Babin

Wyniki wielu przeprowadzonych dotychczas badań wskazują na silną korelację między nawykami czytelniczymi i czytaniem w czasie wolnym a osiągnięciami szkolnymi i akademickimi młodych ludzi. Ze względu na stosunkowo niski poziom kompetencji czytelniczych dużej części współczesnej młodzieży (w tym zwłaszcza poziom funkcjonalnej umiejętności czytania), w wielu krajach świata opracowuje się pomocnicze programy edukacji w tym zakresie, zakładając, że systematyczne, znormalizowane podejście pozwoli na poprawę osiąganych przez uczniów wyników. W Singapurze, powołano w 2015 r. Ogólnokrajowy Ruch Czytelniczy, mający popularyzować czytanie jako narodową tradycję i budować społeczność miłośników książek. W tym samym czasie, zajęto się też badaniem roli bibliotek szkolnych w promocji kultury czytelnictwa wśród najmłodszych. W artykule omówiono, na podstawie studium przypadku jednej z singapurskich szkół średnich, możliwe strategie i programy biblioteczne, mające zachęcać do aktywności na tym polu. Zilustrowano na jej przykładzie, w jaki sposób można przekształcić szkolną bibliotekę ze słabo wykorzystanej przestrzeni w popularne miejsce do czytania, chętnie odwiedzane przez uczniów. Wskazano również, jak nauczyciele-bibliotekarze i pedagodzy mogą sprawdzać użyteczność pomieszczeń bibliotecznych i efektywność prowadzonych działań, zgodnie z zasadami evidence-based practice (EBP), czyli praktyki opartej na dowodach (zob. babin.bn.org.pl/?p=1670).

W artykule podsumowano wystąpienie Rozalii Cenigowej, kierownika działu bibliotek szkolnych Słowackiej Biblioteki Pedagogicznej (SBP) w Bratysławie na 11 słowacko-czeskiej konferencji Biblioteki szkolne jako informacyjne i kulturalne centra szkół, która odbyła się 4 maja 2017 r. w Bratysławie. Autorka zaprezentowała na niej zebrane w badaniach sondażowych dane statystyczne, dotyczące stanu i działalności bibliotek szkolnych na Słowacji w latach 2015 i 2016. Omówiła również aktywność centrum metodycznego SBP oraz projekty mające na celu promocję czytelnictwa i kształtowanie kompetencji czytelniczych.

Działania większości krajów Ameryki Łacińskiej, zmierzające do poprawy jakości uczenia się, koncentrują się na wyposażaniu szkół w zasoby technologiczne mimo, że sama ich obecność nie wystarcza do kształtowania umiejętności niezbędnych w XXI w., w tym funkcjonalnej umiejętności czytania (ang. functional literacy), nie niweluje też nierówności cyfrowych. W artykule przeanalizowano możliwe sposoby wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w latynoamerykańskich i karaibskich systemach edukacyjnych oraz wpływ ICT na rozwój nawyków i kompetencji czytelniczych „pokolenia Z” (osób urodzonych po 2000 r.). Omówiono także wyniki badania mającego na celu określenie praktyk dominikańskich nastolatków w wieku od 14 do 17 lat, związanych z czytaniem i poruszaniem się w sieci www, a także relacji między sposobami i celami korzystania z Internetu, a poziomem kompetencji czytelniczych, w kontekście dwóch środowisk: prywatnych i państwowych szkół z terenów miejskich.

Design Thinking (Myślenie Projektowe) to metodologia tworzenia innowacyjnych produktów i usług bazująca na akcentowaniu problemów, motywacji i potrzeb użytkowników, opracowana pod koniec XX w. przez Dawida M. Kelly’ego na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. Zgodnie z jej założeniami, aby opracować innowacyjne rozwiązania, należy powołać interdyscyplinarny zespół ekspertów reprezentujących różne dziedziny naukowe i praktyczne oraz różne podejścia do zagadnienia. Zadaniem takiego zespołu projektowego ma być realizacja w sposób usystematyzowany działań takich jak: 1) obserwacja zachowań użytkowników i rozmowy z nimi oraz ich otoczeniem, zrozumienie ich sytuacji i problemów, współpraca z użytkownikiem na każdym etapie prac; 2) ustalenie celów, zdefiniowanie problemów, szukanie rozwiązań i ich selekcja; 3) tworzenie prototypu produktu, jego testowanie i udoskonalanie; 4) produkcja próbna; 5) upowszechnienie i ocena wyników. W artykule omówiono jak, zgodnie z tą metodologią, zaprojektowano zestaw edukacyjny dla dzieci w wieku 8-12 lat, pełniący rolę narzędzia mającego służyć integracji społecznej dzieci niepełnosprawnych i ubogich przez zainteresowanie ich książką i biblioteką.

W 1999 r. Międzynarodowe Stowarzyszenie Bibliotekarstwa Szkolnego mianowało październik Międzynarodowym Miesiącem Bibliotek Szkolnych, przy czym dodatkowo dzień 24 października – Międzynarodowym Dniem Bibliotek Szkolnych. W artykule omówiono trzy programy zrealizowane na Słowacji w 2016 r. z tej okazji, oraz w ramach działań zaplanowanych na rok rozwijania kompetencji czytelniczych i upowszechniania czytelnictwa wśród uczniów.

Pojawienie się nowych mediów traktowane jest z jednej strony jako zagrożenie dla bibliotek, przemysłu wydawniczego i książek, z drugiej strony – jako szansa dla ich rozwoju, gdyż technologie informacyjne mogą być skutecznym narzędziem promocji czytelnictwa. Jedną z platform ułatwiających jego popularyzację są serwisy społecznościowe zrzeszające miłośników książek (ang. book social media – BSM) i funkcjonujące na wzór innych, tematycznych sieci społecznościowych online. Są one popularne zarówno wśród czytelników, jak i wydawców, integruje się je również z serwisami bibliotecznymi, m.in. katalogami online i wykorzystuje do komunikacji z użytkownikami. Znajomość ich struktury i funkcjonalności może pomóc w ocenie zalet i zagrożeń związanych z ich użytkowaniem oraz przyszłych trendów w tym zakresie. W artykule omówiono wyniki badania, którego celem było precyzyjne określenie kryteriów i strukturalnych wskaźników ewaluacji takich stron i stworzenie rankingu najlepszych z nich.

Niewidomi i niedowidzący młodzi ludzie we Francji mogą współcześnie korzystać z wielu możliwości dostępu do wiedzy i kultury – książek audio, publikacji z dużym drukiem oraz wszelkiego rodzaju dokumentów cyfrowych, dostępnych przy użyciu dodatkowych urządzeń przetwarzających pismo na syntetyczny głos lub tekst w alfabecie Braille’a. W artykule omówiono wszystkie te możliwości, stwierdzając, że mają one ograniczenia – książki mówione nie pozwalają na ich wertowanie i nawigację zaś formaty cyfrowe oferują często wiedzę fragmentaryczną i nieuporządkowaną. Jedyną spójną formą stanowiącą klucz do integracji wiedzy szkolnej i specjalistycznej jest książka wydawana w alfabecie Braille’a. We Francji są to głównie podręczniki i poradniki.

Analfabetyzm jest we Francji kluczowym problemem społecznym od ponad 40 lat, a badania z lat 2011-2012 wykazały, że nadal około 7% populacji w wieku od 18 do 65 lat (2,5 mln osób) to osoby wykluczone z aktywnego uczestnictwa w kulturze i życiu społecznym ze względu na brak wystarczającej umiejętności czytania ze zrozumieniem, pisania i liczenia. Nie chodzi przy tym o tradycyjnie rozumiany analfabetyzm, ani o mieszkańców, dla których język francuski nie jest ojczystym, lecz o osoby, które zaliczyły co najmniej 10-letni okres nauki szkolnej i ukończyły 16 lat, jednak mają trudności ze sprawnym funkcjonowaniem we współczesnym społeczeństwie. Powody tego stanu rzeczy są różne i zaliczyć można do nich m.in. wewnętrzne uwarunkowania, problemy z identyfikacją osób mających omawiane problemy różnice regionalne, brak spójnych strategii zaradczych oraz odpowiednich szkoleń. Istotną rolę rolę na tym polu mają do odegrania biblioteki.

Ponieważ Francja szybko się starzeje (szacuje się, że w 2060 w roku ok. 23 mln jej obywateli będzie w wieku ponad 60 lat), polityka społeczna francuskiego rządu nastawiona jest od kilku lat na aktywizację seniorów. Założono, że biblioteki publiczne powinny w coraz większym stopniu świadczyć usługi dla tej grupy ludności. W artykule, na podstawie bogatej literatury przedmiotu, w tym uwzględniającej wyniki różnych sondaży przeprowadzanych przez ministerstwo kultury oraz Instytut Gerontologii, szeroko przedstawiono problematykę związaną z obsługą biblioteczną starszych osób we Francji.

Indie są olbrzymim i prężnie rozwijającym się rynkiem wydawniczym, zarówno w sektorze publikacji drukowanych, jak i elektronicznych, a szybko rozrastająca się baza czytelników zainteresowanych lekturą nowych i tradycyjnych mediów sprzyja coraz większej popularności festiwali literatury, które stały się w tym kraju kulturowym fenomenem. Jednocześnie, być może ze względu na brak spólnej ogólnokrajowej polityki w zakresie kultury, edukacji i promocji czytelnictwa oraz usług bibliotecznych, a także brak programów integracyjnych na szczeblu lokalnym, indyjskie biblioteki publiczne, mające 100-letnią tradycję i mogące pełnić funkcje przestrzeni kultury sprzyjających intelektualnemu zaangażowaniu i samokształceniu, pozostają w dużej mierze nieznane szerokiemu gronu odbiorców. Aby lepiej zrozumieć społeczny odbiór bibliotek oraz relacje między książkami, nawykami czytelniczymi, wydarzeniami literackimi a tymi placówkami, a także sprawdzić ich rolę w podnoszeniu poziomu czytelnictwa i edukacji, autorzy opracowali sondaż zawierający 24 pytania wielokrotnego wyboru i rozdali je wśród uczestników wybranych targów książek i festiwali literackich odbywających się w dużych ośrodkach miejskich w stanach Karnataka i Tamilnadu.