Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Kategoria: Informacja naukowa

Projekt DEAL, czyli przyszłość dostępu do publikacji naukowych w Niemczech – wywiad z Bernhardem Mittermaierem

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Działalność biblioteki, Dostęp do publikacji, Wydawcy

Tagi: , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Projekt DEAL, czyli przyszłość dostępu do publikacji naukowych w Niemczech – wywiad z Bernhardem Mittermaierem została wyłączona

W artykule omówiono prowadzone w Niemczech prace nad projektem ogólnokrajowego konsorcjum DEAL, zrzeszającego kilkaset niemieckich instytucji akademickich, w tym uniwersytety, politechniki, instytuty badawcze oraz państwowe i regionalne biblioteki. Zadaniem DEAL jest zażegnanie tzw. „kryzysu czasopism” i uzgodnienie warunków ogólnokrajowych umów licencyjnych na całe portfolio naukowych czasopism elektronicznych trzech największych światowych wydawców: Elsevier, Springer Nature i Wiley, kontrolujących ponad połowę niemieckiego rynku publikacji naukowych. Bernhard Mittermaier – przedstawiciel zespołu negocjatorów DEAL, referuje w nim przebieg i dotychczasowe efekty burzliwych pertraktacji dotyczących zmiany dotychczasowych, kwestionowanych przez środowisko naukowe zasad sprzedaży i udostępniania treści publikacji naukowych, a także recepcję działań DEAL wśród wydawców i w społeczności akademickiej. Nowa umowa ma regulować nie tylko dostęp, na transparentnych zasadach finansowych, do elektronicznych czasopism naukowych za tę samą cenę dla wszystkich członków konsorcjum, lecz również obejmować warunek otwartego udostępniania wszystkich artykułów niemieckich autorów afiliowanych przy instytucjach należących do DEAL. Jej zawarcie może znacząco zmienić krajobraz wydawniczy i sytuację bibliotek, sprawa cieszy się więc dużym zainteresowaniem opinii publicznej w kraju i za granicą.

więcej o Projekt DEAL, czyli przyszłość dostępu do publikacji naukowych w Niemczech – wywiad z Bernhardem Mittermaierem

Biblioteczne metadane w sieci : przykład data.bnf.fr

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Biblioteki jako kolekcje

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Biblioteczne metadane w sieci : przykład data.bnf.fr została wyłączona

Zarówno w katalogach bibliotecznych, jak i w sieci www, metadane pełnią funkcję przejrzystego języka, przy pomocy którego można wyszukiwać, odnajdywać i pozyskiwać konkretne obiekty. Dzięki szybkiemu postępowi technologicznemu i postępującej redukcji czasu realizacji kwerend, wyszukiwanie online stało się tak trywialne i oczywiste jak wykorzystywanie pieniędzy jako środka wymiany. Według autora, we współczesnym świecie, zbiory metadanych i waluty dzielą wspólną charakterystykę, a przynajmniej służą podobnemu celowi: mierzenia wartości rzeczy w odniesieniu do indywidualnych potrzeb (wyrażanej, w przypadku treści poszukiwanych online, ich pozycją na liście wyników). Można je więc postrzegać jako czasowe substytuty pożądanych obiektów. Z tej właśnie perspektywy, czyli traktowania dostępnych w sieci reprezentacji realnie istniejących obiektów jako dóbr wymiennych, w artykule przeanalizowano transparentność i materialność danych bibliotecznych, demonstrując z jednej strony ich aspekt monetarny, a z drugiej – wymiar fizyczny. Następnie, przedyskutowano, w jaki sposób przyjęcie standardów Linked Open Data (LOD) przyczynia się do reifikacji danych, czyli traktowania ich jako autonomicznych artefaktów, dokumentów jako takich, dostępnych do swobodnego wykorzystywania poza środowiskiem bibliotecznym i mających własną, zależną od jakości wartość. Argumentację oparto na wynikach eksperymentalnych prac nad stroną data.bnf.fr, prowadzonych w Bibliotece Narodowej Francji (BNF).

więcej o Biblioteczne metadane w sieci : przykład data.bnf.fr

Waloryzacja historycznych zasobów dostępnych przez biblioteczne strony www

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Źródła informacji, Działalność biblioteki

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Waloryzacja historycznych zasobów dostępnych przez biblioteczne strony www została wyłączona

Muzea i biblioteki francuskie zrealizowały wiele ambitnych i kosztownych programów digitalizacji swoich zasobów, co jednak, wbrew oczekiwaniom, nie przełożyło się na ich szerokie wykorzystanie za pośrednictwem nowych technologii. Autorka analizuje w tekście możliwe przyczyny niskiego poziomu wykorzystania najcenniejszych francuskich zbiorów specjalnych przeniesionych na formę cyfrową i udostępnianych za pośrednictwem bibliotecznych stron www, w tym kolekcji rękopisów, starodruków, rysunków, sztychów, pocztówek, map i fotografii.

więcej o Waloryzacja historycznych zasobów dostępnych przez biblioteczne strony www

Digitalizacja i długotrwałe zachowanie dokumentów dźwiękowych: wstępne studium Biblioteki Narodowej Czech

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Digitalizacja i długotrwałe zachowanie dokumentów dźwiękowych: wstępne studium Biblioteki Narodowej Czech została wyłączona

W Czechach, uwaga bibliotek i innych instytucji pamięci była jak dotąd skoncentrowana na digitalizacji druków i rękopisów. Obecnie przyszła kolej na ewidencję, digitalizację, zabezpieczenie, długotrwałe zachowanie i udostępnianie dokumentów dźwiękowych. W tym celu Ministerstwo Kultury sfinansowało projekt utworzenia Wirtualnej Fonoteki Narodowej. W realizowanym w latach 2015-2020 projekcie uczestniczy ponad 500 instytucji, za koordynację działań oraz opracowanie założeń metodycznych odpowiadają Biblioteka Moraw w Brnie, Narodowe Muzeum Muzyki i Biblioteka Narodowa Czech.

więcej o Digitalizacja i długotrwałe zachowanie dokumentów dźwiękowych: wstępne studium Biblioteki Narodowej Czech

Dziedzictwo kulturowe w kontekście cyfrowego szumu: dziewiętnastowieczne gazety w cyfrowym archiwum

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje

Tagi: , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Dziedzictwo kulturowe w kontekście cyfrowego szumu: dziewiętnastowieczne gazety w cyfrowym archiwum została wyłączona

Biblioteka Narodowa Szwecji (BNS) realizuje od 2010 r. program masowej cyfryzacji historycznych szwedzkich gazet, traktując go w pierwszej kolejności, ze względu na ograniczenia oprogramowania do konwersji tekstu, jako zadanie związane z ochroną dziedzictwa kulturowego, a nie zapewniania dostępu i pełnej możliwości przeszukiwania digitalizowanych tekstów. Pierwszym tytułem, którego wszystkie egzemplarze przeniesiono w całości w formę cyfrową, był Aftonbladet – pismo założone w 1830 r. i znajdujące się w XIX wieku w czołówce najpopularniejszych dzienników. W artykule przeanalizowano zbiory tego periodyku z perspektywy teorii transformacji mediów, omawiając różnice między wersjami oryginalnymi i ich cyfrowymi surogatami, przyczyny powstałych rozbieżności oraz ich konsekwencje dla potencjalnych użytkowników. Autorzy skupili się bardziej na funkcjach infrastruktury technicznej, niż na kwestiach reprezentacji i treści, badając cyfrowy szum w bazie Svenska dagstidningar, powstały w efekcie pracy oprogramowania OCR i narzędzi automatycznej segmentacji i korekty tekstu. Przedyskutowali także jego instytucjonalne źródła, przybliżając procedury stosowane w Szwedzkim Centrum Konwersji Mediów (Mediakonverteringscentrum MKC) – placówce dokonującej konwersji historycznych drukowanych gazet na zlecenie BNS, i trudności napotykane przez jego pracowników.

więcej o Dziedzictwo kulturowe w kontekście cyfrowego szumu: dziewiętnastowieczne gazety w cyfrowym archiwum

Optymalizacja interfejsów stron www i bibliotecznych katalogów online przy wykorzystaniu okulografii

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Źródła informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Badania użytkowników, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Optymalizacja interfejsów stron www i bibliotecznych katalogów online przy wykorzystaniu okulografii została wyłączona

Okulografia (ang. eye- tracking) to nauka badająca sposoby czytania i postrzegania obrazów przez śledzenie ruchów gałki ocznej za pośrednictwem specjalnych urządzeń – okulografów. To, na co najpierw zwracamy uwagę, co omijamy wzrokiem, jak przebiega proces patrzenia, na czym dłużej koncentrujemy wzrok itp. ma istotne znaczenie dla percepcji tekstu, a więc również dla projektowania bibliotecznych stron www (por. babin.bn.org.pl/?p=4950).

więcej o Optymalizacja interfejsów stron www i bibliotecznych katalogów online przy wykorzystaniu okulografii

Książki i biblioteki w erze cyfrowej: debata

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Źródła informacji, Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki, Dostęp do publikacji

Tagi: , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Książki i biblioteki w erze cyfrowej: debata została wyłączona

16 maja 2017 r., w ramach cyklu konferencji „Duch czasów”, Instytut Studiów Zaawansowanych (Institut d’Etudes Avancée – IEA), przy współudziale redakcji pisma Esprit, zorganizował publiczną debatę naukowców ze Stanów Zjednoczonych i Francji pn. Książki i biblioteki w erze cyfrowej. Wzięli w niej udział: historyk, dyrektor biblioteki Uniwersytetu Harvarda – Robert Darnton, były dyrektor Wyższej Szkoły Nauk Społecznych (École des hautes études en sciences sociales – EHESS) i emerytowany profesor Collège de France – Roger Chartier oraz historyk, emerytowany profesor Instytutu Nauk Politycznych (Sciences Po) i były prezes Biblioteki Narodowej Francji – Jean-Noël Jeanneney. Moderatorem był redaktor Esprit – Emmanuel Laurentin. Skupiono się na problemach dostępności wiedzy, równoważenia interesów publicznych z interesami prywatnych wydawców, prezentacji bibliotek cyfrowych, wyzwaniach i problemach związanych z rozwojem technologii.

więcej o Książki i biblioteki w erze cyfrowej: debata

Czytelnictwo cyfrowe a kompetencje czytelnicze pokolenia Z

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Źródła informacji, Badania użytkowników, Kategorie użytkowników, Umiejętności informacyjne, Czytelnictwo

Tagi: , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Czytelnictwo cyfrowe a kompetencje czytelnicze pokolenia Z została wyłączona

Działania większości krajów Ameryki Łacińskiej, zmierzające do poprawy jakości uczenia się, koncentrują się na wyposażaniu szkół w zasoby technologiczne mimo, że sama ich obecność nie wystarcza do kształtowania umiejętności niezbędnych w XXI w., w tym funkcjonalnej umiejętności czytania (ang. functional literacy), nie niweluje też nierówności cyfrowych. W artykule przeanalizowano możliwe sposoby wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w latynoamerykańskich i karaibskich systemach edukacyjnych oraz wpływ ICT na rozwój nawyków i kompetencji czytelniczych „pokolenia Z” (osób urodzonych po 2000 r.). Omówiono także wyniki badania mającego na celu określenie praktyk dominikańskich nastolatków w wieku od 14 do 17 lat, związanych z czytaniem i poruszaniem się w sieci www, a także relacji między sposobami i celami korzystania z Internetu, a poziomem kompetencji czytelniczych, w kontekście dwóch środowisk: prywatnych i państwowych szkół z terenów miejskich.

więcej o Czytelnictwo cyfrowe a kompetencje czytelnicze pokolenia Z

Traktat z Marrakeszu dla osób z niepełnosprawnościami utrudniającymi czytanie druku: implikacje dla Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Dostęp do publikacji, Własność intelektualna, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Traktat z Marrakeszu dla osób z niepełnosprawnościami utrudniającymi czytanie druku: implikacje dla Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii została wyłączona

W czerwcu 2013 r., w Marrakeszu, na konferencji dyplomatycznej Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), przyjęto traktat w sprawie złagodzenia prawa autorskiego, w celu ułatwienia dostępu do opublikowanych utworów drukowanych osobom niewidomym i słabowidzącym oraz osobom z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem. Traktat ten można uznać za pierwszą międzynarodową umowę mającą zapewnić minimalne standardy praw użytkownika, a nie właścicieli praw autorskich (PA). Nakłada on na umawiające się strony obowiązek wprowadzenia do krajowych przepisów dotyczących PA wyjątki w zakresie prawa do zwielokrotniania, prawa do rozpowszechniania i prawa do publicznego udostępniania chronionych dzieł, by umożliwić beneficjentom (osobom niemogącym efektywnie czytać materiałów drukowanych) oraz upoważnionym podmiotom (opiekunom oraz organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność na rzecz beneficjentów, w tym – bibliotekom), korzystanie, w ramach dozwolonego użytku, z kopii drukowanych publikacji, w formacie umożliwiającym dostęp osobom niepełnosprawnym. Zobowiązuje również do zezwolenia na międzynarodową wymianę kopii sporządzonych zgodnie z określonymi w nim ograniczeniami i wyjątkami.

więcej o Traktat z Marrakeszu dla osób z niepełnosprawnościami utrudniającymi czytanie druku: implikacje dla Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii

Wizualna analityka cyfrowej biblioteki Europeana pod kątem przydatności jej zasobów w środowiskach uczenia się

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Biblioteki jako kolekcje

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Wizualna analityka cyfrowej biblioteki Europeana pod kątem przydatności jej zasobów w środowiskach uczenia się została wyłączona

Europeana – wirtualna biblioteka dla wszystkich to efekt flagowego europejskiego projektu mającego na celu stworzenie współczesnej, „cyfrowej biblioteki aleksandryjskiej”, udostępniającej w Internecie zdigitalizowane dziedzictwo kulturowe i naukowe Europy Obecnie, repozytorium to zapewnia jeden punkt dostępu do milionów zasobów katalogowych i obiektów cyfrowych pochodzących z europejskich muzeów, bibliotek, archiwów i kolekcji audiowizualnych. Autorzy artykułu postanowili ocenić, czy z perspektywy nauczycieli, wykładowców i badaczy, Europeana może być faktycznie postrzegana jako nowa, cyfrowa Bibliotheca Alexandrina – największa, nowożytna biblioteka zasobów cyfrowych. Sprawdzali również, czy jej zbiory są przydatne do użytku w celach edukacyjnych, w środowiskach e-learningowych, i czy mogą wspierać rozwój obiektów wiedzy.

więcej o Wizualna analityka cyfrowej biblioteki Europeana pod kątem przydatności jej zasobów w środowiskach uczenia się