Babin

Autor – konsultant z firmy Library RFID Ltd, zajmującej się doradztwem dla bibliotek i realizacją audytów dotyczących automatyzacji tych instytucji i wdrażania w nich nowych systemowych aplikacji, prowadzi od 2008 r. badania sondażowe nad zakresem, kierunkami i sposobami implementacji technologii RFID w brytyjskich bibliotekach (por. BABIN 2006/4/221, BABIN 2008/4/261). W 2012 r., korzystając ze wsparcia IFLA i lokalnych organizacji bibliotecznych, badanie to po raz pierwszy przeprowadzono w skali globalnej, analizując stopień upowszechnienia RFID w Ameryce Północnej (por. BABIN 2007/1/8), Europie, Australii i Nowej Zelandii.

W sondażu wzięło udział 470 respondentów reprezentujących 278 organizacji z ponad 20 krajów. Pytania ankiety dotyczyły m.in. powodów wdrożenia RFID i uwzględnianych przy wyborze tej technologii kryteriów (udostępniono listę 6 możliwych czynników i miejsce na własne opinie), czasu korzystania z systemu tego typu, używanych częstotliwości i sprzętu, obszarów zastosowań tej technologii i stopnia jej integracji z systemami i procesami danej instytucji, opinii dotyczących korzyści (lub braku korzyści) z inwestycji oraz dostawców, w tym dostawców etykiet RFID i ich metod kontaktu z klientami.

Z zebranych danych wynika, że w badanej grupie najwięcej bibliotek, które wdrożyły RFID znajduje się w Wielkiej Brytanii (115), a następnie Australii (58) i Stanach Zjednoczonych (51). Liderzy implementacji tej technologii to biblioteki publiczne (166 placówek); a następnie biblioteki instytucji edukacyjnych: szkół wyższych (73 odpowiedzi), college’ów (11) i szkół niższego szczebla (8). Najpopularniejsze zastosowania RFID to wykorzystanie systemu do organizacji samoobsługowych wypożyczeń i zwrotów (56% odpowiedzi), przy czym opinie dotyczące istotności takiego rozwiązania różniły się znacząco w zależności od regionu (np. za bardzo ważne uznało je 80% brytyjskich bibliotek i tylko 56% amerykańskich). Podobne rozbieżności zanotowano przy ocenie rangi innych powodów inwestowania w RFID, np. aż 56% badanych z Wielkiej Brytanii uznało poprawę bezpieczeństwa za najmniej lub mało istotne kryterium, a jedynie 14% – za bardzo ważne; dla porównania – czynnik ten został oceniony jako ważny lub bardzo ważny przez aż 78% australijskich i 79% amerykańskich respondentów. Najniższą wagę przy wyborze powodów inwestycji w RFID przypisano „dzieleniu się zasobami” (niemal nikt nie uznał go za istotny), prawdopodobnie ze względu na niewspółoperatywność obecnych systemów RFID i brak jednego standardu dla etykiet. Za niezbyt ważny uznano też wybór tej technologii z powodu członkostwa w konsorcjum. Większość badanych potraktowała natomiast „rozwój infrastruktury” jako jedno z ważniejszych kryteriów wyboru (71% wszystkich bibliotek).

Kolejne z zaobserwowanych prawidłowości: placówki, które najdłużej korzystają z RFID zazwyczaj nie wykraczają poza wykorzystanie tej technologii do organizacji samoobsługowych wypożyczeń, zabezpieczenia zbiorów i inwentaryzacji, być może z powodu ograniczeń związanych z wykorzystaniem jedynie ID kodu kreskowego z etykiet RFID w początkowym okresie rozwoju tej technologii, przed pojawieniem się standardów wymiany danych. Hipotezę o wpływie braku standardów na ograniczenie innowacyjnych zastosowań RFID potwierdza niewielka liczba bibliotek, które zdecydowały się na zakup aplikacji RFID od różnych dostawców (2% z Wielkiej Brytanii, 15% z Australii, 36% z USA). Te i pozostałe zreferowane w tekście odpowiedzi wskazują, że rozwój i dostosowywanie technologii RFID do potrzeb bibliotek przebiega na świecie w różnym tempie i na różny sposób, samo pojęcie RFID kojarzone jest też odmiennie w różnych regionach – w części utożsamiane jest głównie z samoobsługą, w innych – rozumiane jako narzędzie do obsługi wypożyczeń międzybibliotecznych, zarządzania zbiorami w różnych formatach, czy dodawania do etykiet dodatkowych, niestandardowych danych i tworzenia „inteligentnych zasobów”. Coraz więcej bibliotek oczekuje też, jako formy zwrotu z inwestycji, nowych, nietradycyjnych zastosowań RFID, a ich wdrożenie będzie tym bardziej prawdopodobne, im więcej instytucji przyjmie wspólne standardy danych i im lepiej dostawcy będą rozumieli ich potrzeby.

Pełny raport z badania dostępny jest tu