Babin

Na pierwszy rzut oka, współpraca branży lotniczej i sektora bibliotecznego może wyglądać dziwnie, gdyż charakter i przeznaczenie tych miejsc różnią się znacząco, łączy je natomiast jedna wspólna rzecz: w obu ludzie szukają czegoś do czytania. Innowacyjnie nastawione biblioteki publiczne z różnych krajów zaczęły więc testować możliwości świadczenia i reklamy swoich usług na lotniskach, obsługujących zarówno połączenia krajowe, jak i międzynarodowe. W artykule przedstawiono kilka inicjatyw tego typu realizowanych w Stanach Zjednoczonych i Holandii, omawiając specyfikę i rodzaj prowadzonej w portach lotniczych działalności bibliotecznej, przyjęte rozwiązania techniczne i organizacyjne, zakres oferowanych zasobów i serwisów, zalety i ograniczenia oraz perspektywy rozwoju podobnych programów na świecie.

Lotniska z setkami pracowników i dziesiątkami tysięcy przewijających się przez nie codziennie i oczekujących na połączenia pasażerów, oferują bibliotekom wiele nowych możliwości dotarcia do potencjalnych czytelników. Po uzyskaniu zgody administracji tych obiektów, część bibliotek zaczęła promować tam swoje zasoby i usługi, koncentrując się głównie na dostarczaniu książek i treści w wygodnej dla podróżujących i niewymagającej dużych inwestycji formie elektronicznej. Niektóre (np. Broward County Library (Floryda) czy Traverse Area District Library (Michigan) oferują chętnym dostęp do materiałów wyłącznie z domeny publicznej, inne (z ograniczeniami) także do dzieł chronionych prawem autorskim Wśród takich projektów wymieniono m.in.:

1) kampanię Books on the Fly prowadzoną przez Kansas State Library (KSL) na Manhattan Regional Airport i przeznaczoną dla użytkowników telefonów i tabletów. W jej ramach rozmieszczono na całym lotnisku tablice z kodami QR odsyłającymi na stronę e-wypożyczeń biblioteki, z dostępem do bogatej oferty e-książek. Czytelnicy bez kart bibliotecznych, po zeskanowaniu kodu lub manualnym wprowadzeniu podanego URL, przekierowywani są na mobilną stronę Projektu Gutenberg, z której można pobierać ok. 42 tys. tytułów w wolnym dostępie. Implementacja tego programu, m.in. dzięki przychylnemu nastawieniu zarządu lotniska, była nie tylko łatwa, ale też bardzo tania – jedyne koszty, jakie poniosła KSL związane były z wydrukiem materiałów promocyjnych;

2) wirtualną bibliotekę uruchomioną przez Free Library of Philadelphia (FLP) na międzynarodowym lotnisku w Filadelfii, we współpracy z koncernem telekomunikacyjnym AT&T. Jej filie działają na razie w 2 punktach łączących różne terminale; obie oferują bezpłatnie Wi-Fi. P. Po zalogowaniu się do sieci pasażerowie trafiają automatycznie na stronę, przez którą mogą korzystać ze wszystkich osług online FLP. Podobnie jak w przypadku KSL, dostęp do najnowszych bestsellerów w wersji elektronicznej mają jedynie posiadacze kart bibliotecznych; pozostali użytkownicy mogą ściągać tytuły z Project Gutenberg i podobnych serwisów oraz korzystać z cyfrowych galerii i kolekcji biblioteki, czy podkastów z zarejestrowanymi spotkaniami autorskimi. FLP planuje też otworzenie na lotnisku fizycznego punktu bibliotecznego.

Tradycyjne usługi w fizycznej lokalizacji oferuje już od dwóch lat King County Library System na lotnisku SeaTac pod Seattle. W kilku punktach „szybkiego czytania” pasażerowie znaleźć mogą regały z pochodzącymi z darów książkami i czasopismami, stanowiska informacyjne oraz wygodne miejsca do odpoczynku. Z oferowanych materiałów można bezpłatnie korzystać na miejscu lub zabrać je ze sobą w podróż. Wcześniej, z podobną ofertą wystartowała Airport Library (AL) z portu lotniczego Amsterdam-Schiphol – pierwsza biblioteka na dużym międzynarodowym lotnisku, otworzona w lecie 2010 r. przez ProBiblio – organizację non-profit wspierającą holenderskie biblioteki. Placówka ta udostępnia, do czytania wyłącznie na miejscu, ok. 1250 drukowanych książek oraz kilka iPadów z materiałami elektronicznymi,. Mimo że AL nie prowadzi rejestracji czytelników i nie zainwestowała w żaden system zabezpieczeń, z jej zasobów zginęła jak dotąd jedynie znikoma część oferowanych pozycji.