Babin

Na podstawie przeglądu rosyjskiej literatury przedmiotu, autorka charakteryzuje nową dyscyplinę naukową funkcjonującą pod nazwą biblioetnologia lub etnobibliotekarstwo. Od lat 90. XX w. można obserwować w Rosji wzmożony ruch migracyjny i tworzenie się wielokulturowego społeczeństwa, co zmusiło biblioteki do pracy w odmiennych warunkach społecznych. Biblioteki we wszystkich krajach WNP stanęły przed nowymi wyzwaniami, a wnioski i uogólnienia ze zdobytych doświadczeń omawiano na licznych konferencjach narodowych i międzynarodowych, powstawały poradniki metodyczne i zalecenia, zaczęła się tworzyć nowa dyscyplina naukowa badająca tendencje i zasady rozwoju bibliotek jako ośrodków wielu kultur. Odwołując się do dokumentów IFLA, UNESCO oraz doświadczeń krajów WNP, zaczęto tworzyć własne koncepcje naukowo-metodyczne, prezentowane w coraz liczniejszych artykułach naukowych. Na ich podstawie, autorka podjęła próbę określenia specyfiki nowego działu badań bibliotekoznawczych.

W artykule przeanalizowano krytycznie tradycyjne, stosowane od dekad metody pedagogiczne w środowisku akademickim pod kątem ich potencjału w zakresie stymulowania kreatywności i innowacyjności studentów w czasie zajęć. Jako punkt wyjściowy rozważań przyjęto koncepcję pedagogiki niedyrektywnej Carla R. Rogersa, a kreatywność potraktowano zgodnie z nią jako pożądaną, praktyczną i możliwą do wykształcenia umiejętność. Autorkę interesowało zwłaszcza rozpatrzenie przydatności przyjętych praktyk i sposobu projektowania programów nauczania na podyplomowych programach bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) w Ameryce Północnej.

InfoTecarios (infotecarios.com) to inicjatywa zapoczątkowana przez bibliotekarzy z Meksyku, Argentyny, Portoryko i Hiszpanii, zaangażowanych pierwotnie w projekt Biblogtecarios (BBT) – międzynarodowy blog naukowy (biblogtecarios.es), uruchomiony w Hiszpanii jesienią 2010 r. i mający służyć środowisku bibliotekarzy oraz specjalistów informacji i dokumentacji jako platforma komunikacji naukowej, wymiany wiedzy i doświadczeń. Gdy okazało się, że omawiane na niej tematy, tendencje i kierunki badań nie w pełni odpowiadają realiom Hispanoameryki, postanowiono przenieść koncepcję BBT na grunt latynoamerykański. Nowy hiszpańskojęzyczny portal, stworzony przez grupę InfoTecarios, funkcjonuje również na zasadach crowdsourcingu i zapewnia przestrzeń do tworzenia i publikacji treści z dziedziny bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN), koncentrujących się na regionalnym kontekście. Funkcjonuje także jako inkubator nowych inicjatyw i programów powiązanych z promocją czytelnictwa, rozwojem najlepszych praktyk oraz realizacją międzynarodowych projektów badawczych bazujących na współpracy. Strona doczekała się uznania na forum międzynarodowym (m.in. nagroda za najlepszy blog BIN – Biblogsfera, 2013; trzecie miejsce w kategorii blogów edukacyjnych – Educa Business School, 2014), współpracuje z podobnymi zespołami redakcyjnymi i naukowymi, a 17 maja 2017 obchodziła 5 rocznicę funkcjonowania.

Ruch iSchools (zob. babin.bn.org.pl/?p=2595, babin.bn.org.pl/?p=3967) powstał w Stanach Zjednoczonych, a kryteria, jakie musiały spełnić uczelnie lub wydziały chcące zostać jego członkami opracowano tak, by pasowały do wymogów amerykańskiego systemu szkolnictwa wyższego i warunków akredytacyjnych American Library Association (ALA). W ostatnich latach można mówić o postępującej internacjonalizacji tej inicjatywy, gdyż ekspansja iSzkół ma miejsce głównie poza granicami Stanów Zjednoczonych (jest ich tam obecnie więcej niż na terenie USA); w tym w państwach skandynawskich. W 2016 r. zaktualizowano w związku z tym kryteria akcesyjne, formułując je w bardziej elastycznych ramach, i zachowując jednocześnie główne założenia ruchu, takie jak interdyscyplinarność, orientacja badawcza i maksymalne wykorzystanie potencjału informacji i technologii. Brak jednolitych poglądów na sposób definiowania iSchools nawet wśród przedstawicieli organizacji członkowskich utrudnia precyzyjne zdefiniowanie, czym są faktycznie w porównaniu z tradycyjnymi wydziałami bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN), i czy można a je traktować jako instytucje elitarne na tle pozostałych instytucji BIN. Aby ustalić potencjalne różnice między amerykańskimi i skandynawskimi iSzkołami oraz zgodność między deklarowanymi zasadami a faktyczną działalnością edukacyjną, w artykule przeanalizowano, przy użyciu metod statystycznych, programy nauczania 3 amerykańskich i trzech skandynawskich iSzkół (z Danii, Norwegii i Szwecji). Przebadano również ich wewnętrzne raporty i 1 publiczną prezentację, by określić powody i korzyści z ubiegania się o status iSzkoły.

Badania dotyczące trendów akademickich w dziedzinie bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) prowadzone są w Korei głównie z wykorzystaniem metody analizy treści publikacji naukowych i koncentrują się na eksploracji poszczególnych zagadnień badawczych, natomiast niewiele z nich poświęcono jak dotąd ustalaniu relacji między tymi obszarami. W artykule dokonano w związku z tym ewaluacji kierunków i tendencji występujących w badaniach na temat koreańskich bibliotek publicznych, przez odtworzenie powiązań między występującymi w publikacjach naukowych słowami kluczowymi oraz określenie charakterystyki ich sieci i identyfikację struktur relacji w jej obrębie. Wykorzystano w nim metodę analizy sieci społecznych i uwzględniono słowa kluczowe używane w recenzowanych artykułach naukowych z zakresu BIN. Na tej podstawie próbowano też ustalić intelektualną strukturę i ewolucję prac badawczych z badanego zakresu.

Celem przeprowadzonego przez autorów badania było sprawdzenie atrakcyjności studiów z dziedziny bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) dla studentów o różnym zapleczu kulturowym i lingwistycznym oraz sposobu postrzegania przez nich BIN jako dyscypliny naukowej. Interesowało ich również określenie czynników wpływających na procesy decyzyjne związane z wyborem kierunku studiów, a zwłaszcza konkretnych programów BIN, oraz ścieżki kariery zawodowej. Uzyskane wyniki  wykorzystano następnie  jako podstawę rozwoju odpowiedniej narracji rekrutacyjnej i stworzenia rekomendacji dla bardziej skutecznych strategii marketingu i naboru kandydatów.

W artykule omówiono wzory produktywności naukowej kobiet i mężczyzn w dziedzinie bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) oraz wpływ czynnika płci na obecność w tej dyscyplinie. Jako korpus tekstowy wykorzystano artykuły opublikowane w renomowanym, indeksowanym w bazach ISI i SCOPUS czasopiśmie The Electronic Library (EL) w latach 2005-2014, analizując je pod kątem autorstwa. Oddziaływanie badanego wskaźnika szacowano w odniesieniu do poziomu pracy indywidualnej i bazującej na współpracy, jakości w kategoriach cytowalności i liczby cytowań oraz otrzymywania grantów badawczych.

Jedną z form współpracy między środowiskiem naukowym i bibliotecznym w Ameryce Północnej są programy rezydenckie przeznaczone dla osób chcących prowadzić badania dotyczące bibliotek lub związane z gromadzonymi przez te instytucje materiałami. Tradycyjnie, status rezydenta w bibliotekach szkół wyższych oferuje się naukowcom, by zachęcić ich do korzystania z bibliotecznych zasobów i usług. Obecnie, w Kanadzie, popularność zdobywa nowa forma takich programów (Library’s Researcher-in-Residence – LRiR), planowanych tak, by stymulować w bibliotekach rozwój kultury badawczej. W artykule, pisanym z perspektywy osób mających doświadczenia z rezydenturą, omówiono korzyści związane z wdrażaniem takich inicjatyw, zarówno dla środowiska bibliotecznego, jak i dla uczelni wyższych, przeanalizowano także, w jaki sposób programy LRiR mogą przyczyniać się do wzrostu potencjału badawczego jednostek i instytucji.

Badania naukometryczne pozwalają na ocenę działalności naukowej i badanie jej różnych, ilościowych aspektów i wyników, a dokonane ewaluacje odgrywają istotną rolę przy podejmowaniu decyzji i kształtowaniu polityki dotyczącej każdej dziedziny akademickiej. W artykule scharakteryzowano produktywność badawczą i komunikację naukową specjalistów z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) w latach 2003-2012, z wykorzystaniem zbiorów danych Web of Science dla 40 podstawowych czasopism bibliologicznych i informatologicznych z obliczaną wartością współczynnika Impact Factor.

W artykule przeanalizowano wspólne aspekty zawodów powiązanych z nauką o informacji oraz ochroną i zapewnianiem dostępu do dziedzictwa kulturowego, a także miejsce muzeologii w kanadyjskim systemie kształcenia na poziomie wyższym, a następnie przedyskutowano celowość włączenia do uniwersyteckich programów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej przedmiotów związanych z szeroko rozumianym muzealnictwem, wskazując, że studenci uzyskają dzięki temu poszukiwany zawód, a uczelnie – nowych studentów na kierunkach koncentrujących się dotąd głównie na bibliotekach i archiwach .