Babin

W artykule podsumowano wystąpienie Rozalii Cenigowej, kierownika działu bibliotek szkolnych Słowackiej Biblioteki Pedagogicznej (SBP) w Bratysławie na 11 słowacko-czeskiej konferencji Biblioteki szkolne jako informacyjne i kulturalne centra szkół, która odbyła się 4 maja 2017 r. w Bratysławie. Autorka zaprezentowała na niej zebrane w badaniach sondażowych dane statystyczne, dotyczące stanu i działalności bibliotek szkolnych na Słowacji w latach 2015 i 2016. Omówiła również aktywność centrum metodycznego SBP oraz projekty mające na celu promocję czytelnictwa i kształtowanie kompetencji czytelniczych.

Na Słowacji funkcjonuje 3010 szkół, z czego bibliotekę prowadzi 1542, więc tylko ponad połowa; 19 z nich zintegrowało bibliotekę szkolną z biblioteka publiczną. W porównaniu z poprzednim rokiem, w 2016 r. o prawie 7% zmniejszyła się liczba szkół i o prawie 3% – bibliotek szkolnych. Zmniejszyły się też o 2,6% zbiory (z 6 046 590 do 5 89 188), najbardziej – zbiory dokumentów elektronicznych i av (o 5,5%), wzrosła tylko liczba tytułów prenumerowanych czasopism (o 7,5%). Aż 24,4% książek wycofano z bibliotek z powodu ich dezaktualizacji bądź zniszczenia.

Z bibliotek szkolnych korzysta ok. 60% uczniów i pracowników szkoły, przy czym częściej odwiedzają ją uczniowie szkół specjalnych (65%) i podstawowych (63%) niż średnich (49%). Odnotowano rocznie 1 392 194 osobistych odwiedzin w bibliotekach szkolnych; średnio – 90; najwięcej – 16 790, najmniej – 7. Uczniowie zarejestrowani w bibliotece wypożyczają średnio 4 książki rocznie, nauczyciele –14, jednak aż 259 bibliotek wypożyczyło nauczycielom mniej niż 10 tytułów niebeletrystycznych, a 425 bibliotek mniej 10 tytułów z literatury pięknej w ciągu roku. Zarejestrowanym w bibliotece szkolnej dzieciom, 423 placówki wypożyczyły mniej niż 10 pozycji niebeletrystycznych, a 60 mniej niż 10 tytułów literatury pięknej.

Biblioteki szkolne otwarte są za krótko – tylko 62 pracują 25-40 godz. tygodniowo, zaś 256 – tylko 1 godz. w tygodniu, a 486 – 2 godziny. W 2016 r. zorganizowano w nich aż 28 812 imprez społeczno-kulturalnych i ponad 13 tys. zajęć z zakresu informacji komputerowej. Referentka szerzej omówiła 3 główne projekty wspierania czytelnictwa zrealizowane przez szkoły w 2016 r. – słowacko-czeski projekt Zakładka do książki łączy szkoły, w którym uczestniczyło 997 szkół z obu krajów (127 518 uczniów); Zakładka do książki łączy słowackie szkoły – ogólnokrajowy projekt (160 szkół średnich; 9313 uczniów) (zob. babin.bn.org.pl/?p=5200) i Najciekawsze przedsięwzięcie biblioteki szkolnej (244 biblioteki; 45 985 uczniów).

W drugiej części artykułu przedstawiono dane dotyczące informatyzacji, personelu bibliotek, finansów i działalności metodycznej. W porównaniu z 2015 rokiem, zmniejszyła się liczba stanowisk komputerowych dla uczniów w bibliotekach szkolnych (o prawie 3%) i w szkołach (o 3,6%). 534 biblioteki dysponują zautomatyzowanym systemem biblioteczno-informacyjnym, 102 prezentują swój katalog online w Internecie, 143 prowadzi usługi przez swoją stronę internetową. W bibliotekach szkolnych na Słowacji na ogół nie zatrudnia się personelu z wykształceniem bibliotekarskim – 97% pracowników stanowią nauczyciele, głównie języka ojczystego; tylko 3% ma wykształcenie fachowe, dlatego praca jest opłacana na ogół w formie specjalnego dodatku do zasadniczej pensji. Zwrócono uwagę, że znacznie zmniejszyły się w 2016 roku, w porównaniu z rokiem poprzednim, nakłady na biblioteki – o 67,3% na gromadzenie i o 27,5% na działalność. Wszechstronną działalność szkoleniową prowadzi centrum metodyczne przy Słowackiej Bibliotece Pedagogicznej, nadzorując m.in. realizację krajowych projektów, organizując konferencje, publikując materiały metodyczne itp. W zakończeniu artykułu autorka omówiła tematykę najciekawszych referatów wygłoszonych na konferencji.