Babin

Po drugiej wojnie światowej Francja stanęła przed problemem zapewnienia dla ludności na terenach rolniczych dostępu do książek. W tym celu utworzono Centralne Wypożyczalnie Biblioteczne (Bibliothèque centrales de prêt – BCP), których głównym zadaniem było dostarczanie za pośrednictwem bibliobusów książek do społeczności liczących poniżej 10 tys. mieszkańców oraz stymulowanie rozwoju czytelnictwa na obszarach wiejskich. Dekadę po wprowadzeniu tych usług, związane z tym doświadczenia podsumowano w publikacji pn. „Podręcznik upowszechniania czytelnictwa na wsi – organizacja i funkcjonowanie centralnych wypożyczalni bibliotecznych”, opracowaną przez Yvonne Labbe i Paula Poindron  (Manuel de la lecture publique rurale en France : organisation et fonctionnement des bibliothèques centrales de prêt et de services départementaux de lecture publique.  Paris 1955). W artykule, na podstawie tej publikacji oraz literatury przedmiotu, scharakteryzowano podstawy prawne, cele, zasady funkcjonowania i różne aspekty działalności BCP, przedyskutowano również aktualność i przyszłość tego modelu.

BCP powołano na podstawie ustawy z listopada 1945 roku, która ustaliła sposób ich finansowania i organizacji. Siedziby BCP miały się znajdować w głównych miastach departamentów. W 1951 roku działało 18 BCP, które m.in. obsługiwały 36179 społeczności liczących mniej niż 2 tys. mieszkańców. Zatrudniały one stały personel (w tym szofera) oraz korzystały z pomocy wolontariuszy z obsługiwanych miejscowości. Książki były dostarczane jako wymienialny depozyt. Misję upowszechniania czytelnictwa, edukacji oraz organizacji czasu wolnego realizowano starając się dostosować ofertę do potrzeb użytkowników. Z czasem wzrastała liczba BCP i, równocześnie, w bibliotekarstwie francuskim następował proces decentralizacji – z centralnych instytucje te zmieniały się w departamentalne.

W 1988 r. wszystkie BCP oficjalnie zmieniły nazwę na BDP (Bibliothèque départementales de prêt). Przemiany społeczne, informatyzacja i powstawanie sieci bibliotecznych wpłynęły też na zmianę ich funkcji. Nadal nastawione są na obsługę miejscowości liczących poniżej 10 tys. mieszkańców, których samorządy mogą mieć problem z finansowaniem usług i zasobów bibliotecznych dla tak małej populacji, i w zasadzie głównie dostarczają dokumenty i wymieniają je na nowsze, udostępniając zbiory na zasadach depozytu i nie obsługując bezpośrednio użytkowników. Oczywiście zrezygnowały dawno z bibliobusów. Główni odbiorcy oferty BDP to biblioteki publiczne, placówki więzienne, szpitale, instytucje edukacyjne, a grupy obsługiwanych obejmują m.in. przedszkolaków, uczniów, osoby starsze i niepełnosprawne. Nadal korzysta się też często z pomocy wolontariuszy. Dostarczane są dokumenty we wszystkich formatach. BDP udzielają też konsultacji i wskazówek metodycznych, prowadzą szkolenia i inicjują, we współpracy z lokalnymi władzami i bibliotekami publicznymi różne akcje o charakterze kulturalnym.