Czatboty w bibliotece: nadszedł ich czas?
,Kategorie: Źródła informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki
Tagi: Pixel, Stany Zjednoczone, biblioteki szkół wyższych, chatbot, oprogramowanie, strony internetowe, sztuczna inteligencja, technologie informacyjno-komunikacyjne, usługi informacyjne
Możliwość komentowania Czatboty w bibliotece: nadszedł ich czas? została wyłączona
Chatboty (chatterboty) to komputerowe oprogramowanie imitujące człowieka, pozwalające poprzez tekstowy interfejs na prowadzenie dialogu w języku naturalnym. Wykorzystuje się je m.in. jako wirtualnych przewodników po serwisach internetowych lub jako interaktywne, wirtualne postacie, zastępujące żywych konsultantów lub asystentów. Aplikacje te znane są doskonale pokoleniu wychowywanemu na grach online, biblioteki chcące przyciągnąć do siebie tę grupę odbiorców mogą więc rozważyć zastosowanie chatbotów jako dodatkowych narzędzi interaktywnego kontaktu z użytkownikami. W artykule, na przykładzie pilotażowego projektu zrealizowanego na Uniwersytecie Nebraska-Lincoln (UNL), omówiono możliwości wykorzystania technologii sztucznej inteligencji w bibliotecznych serwisach informacji naukowej, do udzielania odpowiedzi nt. biblioteki i jej zasobów.
Zaprogramowane odpowiednimi informacjami chatboty pozwalają na obsługę rutynowych, powtarzających się i przewidywalnych zapytań oraz wyszukiwań, odciążając w ten sposób bibliotekarzy i stanowiąc alternatywę np. dla prowadzonych w czasie rzeczywistym usług informacyjnych za pośrednictwem komunikatorów internetowych, jak dotąd jednak niewiele bibliotek na świecie zdecydowało się na wdrożenie tej technologii – autorce udało się znaleźć w sieci 10 przykładów takich implementacji (w Europie stosuje się je w kilku bibliotekach uniwersyteckich we Włoszech, Niemczech, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii, w Stanach Zjednoczonych – w dwóch współpracujących ze sobą bibliotekach publicznych). UNL jest pierwszą amerykańską biblioteką uniwersytecką, która udostępniła opracowany przez siebie chatbot. Projekt pn. Pixel uruchomiono pod koniec 2010 r., w jego pierwszej fazie, w celu identyfikacji najczęściej zadawanych przez użytkowników pytań i stworzenia bazy wiedzy chatbota, przeanalizowano logi ponad 500 prowadzonych w UNL na żywo sesji chat oraz informacje ze stron bibliotecznych.
Pixel jest hostowany lokalnie w bazie SQL, przy jego budowie wykorzystano zmodyfikowany interpretator PHP opracowany dla AIML (Artificial Intelligence Markup Language), o nazwie Program-O. Bot odpowiada na formułowane w języku naturalnym pytania krótkimi wiadomościami tekstowymi; odpowiedzi tworzone są na podstawie dopasowywania słów kluczowych i ich kombinacji z bazy danych kategorii AIML. Udostępniono go publicznie w lutym 2011 r., wykorzystywany jest od tego czasu przez różnego typu użytkowników z całego świata, zapewnia błyskawiczny, 24-godzinny serwis przez 7 dni w tygodniu, zastępuje skomplikowany system nawigacji i przeglądanie wyników wyszukiwania, potrafi też przekierować bardziej złożone zapytania do bibliotekarzy. Okazało się, że Pixel jest atrakcyjny dla użytkowników nie tylko jako pomoc przy pozyskiwaniu informacji na tematy biblioteczne, lecz jako partner (a w konkretniej partnerka) do rozmów towarzyskich, zmodyfikowano więc odpowiednio metadane z bazy, by bot był przydatny także do zabawy. W tekście omówiono poszczególne etapy rozwoju tej aplikacji, jej mechanizmy działania, dokonane dotychczas udoskonalenia oraz zakres w jakim jest wykorzystywana, zarysowano również dalsze kierunki rozwoju tej technologii oraz możliwe konsekwencje jej stosowania na szerszą skalę dla bibliotekarzy.