Babin

Artykuł poświęcono analizie skutków cięć oszczędnościowych wprowadzanych w sektorze publicznym w Stanach Zjednoczonych od 2007 r., na przykładzie sytuacji dotyczącej bibliotek szkolnych w stanie Pensylwania. Autorów interesowało w szczególności wpływ likwidowania tych placówek i postępującej redukcji etatów bibliotekarzy na efektywność nauczania i osiągnięcia uczniów oraz konsekwencje ignorowania przez władze wyników badań wskazujących na wyraźną zależność między dostępnością wysokiej jakości oferty bibliotecznej a szansami edukacyjnymi lokalnej młodzieży.

Liczba szkół wyposażonych w biblioteki obsługiwane przez dyplomowanych bibliotekarzy w stanie Pensylwania znacząco spadła – np. w Filadelfii, większość podstawowych i ponadpodstawowych szkół publicznych (206 na istniejących 249) nie zatrudnia wykwalifikowanego personelu bibliotecznego, a ponad 140 (więcej niż połowa) w ogóle nie ma bibliotek; 87% uczniów tegorocznych 8 klas nie miało więc nigdy okazji korzystać z biblioteki prowadzonej przez dyplomowanego bibliotekarza, nie wie jak szuka się książek na półkach bibliotecznych, nie potrafi cytować źródeł i nigdy nie przeczytało całej książki. Podobnie zła sytuacja jest w okręgu szkolnym Pittsburga (jedynie 27% szkół z zatrudnionym na pełny etat dyplomowanym bibliotekarzem). Redukcje bibliotecznych etatów akceptowane są nawet w bogatych, podmiejskich dzielnicach – w niektórych od 2010 zlikwidowano 80% etatów bibliotekarzy szkolnych. Sondaże prowadzone przez stanowe zrzeszenie bibliotekarzy szkolnych (PSLA) wykazują przy tym znaczące różnice w tym zakresie między poszczególnymi okręgami szkolnymi Pensylwanii – część z nich nadal walczy o zapewnienie każdemu uczniowi wysokiej jakości usług bibliotecznych, w większości jednak wydatki na ten cel są z roku na rok coraz mniejsze (w latach 2011-2012, w całym stanie, kolejne redukcje dotknęły 7% bibliotekarzy, w latach 2012-2013 – 6%, w wyniku czego 200 tys. uczniów odczuło efekty likwidacji lub ograniczenia działalności szkolnych bibliotek).

Z kolejnych badań przeprowadzonych przez PSLA wraz z Education Law Center i Health Sciences Libraries Consortium i mających określić wpływ infrastruktury bibliotecznej na wyniki nauki oraz czynniki umożliwiające rozwinięcie umiejętności uczenia się dostosowanych do wymogów XXI w. wynika, że:

• Największymi beneficjentami bibliotek szkolnych są uczniowie z grup narażonych na wykluczenie (Latynosi, Afroamerykanie, osoby z rodzin o niskich dochodach oraz niepełnosprawni uczniowie uczący się w ramach indywidualnych programów nauczania). Dzieci i młodzież z tych środowisk, mające dostęp do dobrze wyposażonych i prowadzonych przez specjalistów bibliotek osiągają znacząco lepsze wyniki w nauce niż ich rówieśnicy pozbawieni takich możliwości (od 2 do 5 razy częściej zdobywają najwyższe oceny z testów pisania; dwa razy rzadziej niezaliczają tych testów);
• Dostępność realizowanych w bibliotekach programów edukacji informacyjnej ma decydujący wpływ na dalsze osiągnięcia uczniów, w tym wyniki nauczania tzw. Standardów AASL dla uczących się się XXI w. ;
• Kluczowym czynnikiem gwarantującym efektywność nauczania pozostaje wykwalifikowana kadra biblioteczna (w szkołach zatrudniających dyplomowanych bibliotekarzy uczniowie uzyskują najwyższe oceny 2,5 razy częściej niż w pozostałych).

Wyniki te jednoznacznie wskazują, że programy biblioteczne pozwalają na niwelowanie nierówności społecznych, wyrównywanie szans młodzieży i zapewnienie jej udanego startu w przyszłość, dowodzą też niezmiernie istotnej roli bibliotek i bibliotekarzy w szkolnictwie. Autorzy podkreślają, że zadaniem lokalnych organizacji bibliotecznych jest wykorzystanie tych badań w dalszym lobbowaniu na rzecz odpowiednich reform i regulacji pozwalających na zapewnienie wszystkim uczniom szkół podstawowych i średnich równego dostępu do usług bibliotecznych i możliwości zdobycia umiejętności niezbędnych do funkcjonowania w złożonej współczesnej rzeczywistości i osiągania sukcesów zawodowych i akademickich.

Pełny raport z badania dostępny jest tu