kwerend, wyszukiwanie online stało się tak trywialne i oczywiste jak wykorzystywanie pieniędzy jako środka wymiany. Według autora, we współczesnym świecie, zbiory metadanych i waluty dzielą wspólną charakterystykę, a przynajmniej służą podobnemu celowi: mierzenia wartości rzeczy w odniesieniu do indywidualnych potrzeb (wyrażanej, w przypadku treści poszukiwanych online, ich pozycją na liście wyników). Można je więc postrzegać jako czasowe substytuty pożądanych obiektów. Z tej właśnie perspektywy, czyli traktowania dostępnych w sieci reprezentacji realnie istniejących obiektów jako dóbr wymiennych, w artykule przeanalizowano transparentność i materialność danych bibliotecznych, demonstrując z jednej strony ich aspekt monetarny, a z drugiej – wymiar fizyczny. Następnie, przedyskutowano, w jaki sposób przyjęcie standardów Linked Open Data (LOD) przyczynia się do reifikacji danych, czyli traktowania ich jako autonomicznych artefaktów, dokumentów jako takich, dostępnych do swobodnego wykorzystywania poza środowiskiem bibliotecznym i mających własną, zależną od jakości wartość. Argumentację oparto na wynikach eksperymentalnych prac nad stroną data.bnf.fr, prowadzonych w Bibliotece Narodowej Francji (BNF).

więcej o Biblioteczne metadane w sieci : przykład data.bnf.fr

Digitalizacja i długotrwałe zachowanie dokumentów dźwiękowych: wstępne studium Biblioteki Narodowej Czech

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Digitalizacja i długotrwałe zachowanie dokumentów dźwiękowych: wstępne studium Biblioteki Narodowej Czech została wyłączona

W Czechach, uwaga bibliotek i innych instytucji pamięci była jak dotąd skoncentrowana na digitalizacji druków i rękopisów. Obecnie przyszła kolej na ewidencję, digitalizację, zabezpieczenie, długotrwałe zachowanie i udostępnianie dokumentów dźwiękowych. W tym celu Ministerstwo Kultury sfinansowało projekt utworzenia Wirtualnej Fonoteki Narodowej. W realizowanym w latach 2015-2020 projekcie uczestniczy ponad 500 instytucji, za koordynację działań oraz opracowanie założeń metodycznych odpowiadają Biblioteka Moraw w Brnie, Narodowe Muzeum Muzyki i Biblioteka Narodowa Czech.

więcej o Digitalizacja i długotrwałe zachowanie dokumentów dźwiękowych: wstępne studium Biblioteki Narodowej Czech

Wizualna analityka cyfrowej biblioteki Europeana pod kątem przydatności jej zasobów w środowiskach uczenia się

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Biblioteki jako kolekcje

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Wizualna analityka cyfrowej biblioteki Europeana pod kątem przydatności jej zasobów w środowiskach uczenia się została wyłączona

Europeana – wirtualna biblioteka dla wszystkich to efekt flagowego europejskiego projektu mającego na celu stworzenie współczesnej, „cyfrowej biblioteki aleksandryjskiej”, udostępniającej w Internecie zdigitalizowane dziedzictwo kulturowe i naukowe Europy Obecnie, repozytorium to zapewnia jeden punkt dostępu do milionów zasobów katalogowych i obiektów cyfrowych pochodzących z europejskich muzeów, bibliotek, archiwów i kolekcji audiowizualnych. Autorzy artykułu postanowili ocenić, czy z perspektywy nauczycieli, wykładowców i badaczy, Europeana może być faktycznie postrzegana jako nowa, cyfrowa Bibliotheca Alexandrina – największa, nowożytna biblioteka zasobów cyfrowych. Sprawdzali również, czy jej zbiory są przydatne do użytku w celach edukacyjnych, w środowiskach e-learningowych, i czy mogą wspierać rozwój obiektów wiedzy.

więcej o Wizualna analityka cyfrowej biblioteki Europeana pod kątem przydatności jej zasobów w środowiskach uczenia się

Canadian Linked Data Initiative: sprawozdanie z działalności

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje

Tagi: , , , , ,

Możliwość komentowania Canadian Linked Data Initiative: sprawozdanie z działalności została wyłączona

W artykule omówiono początki, zakres działalności i dotychczasowe efekty prac Canadian Linked Data Initiative (CLDI) – projektu realizowanego wspólnie przez grupę 5 największych kanadyjskich bibliotek naukowych (uniwersytetów Toronto, McGill, Montrealu, Alberty, Kolumbii Brytyjskiej) oraz Bibliotekę i Archiwa Kanady, Bibliothèque et Archives nationales du Québec i Canadiana.org (organizację odpowiedzialną za ochronę kanadyjskiego dziedzictwa kulturowego i udostępnianie go online). CLDI powołano w 2015 r., by przygotować biblioteki na przejście z katalogowania w formacie MARC do produkcji i wymiany danych bibliograficznych w otwartej sieci, zgodnie z założeniami modelu BIBFRAME, oraz usprawnić współpracę i wymianę wiedzy między działami katalogowania tych instytucji. Zadania partnerów projektu to m.in. opracowanie nowych, znormalizowanych procedur dotyczących prezentacji i łączenia danych w postaci Linked Data oraz popularyzacja nowego konceptualnego podejścia do tworzenia opisowych metadanych.

więcej o Canadian Linked Data Initiative: sprawozdanie z działalności

Przyszłość metadanych: otwartość, powiązania i wielojęzyczność – studium przypadku ontologii YSO

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje

Tagi: , , , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Przyszłość metadanych: otwartość, powiązania i wielojęzyczność – studium przypadku ontologii YSO została wyłączona

Celem artykułu było przeanalizowanie procesu tworzenia wielojęzycznego słownika terminologicznego i związanych z tym wyzwań. Przybliżono je na przykładzie doświadczeń zgromadzonych przez pracowników Biblioteki Narodowej Finlandii (BNF) w trakcie budowy fińskiego tezaurusa, serwisu Finto (finto.fi) umożliwiającego publikację i przeglądanie słowników i ontologii oraz ich integrację z innymi aplikacjami, a zwłaszcza podczas rozwoju ogólnej, trójjęzycznej ontologii YSO. Szczególną uwagę poświęcono w tekście problematyce zapewnienia równoważności lingwistycznej terminów i pojęć oraz strategiom translacji wypracowanym w trakcie budowy struktury słowników kontrolowanych i harmonizacji wielojęzycznych metadanych. Skupiono się również na celach prowadzonych prac – systemy te potraktowano nie tylko jako narzędzia indeksowania i wyszukiwania informacji, lecz również jako instrumenty promocji otwartego dostępu do nauki i informacji naukowej, zwłaszcza w dziedzinach takich jak bibliometria czy humanistyka cyfrowa, w których metadane traktuje się jako istotny materiał badawczy. Podkreślono przy tym znaczenie publikacji wielojęzycznych metadanych w modelu Linked Open Data (LOD) oraz potrzebę wypracowania wspólnego rozumienia wykorzystywanych pojęć, jako kroków w kierunku przezwyciężania organizacyjnych i lingwistycznych barier w dostępie do zasobów wiedzy, nie tylko z baz i systemów różnych dostawców lecz również różnych obszarów językowych.

więcej o Przyszłość metadanych: otwartość, powiązania i wielojęzyczność – studium przypadku ontologii YSO

O współpracy bibliotekarzy i wydawców na rzecz poprawy jakości metadanych zasobów cyfrowych

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Zarządzanie

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania O współpracy bibliotekarzy i wydawców na rzecz poprawy jakości metadanych zasobów cyfrowych została wyłączona

Pod koniec 2012 r., mała grupa amerykańskich bibliotekarzy rozpoczęła nieformalną dyskusję na temat potencjalnych metod poprawy jakości metadanych wykorzystywanych do wyszukiwania zasobów elektronicznych oraz poprawy terminowości ich dystrybucji. Zwróciła się też z apelem o współpracę do OCLC, a dofinansowanie od tej organizacji pozwoliło na prowadzenie spotkań z przedstawicielami wydawców, agregatorów treści i dostawców baz wiedzy, mających umożliwić zebranie poglądów tych stron na temat wyzwań związanych z dystrybucją i zautomatyzowaną wymianą metadanych, oraz przeprowadzenie badań ankietowych wśród pracowników bibliotek. W 2013 r., działania te nabrały formalnego charakteru, a grupa zyskał oficjalną nazwę: E-Data Quality Working Group i zaczęła rozszerzać swój skład o reprezentantów kolejnych bibliotek, wydawców oraz dostawców danych i usług. Efektem jej prac był opublikowany w 2014 r. raport. pn. Success Strategies for Electronic Content Discovery and Access: a Cross-Industry White Paper, który spotkał się w środowisku bibliotecznym i branży informacyjnej z dużym zainteresowaniem. W artykule omówiono wyodrębnione przez grupę roboczą problemy związane z produkcją i rozpowszechnianiem dokładnych, wiarygodnych i aktualnych metadanych, zawarte w dokumencie rekomendacje oraz ich wpływ zarówno na dostawców, biblioteki i konsumentów usług informacyjnych w Stanach Zjednoczonych.

więcej o O współpracy bibliotekarzy i wydawców na rzecz poprawy jakości metadanych zasobów cyfrowych

Poprawa zarządzania e-książkami oraz ich dostępności i wyszukiwania: dwie nowe inicjatywy NISO

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Branża, zawód i edukacja

Tagi: , , , , ,

Możliwość komentowania Poprawa zarządzania e-książkami oraz ich dostępności i wyszukiwania: dwie nowe inicjatywy NISO została wyłączona

E-książki odgrywają coraz ważniejszą rolę w zbiorach bibliotecznych, jednak ze względu na liczbę tych publikacji oraz specyfikę modeli dostępu, zakładających np. ograniczony równoczesny użytek, ich udostępnianie i wyszukiwanie wiąże się z wieloma wyzwaniami. National Information Standards Organization (NISO) – amerykańska organizacja zajmująca się opracowywaniem i popularyzacją standardów oraz rekomendowanych praktyk dla społeczności bibliotecznej i dostawców usług informacyjnych, angażuje się od kilku lat w debaty i analizy dotyczące różnych aspektów udostępniania e-książek w bibliotekach. Działania te koncentrują się m.in. na inicjowaniu dyskusji w grupach fokusowych i bezpośrednich spotkań z zainteresowanymi stronami oraz organizacji wydarzeń edukacyjnych, takich jak wirtualne konferencje i webinaria. Dwa nowe projekty NISO: The Flexible API Framework for E-Content in Libraries (Elastyczna struktura API dla treści cyfrowych w bibliotekach) oraz E-Book Bibliographic Requirements in the Sale, Publication, Discovery, Delivery and Preservation Supply Chain (Bibliograficzne wymagania dla e-książek w sprzedaży, publikacji, wyszukiwaniu, zachowywaniu i łańcuchach dostaw) mają zapewnić uzgodnione rekomendacje dla poprawy infrastruktury dla ebooków w bibliotekach.

więcej o Poprawa zarządzania e-książkami oraz ich dostępności i wyszukiwania: dwie nowe inicjatywy NISO

Trendy i wyzwania związane z wykorzystywaniem wizualnych interfejsów wyszukiwawczych w bibliotekach i repozytoriach cyfrowych

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Biblioteki jako kolekcje, Branża, zawód i edukacja

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Trendy i wyzwania związane z wykorzystywaniem wizualnych interfejsów wyszukiwawczych w bibliotekach i repozytoriach cyfrowych została wyłączona

W artykule, na podstawie systematycznego przeglądu literatury przedmiotu, przeanalizowano wyzwania związane z integracją wizualnych interfejsów wyszukiwawczych (WIW) z cyfrowymi bibliotekami i repozytoriami, w tym problemy dotyczące wizualizacji informacji, przydatności stosowanych systemów reprezentacji wiedzy dla użytkowników i jakości metadanych. Głównym celem autorów była identyfikacja kryteriów ewaluacji i implementacji WIW oraz przedstawienie wytycznych związanych z ich projektowaniem oraz poprawą efektywności metod nawigacji i wyszukiwania w kontekście edukacyjnym. Interesowało ich również określenie potencjału technologii wizualizacji informacji oraz identyfikacja problemów z dostępem do obiektów edukacyjnych w bibliotekach cyfrowych i repozytoriach, a także omówienie trendów związanych z wizualnymi strategiami wyszukiwawczymi z perspektywy użytkownika cyfrowych zasobów.

więcej o Trendy i wyzwania związane z wykorzystywaniem wizualnych interfejsów wyszukiwawczych w bibliotekach i repozytoriach cyfrowych

Katalogowanie egzemplarzy obowiązkowych ebooków w Bibliotece Narodowej Francji

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Biblioteki jako kolekcje

Tagi: , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Katalogowanie egzemplarzy obowiązkowych ebooków w Bibliotece Narodowej Francji została wyłączona

Pierwsze regulacje związane z egzemplarzem obowiązkowym (eo) wprowadzono we Francji w 1537 r. W roku 2006, ustawę o eo rozszerzono o treści cyfrowe a prawny obowiązek ich gromadzenia, podobnie jak drukowanej spuścizny wydawniczej, przypada Bibliotece Narodowej Francji (BNF). Do 2012 r. realizowała ona głównie zobowiązania związane z pozyskiwaniem egzemplarzy obowiązkowych stron www i publikacji online, a od tego czasu, we współpracy ze krajowym stowarzyszeniem wydawców, BNF pracuje także nad opracowaniem i wdrażaniem specjalnych procedur ułatwiających gromadzenie ebooków w ramach eo i upraszczających ich przekazywanie bibliotece przez wydawców drogą elektroniczną.

więcej o Katalogowanie egzemplarzy obowiązkowych ebooków w Bibliotece Narodowej Francji

Elektroniczny egzemplarz obowiązkowy w Szwecji: doświadczenia z pierwszego roku funkcjonowania ustawy

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Zagadnienia wydawnicze i prawne, Źródła informacji, Opracowanie informacji, Działalność biblioteki

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Elektroniczny egzemplarz obowiązkowy w Szwecji: doświadczenia z pierwszego roku funkcjonowania ustawy została wyłączona

Przygotowania do wprowadzenia egzemplarza obowiązkowego (eo) publikacji elektronicznych rozpoczęto w kilku państwach w latach 90. ubiegłego wieku, a analizę możliwości odniesienia istniejących w tych krajach ustaw o eo do materiałów cyfrowych na nośnikach fizycznych i publikowanych online, zawarto m.in. w opublikowanym przez UNESCO raporcie The Legal Deposit of Electronic Publications z 1996 r., opracowanym przez grupę roboczą Konferencji Dyrektorów Bibliotek Narodowych (Conference of Directors of National Libraries – CDNL). W Szwecji, prace nad rozszerzeniem obowiązujących przepisów na publikacje dystrybuowane publicznie w sieciach elektronicznych rozpoczęto w 2009 r, a w 2012 r. nowa ustawa (e-eo) została przyjęta przez szwedzki parlament i po okresie testowym zaczęła obowiązywać w pełni od 1 stycznia 2015 r. W artykule przybliżono historię i specyfikę szwedzkiego eo, założenia nowej legislacji i zawarte w niej postanowienia, koncentrując się na technicznych i formalnych wyzwaniach związanych z gromadzeniem dokumentów elektronicznych i zapewnieniem odpowiedniej jakości opisujących je metadanych. Przedstawiono również wnioski zebrane po roku od wejścia e-eo w życie.

więcej o Elektroniczny egzemplarz obowiązkowy w Szwecji: doświadczenia z pierwszego roku funkcjonowania ustawy