Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Tag: czasopisma naukowe

Projekt DEAL, czyli przyszłość dostępu do publikacji naukowych w Niemczech – wywiad z Bernhardem Mittermaierem

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Działalność biblioteki, Wydawcy, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Projekt DEAL, czyli przyszłość dostępu do publikacji naukowych w Niemczech – wywiad z Bernhardem Mittermaierem została wyłączona

W artykule omówiono prowadzone w Niemczech prace nad projektem ogólnokrajowego konsorcjum DEAL, zrzeszającego kilkaset niemieckich instytucji akademickich, w tym uniwersytety, politechniki, instytuty badawcze oraz państwowe i regionalne biblioteki. Zadaniem DEAL jest zażegnanie tzw. „kryzysu czasopism” i uzgodnienie warunków ogólnokrajowych umów licencyjnych na całe portfolio naukowych czasopism elektronicznych trzech największych światowych wydawców: Elsevier, Springer Nature i Wiley, kontrolujących ponad połowę niemieckiego rynku publikacji naukowych. Bernhard Mittermaier – przedstawiciel zespołu negocjatorów DEAL, referuje w nim przebieg i dotychczasowe efekty burzliwych pertraktacji dotyczących zmiany dotychczasowych, kwestionowanych przez środowisko naukowe zasad sprzedaży i udostępniania treści publikacji naukowych, a także recepcję działań DEAL wśród wydawców i w społeczności akademickiej. Nowa umowa ma regulować nie tylko dostęp, na transparentnych zasadach finansowych, do elektronicznych czasopism naukowych za tę samą cenę dla wszystkich członków konsorcjum, lecz również obejmować warunek otwartego udostępniania wszystkich artykułów niemieckich autorów afiliowanych przy instytucjach należących do DEAL. Jej zawarcie może znacząco zmienić krajobraz wydawniczy i sytuację bibliotek, sprawa cieszy się więc dużym zainteresowaniem opinii publicznej w kraju i za granicą.

więcej o Projekt DEAL, czyli przyszłość dostępu do publikacji naukowych w Niemczech – wywiad z Bernhardem Mittermaierem

Czy komercyjni wydawcy zawyżają bibliotekom opłaty za czasopisma naukowe z dziedzin powiązanych z naukami ścisłymi, technologią i medycyną: badanie

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki, Wydawcy, Zarządzanie, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Czy komercyjni wydawcy zawyżają bibliotekom opłaty za czasopisma naukowe z dziedzin powiązanych z naukami ścisłymi, technologią i medycyną: badanie została wyłączona

Coroczny wzrost kosztów prenumeraty czasopism naukowych, zwłaszcza z zakresu nauk ścisłych, technologii i medycyny (science, technology, medicine – STM) jest kwestią bardzo kontrowersyjną i spotyka się z dużą krytyką ze strony środowiska naukowego i bibliotecznego, gdyż sytuacja ta wpływa znacząco na dalsze uszczuplanie ograniczonych budżetów bibliotek i na sytuację naukowców. W piśmiennictwie analizuje się, przy użyciu matematycznych obliczeń i badań empirycznych, różne czynniki mogące wpływać na wysokość cen czasopism STM. Dla bibliotekarzy jest rzeczą niemal oczywistą, że najwięksi komercyjni dostawcy treści wykorzystują dominującą pozycję na rynku do narzucania nieadekwatnie wysokich opłat i niekorzystnych modeli użytkowania (takich jak opłaty za dostęp, a nie za własność). Przekonanie to potwierdzają wyniki części przeprowadzonych dotychczas prac badawczych, niektórzy specjaliści argumentują jednak, że „kryzys czasopism” nie jest winą wydawców, lecz uczelni, kultury naukowej (uzależnianie kariery od publikacji w prestiżowych, tradycyjnych tytułach) bądź uwarunkować ekonomicznych. Aby zdobyć niepodważalne dowody mogące rozstrzygnąć tę debatę i pomóc bibliotekom w wypracowaniu skutecznych rozstrzygnięć, autorzy przeprowadzili badanie na największej jak dotąd próbie tytułów, z wykorzystaniem półlogarytmicznego modelu ekonometrycznego – sprawdzonej metodologi (m.in. Liu, 2005, 2011), uznanej za najbardziej efektywną w tym przypadku, oraz analizy regresji w odniesieniu do poszczególnych dyscyplin STM.

więcej o Czy komercyjni wydawcy zawyżają bibliotekom opłaty za czasopisma naukowe z dziedzin powiązanych z naukami ścisłymi, technologią i medycyną: badanie

Ewaluacja otwartych czasopism naukowych przy użyciu technologii Sieci Semantycznej i kart wyników

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Ewaluacja otwartych czasopism naukowych przy użyciu technologii Sieci Semantycznej i kart wyników została wyłączona

Coraz większa liczba czasopism naukowych wykorzystuje Open Journal System (OJS) – platformę przeznaczoną do zarządzania procesem wydawniczym, od momentu przesłania artykułów przez autorów, przez proces recenzji, redakcji i publikacji. System ten znacząco ułatwia dystrybucję publikacji naukowych w wolnym dostępie, niewiele uwagi poświęcono jednak jak dotąd ewaluacji wykorzystania udostępnianych za jego pośrednictwem otwartych czasopism (OC). Choć rutynowo gromadzi się statystyki dotyczące wykorzystania cyfrowych publikacji z OC, są one rozproszone w repozytoriach, w różnych plikach o niestandardowej strukturze, i zbierane bez związku z celami ekonomicznymi. W efekcie, porównywanie danych statystycznych jest dla naukowców i użytkowników niełatwym zadaniem, trudno też szacować społeczny wpływ tytułów w wolnym dostępie i odpowiednio planować ich rozwój. Jako możliwe rozwiązanie tego problemu, autorzy zaproponowali do oceny i porównania OC kartę wyników – wykorzystywane w biznesie narzędzie monitorowania strategicznych celów organizacji, traktując jako podstawę pomiary statystyczne zgodne z normą ISO 2789:2013 (Informacja i dokumentacja — Międzynarodowa statystyka biblioteczna), oraz architekturę techniczną dla publikacji statystyk, bazującą na technologiach Linked Data, opracowanych przez Politechnikę w Quito (Ekwador) oraz hiszpańskie i ekwadorskie uczelnie wyższe.

więcej o Ewaluacja otwartych czasopism naukowych przy użyciu technologii Sieci Semantycznej i kart wyników

Otwarte mega czasopisma: przyszłość komunikacji naukowej czy akademickie składowisko odpadów?

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Otwarte mega czasopisma: przyszłość komunikacji naukowej czy akademickie składowisko odpadów? została wyłączona

Mega czasopisma rozpowszechniane w wolnym dostępie (ang. open access mega-journals – OAMJ), są coraz ważniejszym elementem środowiska komunikacji naukowej. Zazwyczaj są to tytuły o bardzo szerokim zakresie tematycznym, agregujące dużą liczbę publikacji z różnych dyscyplin, a ich model ekonomiczny bazuje na pobieraniu opłat od autorów. Pierwszym wydawnictwem tego typu był PLOS One – w 2015 r. największe czasopismo na świecie, publikujące w tym czasie niemal 27,5 tys. artykułów z zakresu nauk ścisłych, medycyny i technologii, a po jego sukcesie, podobne tytuły zaczęli udostępniać także inni wydawcy. W ciągu ostatnich kilku lat zasady funkcjonowania OAMJ zaczęły wzbudzać nie tylko entuzjazm i nadzieje na zmianę zasad publikowania akademickiego, lecz także liczne kontrowersje, a ich miejsce w systemie naukowych praktyk jest kwestionowane. Wątpliwości budzi m.in. przyjęty system recenzowania, uwzględniający jedynie poprawność merytoryczną, co zdaniem części środowiska naukowego nie gwarantuje odpowiedniej selekcji treści i może grozić publikującym w takich pismach początkującym naukowcom zawodowym „samobójstwem”. Aby lepiej poznać fenomen OAMJ, w artykule przeanalizowano powiązane z nim dyskursy i debaty oraz przybliżono różne, omawiane w piśmiennictwie podejścia do mega czasopism w społeczności akademickiej oraz sposoby ich konceptualizacji.

więcej o Otwarte mega czasopisma: przyszłość komunikacji naukowej czy akademickie składowisko odpadów?

Analiza zawartości czasopisma Documentation et Bibliothèques za lata 1973-2013

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa jako dziedzina, Branża, zawód i edukacja, Źródła informacji

Tagi: , , , , ,

Możliwość komentowania Analiza zawartości czasopisma Documentation et Bibliothèques za lata 1973-2013 została wyłączona

W artykule dokonano analizy zawartości Documentation et Bibliothèques (DB) za lata 1973-2013. Czasopismo zaczęło ukazywać się w 1955 r., początkowo jako Bulletin de l’ACBLF (Biuletyn Stowarzyszenia Francuskojęzycznych Kanadyjskich Bibliotekarzy). Po przekształceniu się ACBLF (Association Canadienne des Bibliothécaires de Langue Française) w ASTED (Association pour l’Avancement des Sciences et des Techniques de la Documentation – Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Teorii i Praktyki Dokumentacji Naukowo-Technicznej), czasopismo zmieniło nazwę na obecną. Zachowano ciągłość – nr 1 DB, który ukazał się w 1973 r. to wolumen 19. Od 2011 r., obok wersji papierowej, dostępna jest cyfrowa. Aby zapewnić większą przejrzystość analizy, badany okres podzielono na 7 odcinków czasowych – w każdym z nich ukazało się od 20 do 24 numerów BD (w latach 1989-1995 – 28 numerów).

więcej o Analiza zawartości czasopisma Documentation et Bibliothèques za lata 1973-2013

Trendy publikowania w otwartym dostępie: percepcje i statystyka

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Opracowanie informacji, Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Trendy publikowania w otwartym dostępie: percepcje i statystyka została wyłączona

W ciągu ciągu ostatniej dekady, można mówić o stałym wzroście popularności publikowania w otwartym dostępie jako metody wspierającej rozpowszechnianie literatury naukowej, zarówno wśród wydawców, jak i autorów. Podstawą sukcesu tego modelu jest koncepcja szybkiego i bezpłatnego, publicznego dostępu online do recenzowanych prac badawczych, nieobwarowanego licznymi ograniczeniami wynikającymi z przepisów prawa autorskiego i warunków licencji. W artykule omówiono rozwój idei open access, ekonomiczne uwarunkowania i odmiany tego modelu oraz najważniejsze światowe inicjatywy i regulacje promujące otwartą naukę. Przybliżono również kontrowersje związane z praktykami tzw. drapieżnych wydawców (zob. babin.bn.org.pl/?p=3856, babin.bn.org.pl/?p=4784) i obawy środowiska naukowego związane z reputacją oraz metodami oceny jakości otwartych czasopism i badaniem wpływu naukowego. Następnie zaprezentowano wyniki studium przypadku, w ramach którego analizowano wzory publikowania badaczy z włoskiego Narodowego Instytutu Zdrowia (Istituto Superiore di Sanità) i ich preferencje związane z wyborem czasopism, w których zamieszczają własne prace naukowe. Celem badania było z jednej strony określenie liczby czasopism open access indeksowanych w bazach Instytutu Filadelfijskiego i posiadających ustalony wskaźnik Impact Factor (IF). Z drugiej – określenie rozkładu kategorii dziedzinowych przypisanych tym tytułom.

więcej o Trendy publikowania w otwartym dostępie: percepcje i statystyka

Obecność czasopism uznawanych za drapieżne w bibliograficznych bazach danych

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Źródła informacji

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Obecność czasopism uznawanych za drapieżne w bibliograficznych bazach danych została wyłączona

Drapieżne czasopisma (zob. babin.bn.org.pl/?p=3856) to tytuły należące do nierzetelnych wydawców, wykorzystujących nieetycznie model złotej drogi otwartego dostępu, by czerpać zyski z opłat pobieranych od autorów, bez zapewniania kontroli poziomu merytorycznego nadsyłanych publikacji. W artykule przeanalizowano występowanie takich pozycji w różnych bazach bibliograficznych oraz w Directory of Open Access Journals (DOAJ), traktując jako punkt odniesienia listy kryteriów dla określania drapieżnych wydawców stworzone w 2012 roku przez Jeffreya Beall’a oraz jego listy potencjalnych i prawdopodobnych drapieżnych wydawnictw i indywidualnych czasopism stosujących niewłaściwe praktyki.

więcej o Obecność czasopism uznawanych za drapieżne w bibliograficznych bazach danych

Bibliometryczna analiza i porównanie dwóch czasopism poświęconych bibliotekarstwu dziedzinowemu z zakresu nauk ścisłych, medycznych i inżynierskich

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa jako dziedzina, Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Źródła informacji

Tagi: , , , , ,

Możliwość komentowania Bibliometryczna analiza i porównanie dwóch czasopism poświęconych bibliotekarstwu dziedzinowemu z zakresu nauk ścisłych, medycznych i inżynierskich została wyłączona

Szanse awansu bibliotekarzy dziedzinowych, zatrudnionych w bibliotekach wydziałów nauk ścisłych, technologii, nauk medycznych i inżynierskich (ang. STEM – Science, Technology, Engineering & Math), zależą w dużej mierze od ich aktywności naukowej, w tym liczby publikacji w czasopismach naukowych. Najpopularniejsze angielskojęzyczne tytuły poświęcone wszystkim aspektom bibliotekarstwa STEM, w tym dziedzinom takim jak nauki fizyczne, biologia, inżynieria, medycyna, nauki o zdrowiu i rolnictwo, to udostępniany na zasadach subskrypcji kwartalnik Science & Technology Libraries (STL) i wydawane również kwartalnie, na zasadach open access, Issues in Science & Technology Librarianship (ISTL). Autorzy przeanalizowali artykuły naukowe opublikowane na ich łamach w ciągu dekady (lata 2005-2014), porównując powiązane z nimi zmienne i wskaźniki bibliometryczne, i omawiając, na podstawie uzyskanych danych, podobieństwa i różnice między badanymi tytułami oraz zaobserwowane trendy publikacji.

więcej o Bibliometryczna analiza i porównanie dwóch czasopism poświęconych bibliotekarstwu dziedzinowemu z zakresu nauk ścisłych, medycznych i inżynierskich

Informacje o prawach autorskich na czasopismach wydawanych przez biblioteki: wyniki badania

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Informacje o prawach autorskich na czasopismach wydawanych przez biblioteki: wyniki badania została wyłączona

Jednym z zadań amerykańskich bibliotek jest edukowanie użytkowników na temat praw autorskich, a w pracę tę zaangażowani są często pracownicy bibliotecznych działów wydawniczych. Autorka postanowiła sprawdzić, czy ich aktywność  na tym polu ma przełożenie na strefę praktyczną. Jako obszar badań wybrała punkt styczny dwóch sfer działalności: publikacyjnej i edukacyjnej, analizując informacje o prawach autorskich na czasopismach wydawanych przez biblioteki szkół wyższych.

więcej o Informacje o prawach autorskich na czasopismach wydawanych przez biblioteki: wyniki badania

Piśmiennictwo poświęcone bibliotekom narodowym: krótki przegląd z lat 2014-2015

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Źródła informacji

Tagi: , , ,

Możliwość komentowania Piśmiennictwo poświęcone bibliotekom narodowym: krótki przegląd z lat 2014-2015 została wyłączona

W artykule przedstawiono wyniki przeprowadzonego przez autorkę badania, mającego na celu przedstawienie w ogólnym zarysie problematyki poruszanej w artykułach poświęconych bibliotekom narodowym i w publikacjach wydawanych przez te instytucje w 2-letnim okresie (lata 2014-2015). Materiały do analizy zebrano przeglądając zawartość trzech bibliograficznych baz danych – Library and Information Science Abstracts (LISA), Library and Information Science and Technology Abstracts (LISTA) i Web of Science (WoS), przy pomocy wyrażeń „biblioteka narodowa” i „biblioteki narodowe” oraz nazw bibliotek (np. Biblioteki Kongresu, Biblioteki Brytyjskiej) nieposługujących się we własnej nomenklaturze określeniami „narodowa”. Uzyskane rezultaty porównano z efektami wyszukiwań dotyczących innych sektorów bibliotecznych, z wykorzystaniem odpowiednich fraz w tytułach, abstraktach, słowach kluczowych i hasłach przedmiotowych.

więcej o Piśmiennictwo poświęcone bibliotekom narodowym: krótki przegląd z lat 2014-2015