Babin

Vallila Library – średniej wielkości biblioteka należąca do sieci Miejskiej Biblioteki Helsinek była pierwszą instytucją z sektora publicznego, która zaczęła ubiegać się, wraz z 30 małymi i średnimi przedsiębiorstwami oraz Fińską Operą Narodową, i otrzymała od miejskiego Centrum Ochrony Środowiska ekologiczny certyfikat EcoCompass – systemu zarządzania środowiskowego (uproszczona wersja normy ISO 14001 i unijnego systemu EMAS), wprowadzanego w aglomeracji Helsinek w latach 2008-2011 i mającego zachęcać przedsiębiorstwa z regionu do podejmowania działań na rzecz wzrostu efektywności swojej działalności i jednocześnie zmniejszenia jej wpływu na środowisko oraz zapewniać im odpowiednie doradztwo, szkolenia i wsparcie. W artykule przedstawiono doświadczenia tej placówki związane z realizacją tego projektu oraz przyjęte w niej, przyjazne środowisku strategie i rozwiązania.

Vallila Library (VL) dołączyła do programu EcoCompass na początku 2010 r. rozpoczynając udział w projekcie od przeglądu swojej polityki dotyczącej recyklingu i recyrkulacji i opracowania, w tych sferach, w których to możliwe, ekologicznych procedur i zasad. Jej sytuacja była o tyle nietypowa, że miała ograniczone pole i autonomię działania: instytucja, której podlegała, czyli Miejska Biblioteka Helsinek, opracowała własne wytyczne dotyczące zarządzania środowiskowego, zatrudnia też personel odpowiedzialny za wsparcie ekologiczne. VL nie była też w stanie, we własnym zakresie, wprowadzić do 2011 r. żadnych znaczących zmian i adaptacji w zajmowanym przez nią, a dzielonym z innymi instytucjami budynku. Kroki, które podjęto, by zdobyć ekologiczny certyfikat, skupiły się więc na: 1) wypracowaniu na lokalną skalę takich praktyk dotyczących oszczędzania energii, zmniejszenia ilości odpadów i przyjaznych środowisku zakupów, które przynosiłyby realne wyniki, gdyż najbardziej oczywiste z początku założenia (redukcja zużycia papieru, czy szukanie oszczędności przez wyłączanie na noc komputerów) okazywały się niepraktyczne lub mało skuteczne; 2) pokazywanie „zielonej” drogi i promocja wartości ekologicznych. Krokiem pierwszym było informowanie użytkowników o przystąpieniu biblioteki do projektu środowiskowego; kolejnymi: ułatwianie dostępu do informacji dotyczących ekologii i ochrony środowiska, organizacja wydarzeń poświęconych zagadnieniom ekologicznym (debaty, z udziałem ekspertów, nt. zmian klimatycznych, zasobów wody, ekologicznego stylu życia, współpraca z organizacjami ekologicznymi przy planowaniu seryjnych przedsięwzięć) oraz prezentacja swoich dokonań w ramach projektu innym bibliotekom w Helsinkach i na poziomie ogólnokrajowym; 3) wprowadzanie innowacji. Biblioteka współpracuje np. ze społecznościowym serwisem Kuinoma, zajmującym się wynajmowaniem różnego typu sprzętu, należącego do prywatnych użytkowników, innym osobom, pośrednicząc w tych transakcjach i promując ideę dzielenia się usługami i towarami oraz ograniczania zbędnych zakupów.

Przyłączenie się VL do środowiskowego projektu zostało bardzo pozytywnie odebrane przez użytkowników i lokalną społeczność, przyciągnęło też zainteresowanie mediów – reportaże o współpracy biblioteki z Kuinoma znalazły się w programie dwóch odrębnych stacji telewizyjnych oraz w największej fińskiej gazecie. Autor podkreśla, że biblioteki w pewnym sensie zawsze były ekologiczne (np. umożliwiając korzystanie z książek bez konieczności ich kupowania, czy oferując wspólną przestrzeń do lektury i pracy) i mają wiele do ofiarowania w tym zakresie, a ich „zielony” wizerunek ma sporą marketingową wartość, warto więc go wykorzystywać do promocji tych instytucji.