Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Tag: Wielka Brytania

Traktat z Marrakeszu dla osób z niepełnosprawnościami utrudniającymi czytanie druku: implikacje dla Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Dostęp do publikacji, Własność intelektualna, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Traktat z Marrakeszu dla osób z niepełnosprawnościami utrudniającymi czytanie druku: implikacje dla Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii została wyłączona

W czerwcu 2013 r., w Marrakeszu, na konferencji dyplomatycznej Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), przyjęto traktat w sprawie złagodzenia prawa autorskiego, w celu ułatwienia dostępu do opublikowanych utworów drukowanych osobom niewidomym i słabowidzącym oraz osobom z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem. Traktat ten można uznać za pierwszą międzynarodową umowę mającą zapewnić minimalne standardy praw użytkownika, a nie właścicieli praw autorskich (PA). Nakłada on na umawiające się strony obowiązek wprowadzenia do krajowych przepisów dotyczących PA wyjątki w zakresie prawa do zwielokrotniania, prawa do rozpowszechniania i prawa do publicznego udostępniania chronionych dzieł, by umożliwić beneficjentom (osobom niemogącym efektywnie czytać materiałów drukowanych) oraz upoważnionym podmiotom (opiekunom oraz organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność na rzecz beneficjentów, w tym – bibliotekom), korzystanie, w ramach dozwolonego użytku, z kopii drukowanych publikacji, w formacie umożliwiającym dostęp osobom niepełnosprawnym. Zobowiązuje również do zezwolenia na międzynarodową wymianę kopii sporządzonych zgodnie z określonymi w nim ograniczeniami i wyjątkami.

więcej o Traktat z Marrakeszu dla osób z niepełnosprawnościami utrudniającymi czytanie druku: implikacje dla Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii

Usługi biblioteczne dla dzieci: programy, praktyka i polityka

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie, Działalność biblioteki, Kategorie użytkowników, Czytelnictwo

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Usługi biblioteczne dla dzieci: programy, praktyka i polityka została wyłączona

Usługi dla dzieci są obecnie traktowane priorytetowo w skali globalnej, jako element strategii poprawy efektywności systemu edukacji i podnoszenia poziomu umiejętności czytania, rośnie też rozumienie znaczenia, jakie ma okres pierwszych 5 lat życia dla intelektualnego, społecznego, i emocjonalnego rozwoju człowieka, jak i zainteresowanie tym etapem w badaniach z zakresu psychologii, pedagogiki, polityki społecznej, pomocy społecznej i neuropsychologii. Oferta instytucji publicznych dla lokalnych społeczności zależy od programów politycznych partii rządzących, a polityczne aspekty kwestii dotyczących opieki nad rodziną i dziećmi są bardzo złożone. W artykule przeanalizowano, odwołując się do doświadczeń Wielkiej Brytanii, niektóre z wyzwań związanych ze świadczeniem usług bibliotecznych dla najmłodszych.

więcej o Usługi biblioteczne dla dzieci: programy, praktyka i polityka

Zachowanie treści na dyskach w zbiorach Biblioteki Brytyjskiej: doświadczenia z projektu Flashback

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki

Tagi: , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Zachowanie treści na dyskach w zbiorach Biblioteki Brytyjskiej: doświadczenia z projektu Flashback została wyłączona

Cyfrowe zbiory Biblioteki Brytyjskiej (BB) są bardzo zróżnicowane i obejmują elektroniczne kopie istniejących zasobów (np. drukowanych książek, rękopisów i nagrań dźwiękowych) oraz błyskawicznie rosnącą liczbę treści powstałych w formie cyfrowej (ang. born-digital), archiwizowanych m.in. na mocy obowiązującej od 2013 r. nowelizacji prawa o egzemplarzu obowiązkowym, rozszerzającej jego zapisy na materiały niedrukowane, w tym czasopisma elektroniczne, ebooki i dokumenty sieciowe pozyskiwane z brytyjskiej domeny. Na mniejszą skalę, Biblioteka gromadzi również cyfrowe i hybrydowe materiały w postaci osobistych prac i archiwów. Jednym z wyzwań stojących przed BB jest zachowanie cyfrowych treści zapisanych na wymiennych nośnikach starszego typu, takich jak dyskietki, płyty CD i DVD, które wpłynęły przed wprowadzeniem wykorzystywanej obecnie infrastruktury ochrony cyfrowej i stosowanych procedur. W artykule omówiono założenia, przebieg i wyniki realizowanego w BB projektu Flashback, mającego na celu trwałe zabezpieczenie i udostępnianie plików przechowywanych w formie oryginalnej na fizycznych mediach (dyskach magnetycznych i optycznych), narażonych na postępującą degradację.

więcej o Zachowanie treści na dyskach w zbiorach Biblioteki Brytyjskiej: doświadczenia z projektu Flashback

Koszty i źródła finansowania publikacji w hybrydowym środowisku otwartego dostępu

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Dostęp do publikacji

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Koszty i źródła finansowania publikacji w hybrydowym środowisku otwartego dostępu została wyłączona

Otwarty dostęp (OD) zaczyna być traktowany jako element głównego nurtu naukowej działalności wydawniczej, a wraz ze wzrostem popularności tego ruchu wzrasta potrzeba analizy ekonomicznych podstaw takiej działalności. Ponieważ duża liczba wydawców oferuje obecnie czasopisma w modelu hybrydowym (subskrypcja + OD), a publikowanie w wolnym dostępie finansowane z opłat pobieranych od autorów (ang. article-processing charges – APC) jest coraz powszechniej akceptowane, uczelnie wyższe muszą zdawać sobie sprawę z charakteru i finansowych konsekwencji relacji z wydawcami oraz łącznych kosztów publikacji, choćby ze względu na możliwość wykorzystania takich danych w negocjacjach z firmami wydawniczymi. Jest to istotne zwłaszcza w kontekście toczonych obecnie debat i krytyki, związanych z procederem określanym mianem double dipping, czyli czerpaniem przez wydawców zysków za jeden artykuł z dwóch źródeł – od autora / autorów i od czytelników, oraz niechęci dużej części oficyn do ujawniania szczegółów modeli wyceny i zawieranych kontraktów wydawniczych.

więcej o Koszty i źródła finansowania publikacji w hybrydowym środowisku otwartego dostępu

Projektowanie przestrzeni do uczenia się w bibliotece uniwersyteckiej

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Architektura i wyposażenie

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Projektowanie przestrzeni do uczenia się w bibliotece uniwersyteckiej została wyłączona

Jedną z typowych cech szkolnictwa wyższego w Wielkiej Brytanii jest nacisk na niezależną naukę, na którą studenci muszą poświęcać czas poza formalnymi godzinami zajęć, a rolą uniwersytetów jest zapewnienie studiującym miejsc, w których mogą się samodzielnie uczyć. Tradycyjnie, zadanie to realizują biblioteki, które w związku z rozwojem nowych technik i praktyk pedagogicznych takich jak hybrydowe formy kształcenia (blended learning) czy odwrócone nauczanie (flipped classroom), muszą dostosowywać się do nowych oczekiwań odbiorców dotyczących lepszych i bardziej zróżnicowanych środowisk edukacyjnych, i przekształcać swoje wnętrza tak, by mogły służyć różnym grupom użytkowników i wspierać różne formy i style uczenia się. W artykule omówiono krótko nowe koncepcje związane z projektowaniem i zmianą rozumienia funkcji budynków bibliotek akademickich, a następnie zreferowano założenia i proces budowy Ośrodka Zasobów Naukowych Uniwersytetu Chichester, otwartego w 2012 r., w kampusie Bognor Regis (Bognor Regis Learning Resource Centre – BRLRC). Przedstawiono także wyniki badania analizującego sposób zaprojektowania poszczególnych stref tego obiektu, a także ich faktycznego wykorzystania i dopasowania w praktyce do potrzeb studentów.

więcej o Projektowanie przestrzeni do uczenia się w bibliotece uniwersyteckiej

Cyfrowa ochrona materiałów elektronicznych w Wielkiej Brytanii: partnerzy, ich relacje, odpowiedzialność i wpływy

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Zarządzanie, Działalność biblioteki, Branża, zawód i edukacja

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Cyfrowa ochrona materiałów elektronicznych w Wielkiej Brytanii: partnerzy, ich relacje, odpowiedzialność i wpływy została wyłączona

Brytyjskie biblioteki, archiwa i muzea angażują się w coraz większym stopniu w projekty cyfrowej ochrony (CO) swoich zbiorów, z których rosnącą część stanowią materiały elektroniczne. Większość badań poświęconych dygitalizacji i cyfrowej archiwizacji dóbr kultury koncentruje się na analizie technicznych aspektów zachowania cyfrowych obiektów, mniej uwagi poświęca się natomiast kwestiom doboru cyfrowych materiałów do zabezpieczenia. W artykule skupiono się na analizie społecznego kontekstu procesów doboru mających podlegać ochronie zasobów, a zwłaszcza identyfikacji zainteresowanych nimi w Wielkiej Brytanii podmiotów i określeniu, w jaki sposób ich role, tradycje i zakres odpowiedzialności oraz wzajemne relacje mogą wpływać na praktyki archiwizacyjne i decyzje dotyczące wybieranych treści.

więcej o Cyfrowa ochrona materiałów elektronicznych w Wielkiej Brytanii: partnerzy, ich relacje, odpowiedzialność i wpływy

SUNCAT: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie

Tagi: , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania SUNCAT: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość została wyłączona

SUNCAT (Serials Union CATalogue), czyli brytyjski katalog centralny czasopism to finansowany przez JISC serwis zawierający rekordy wydawnictw ciągłych w różnych formatach, na poziomie tytułu, pochodzące ze zbiorów 99 instytucji, w tym bibliotek narodowych uprawnionych do otrzymywania eo, akademickich i specjalnych oraz opisy z bazy CONSER (Cooperative Online Serials), Rejestru ISSN i DOAJ (Directory of Open Access Journals). Dodatkowo, trafiają do niego również rekordy Trinity College w Dublinie – jedynej partycypującej w projekcie biblioteki spoza Wielkiej Brytanii. SUNCAT jest najpełniejszym źródłem bieżących informacji o zasobach różnego typu wydawnictw ciągłych (czasopism, periodyków, gazet, biuletynów, materiałów konferencyjnych, prasy kolorowej i raportów rocznych) i zawiera obecnie ponad 7,5 mln. rekordów, w tym rosnącą liczbę opisów dokumentów elektronicznych. W artykule przedstawiono początki budowy serwisu oraz jego ewolucję w ciągu ostatnich kilkunastu lat,  jej poszczególne etapy, zasady działania i funkcje serwisu, zakres jego wykorzystania oraz dalsze plany rozwoju.

więcej o SUNCAT: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość

Wizerunek instytucji: politycy i projekt miejskiej biblioteki

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Biblioteki jako kolekcje, Architektura i wyposażenie

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Wizerunek instytucji: politycy i projekt miejskiej biblioteki została wyłączona

W latach 90. ubiegłego wieku zaczęto kwestionować potrzebę przeznaczania pieniędzy podatników na utrzymywanie fizycznych zbiorów i budynków bibliotecznych, a okresy recesji wymusiły ograniczanie wydatków na ważne cele społeczne, w tym kulturę i edukację, co wpłynęło negatywnie na pozycję bibliotek i innych publicznych instytucji. W Danii, w efekcie reform strukturalnych, między 2007 a 2013 r. zredukowano liczbę jednostek bibliotecznych z 550 do 466 (o 15,2%), w Norwegii, z powodu cięć rządowych budżetów, w tym okresie ich liczba spadła z 807 do 715 (o 11,4%), a w Wielkiej Brytanii z tego samego względu zlikwidowano niemal 400 bibliotek publicznych (spadek z 4567 do 4191 – o 8,2%); w krajach tych zaobserwować można również niechęć polityków do traktowania usług bibliotek jako priorytetowych dla lokalnych społeczności. Co ciekawe, w tym samym czasie, w wielu dużych miastach na świecie (m.in. w Seattle, Amsterdamie i Newcastle) wydano znaczące środki na realizację wizjonerskich projektów nowych gmachów bibliotecznych, a paradoks ten zainspirował autorkę do zbadania nastawienia decydentów do nowych bibliotecznych inwestycji, miejsca bibliotek publicznych w urbanistycznej przestrzeni i ich wartości dla mieszkańców metropolii.

więcej o Wizerunek instytucji: politycy i projekt miejskiej biblioteki

Publikowanie brytyjskiej bibliografii narodowej jako Linked Open Data

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Biblioteki jako kolekcje, Dostęp do publikacji

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Publikowanie brytyjskiej bibliografii narodowej jako Linked Open Data została wyłączona

Biblioteka Brytyjska zaczęła wydawać brytyjską bibliografię narodową (BNB) jako Linked Open Data (LOD) w lipcu 2011 r. W artykule opisano prace związane z tworzeniem BNB w tej formie, ze szczególnym uwzględnieniem wizualizacji rekordów w modelu RDF (Resource Description Network) oraz przebiegu technicznego procesu konwersji danych bibliograficznych w formacie MARC 21 na Linked Data, z wykorzystaniem istniejących zasobów. Przedstawiono również założenia i cele tego projektu, wyzwania i korzyści związane z jego realizacją, dotychczas osiągnięte rezultaty oraz plany na przyszłość.

więcej o Publikowanie brytyjskiej bibliografii narodowej jako Linked Open Data

RDA w Bibliotece Narodowej Szkocji

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Opracowanie informacji, Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania RDA w Bibliotece Narodowej Szkocji została wyłączona

W artykule przedstawiono doświadczenia związane z przygotowaniami do przyjęcia nowych, międzynarodowych przepisów katalogowania – Resource Description and Access (RDA) w Bibliotece Narodowej Szkocji (BNS), koncentrując się na wykorzystaniu tego standardu przy tworzeniu kartotek wzorcowych oraz omówieniu procesów ewaluacji nowych zasad opisu zasobów i przygotowania pracowników do pracy w tym modelu. Przybliżono również przyjęte w BNS zasady i procedury katalogowania, aktualny stan adaptacji RDA, czynniki opóźniające jego wdrożenie oraz proces sukcesywnego szkolenia personelu biblioteki i dalsze plany w tym zakresie.

więcej o RDA w Bibliotece Narodowej Szkocji