Babin

Wielojęzyczne biblioteki cyfrowe (WBC), czyli systemy wspierające wielojęzyczny dostęp do zasobów elektronicznych w różnych formatach oraz wyszukiwanie i przeglądanie informacji niezależne od języka dokumentu i jego danych opisowych, mają dość krótką historię, mimo to są przedmiotem rosnącej liczby badań, cieszą się też coraz większym zainteresowaniem użytkowników. W tekście przedstawiono wyniki systematycznego przeglądu angielskojęzycznego piśmiennictwa z lat 1997-2012, poświęconego WBC, mającego na celu identyfikację, organizację i ewaluację prac badawczych związanych z różnymi aspektami implementacji, wykorzystania i użyteczności repozytoriów tego typu oraz technik wielojęzycznego wyszukiwania, by zapewnić łatwy dostęp do informacji na poszczególne tematy.

Materiały do analizy pozyskano przeszukując przy pomocy słów kluczowych następujące źródła: ACM Digital Library, LISTA, LISA, Citeseer, Google Scholar, e-LIS i DLIST. Badanie prowadzono od sierpnia do października 2012 r. Zebrane w jego trakcie prace (łącznie 105 artykułów) podzielono, wg ich tematyki na dwie główne kategorie: badań dotyczących oprogramowania i kwestii systemowych, oraz tych skoncentrowanych na użytkowniku, i poddano je dalszej ocenie. Na jej podstawie, w pierwszej z kategorii wyodrębniono 6 dominujących tematów (wyzwania związane z używaniem poszczególnych technologii, projekty, wdrożenia i infrastruktura WBC, problemy z implementacją bibliotek cyfrowych, wyszukiwanie wielojęzyczne w bibliotekach cyfrowych, ewaluacja i testowanie WBC oraz nowe podejścia, mechanizmy i modele zwiększające efektywność technik wyszukiwawczych); w drugiej – 4 (oczekiwania i potrzeby użytkowników, zachowania użytkowników, wpływ znajomości języków na zachowania wyszukiwawcze oraz wykorzystanie interfejsów WBC). Zidentyfikowane publikacje podzielono też wg ich typów (dominacja materiałów konferencyjnych) i wykorzystanych w badaniach metodologii oraz poruszanych w wybranych podkategoriach i poszczególnych latach zagadnieniach. W ogólnych wnioskach stwierdzono m.in stały wzrost i zróżnicowanie w badanym okresie liczby publikowanych prac z zakresu WBC, niski stopień współpracy środowisk zajmujących się rozwojem systemów WBC (większość prac prowadzona w izolacji) oraz relatywnie niską liczbę badań skoncentrowanych na oczekiwaniach i zachowaniach użytkowników w czasie interakcji z WBC. Podkreślono więc potrzebę dalszego pogłębiania wiedzy w tym zakresie oraz konieczność zapewnienia wspólnych modeli, protokołów, metodologii i technik, i rozwoju wspólnej infrastruktury dla budowy i implementacji WBC, gwarantujących współoperatywność systemów bibliotek cyfrowych i ich otwartość dla różnych grup badawczych i środowisk naukowych.