Babin

Współpraca bibliotek w ramach wspólnie realizowanych zadań i projektów może pozwolić na poprawę jakości ich usług, ich lepsze dopasowanie do potrzeb użytkowników oraz zwiększenie potencjału i zasobów tych instytucji, zwłaszcza w czasach cięć budżetowych. Bazując na tym założeniu, w prowincji Nowa Szkocja (Kanada) stworzono unikalne partnerstwo bibliotek szkół wyższych, college’ów i bibliotek publicznych pn. BARA –  Borrow Anywhere, Return Anywhere (Pożycz skądkolwiek, zwróć gdziekolwiek), zakładające umożliwienie pełnoletnim mieszkańcom prowincji wyrobienie honorowanej w całej prowincji karty bibliotecznej w każdej z uczestniczących w projekcie instytucji i bezpłatne wypożyczanie oraz zwracanie materiałów w dowolnie wybranej placówce. Autorzy omówili w tekście rozwój tej inicjatywy od czasu jej powstania po implementację w skali regionu oraz mechanizmy działania wzajemnych wypożyczeń; przedstawili też rezultaty 3 formalnych sondaży oceniających funkcjonowanie i użyteczność BARA.

Pilotażowy program BARA uruchomiono oficjalnie w październiku 2009 r., przy minimalnych nakładach finansowych, po opracowaniu procedur jego działania, stworzeniu informacyjnej strony internetowej oraz sieciowego narzędzia do śledzenia wypożyczonych materiałów, i wyznaczeniu w każdej instytucji osób odpowiedzialnych za kontakty z menedżerem projektu. Partycypujące biblioteki udostępniają swoje zasoby zgodnie z własnymi regulaminami, ponoszą też koszty wysyłki zwracanych pozycji do miejsc, z których te materiały pochodzą. System BARA nie łączy się ze zintegrowanymi systemami poszczególnych instytucji i nie standardyzuje zasad wypożyczeń, użytkownicy nie mogą płacić więc kar należnych jednej bibliotece w innej placówce, ani też korzystać z przywilejów czytelniczych biblioteki, w której się zarejestrowali, w innych instytucjach (każda ma własny rodzaj kont czytelnika i własne limity udostępniania).

Aby ocenić powodzenie programu po roku jego działania, opracowano 3 różne sondaże skierowane do użytkowników sieci bibliotecznych tworzących BARA, bibliotekarzy świadczących usługi w ramach systemu i osób odpowiedzialnych za kontakty, przeanalizowano też statystyki dotyczące wypożyczeń. W sondażu czytelników zebrano 410 odpowiedzi, bibliotekarzy 164, a tzw. key contacts – 17 (kwestionariusze pracownicze analizowano razem w odniesieniu do tych samych pytań). Respondenci oceniali główne ograniczenia i zalety BARA i poziom zadowolenia z oferowanych usług oraz przedstawiali rekomendacje dotyczące usprawnienia funkcjonowania tego systemu. Usatysfakcjonowanie programem wyraziło 83% użytkowników i 88% bibliotekarzy, 90% personelu uznało go tez za wartościowy dla użytkowników. W okresie pilotażowym zarejestrowano 20 666 wypożyczeń, średni czas transferu zwróconych  materiałów do macierzystej instytucji wynosił 6,5 dnia. Biblioteki uczelniane zarejestrowały w tym czasie ponad 2000 użytkowników spoza kampusu, 500 z nich korzystało z karty innej placówki oraz 33 tys. wypożyczonych przez nich materiałów (4,5 tys. na karty innych bibliotek). Dzięki przestrzeganiu ustalonych procedur, w badanym okresie nie doszło też do zagubienia żadnego z pożyczonych materiałów.

Wg autorek, BARA to kluczowe narzędzie umożliwiające usunięcie barier w dostępie do zasobów bibliotecznych dla mieszkańców Nowej Szkocji, inicjatyw ta pozwoliła też na wzmocnienie i usprawnienie komunikacji i współpracy między bibliotekami prowincji oraz ich pracownikami. Program okazał się na tyle użyteczny, że w listopadzie 2011 r. władze Nowej Szkocji ogłosiły decyzję o  jego utrzymaniu na stałe.