Nowy model gromadzenia e-książek w Bibliotece Narodowej Czech
,Kategorie: Źródła informacji, Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki
Tagi: Biblioteka Narodowa Czech (Praga), Czechy, EBSCO, PDA (Patron Driven Acquisition), biblioteki narodowe, e-książki, gromadzenie
Możliwość komentowania Nowy model gromadzenia e-książek w Bibliotece Narodowej Czech została wyłączona
W Stanach Zjednoczonych coraz częściej wdrażany jest nowy model nabywania przez biblioteki książek elektronicznych: Zakupy Inicjowane przez Czytelników – Patron-Driven Acquisition (PDA). Metodę te postanowiła również zastosować Biblioteka Narodowa Czech (BNCz). W artykule omówiono system PDA oraz doświadczenia BNCz związane z eksperymentalnym wdrożeniem tej metody gromadzenia zagranicznych książek elektronicznych.
PDA opiera się na założeniu, że biblioteka powinna umożliwić czytelnikom identyfikację książek i ocenę ich przydatności przed zakupem, a biblioteka płacić tylko za pozycje realnie wykorzystywane, przy czym sam zakup odbywa się już automatycznie. BNCz zdecydowała się na wdrożenie PDA w 2011 roku i wtedy zaczęto poszukiwanie odpowiedniego dostawcy. Wybrano EBSCO ze względu na dużą ofertę wydawniczą i pomoc przy realizacji projektu. Firma ta dostarczyła w pierwszej połowie 2012 roku stosowne oprogramowanie i można było rozpocząć typowanie publikacji. Wybrano 69 tytułów e-książek i dołączono do katalogu elektronicznego BNCz ich opisy bibliograficzne przeładowane z baz OCLC, udostępniając równocześnie online pełne teksty. Zgodnie z umową zawartą z EBSCO, publikacja była automatycznie uznawana za kupioną, jeżeli użytkownik w trakcie jednej sesji czytał ją dłużej niż przez 10 min., przeczytał co najmniej 10 stron lub wydrukował czy przesłał e-mailem jakiś fragment tekstu książki. Z zakupionej publikacji w danej chwili może korzystać tylko jedna osoba, choć przewiduje się, że w razie dużego zainteresowania można będzie zakupić licencję na dostęp dla paru osób. Pod koniec 2012 roku zbiór wybranych książek liczył 80 pozycji (z czego kupiono 30 tytułów), a na początku 2013 roku dołączono 50 kolejnych tytułów (z czego kupiono 4).
W artykule zaznaczono, że w budżecie BNCz nie przewidziano dodatkowych pieniędzy na wdrożenie modelu PDA. Metodę tę Biblioteka wprowadziła jako pierwsza w Czechach. W połowie 2012 roku stosowało ją na świecie ok. 400-600 instytucji. Sugeruje się, że PDA powinno być stosowane równolegle do innych metod gromadzenia, takich jak zakup licencji na udostępnianie baz danych dokumentów, czy tradycyjne zakupy.