O trendach rozwoju edukacji z zakresu informacji naukowej: co oznacza bycie iSzkołą
,Kategorie: Teoria nauki o informacji i bibliotekoznawstwa, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Branża, zawód i edukacja
Tagi: edukacja, iSchools, informacja naukowa, nauka o informacji, organizacje, szkolnictwo wyższe, technologie informacyjne
Możliwość komentowania O trendach rozwoju edukacji z zakresu informacji naukowej: co oznacza bycie iSzkołą została wyłączona
W 2005 r., grupa 14 amerykańskich wydziałów i college’ów prowadzących studia z zakresu nauki o informacji (NI) zawiązała organizację o nazwie iSchools, powołaną w celu rozwoju tej dyscypliny (promowanej pod marką iField), re-definicji jej tożsamości, istoty, podstawowych wartości i wyróżnialnych cech w szybko zmieniającym się środowisku technologicznym, oraz przeciwdziałania zagrożeniom związanym z trudnością jasnego określenia jej granic oraz koncepcji informacji jako takiej. iSchools zostały stworzone od podstaw lub ewoluowały z programów koncentrujących się wcześniej na bibliotekach, bibliotekoznawstwie, informatologii, technologii informacyjnej, informatyce i informacji naukowej, a za główne obszary ich zainteresowań naukowo-badawczych można uznać (na podstawie deklaracji zawartych na ich stronach www) dynamiczne interakcje oraz relacje między ludźmi, technologią i informacją, z naciskiem na równoważenie wpływów dwóch ostatnich czynników w celu wspierania ludzkiego i organizacyjnego potencjału. W lipcu 2013 roku zrzeszenie iSchools liczyło już 46 członków, w tym 21 spoza Stanów Zjednoczonych (z Europy Zachodniej i Azji). Z 27 amerykańskich placówek, 18 prowadzi programy magisterskie z zakresu iField, akredytowane przez American Library Association (ALA). W artykule przybliżono główne założenia i misję tego ruchu oraz specyfikę procesu jego rozwoju, internacjonalizacji i globalizacji.
Cechami odróżniającymi iSchools od tradycyjnych programów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej akredytowanych przez ALA jest skupienie na działalności badawczej i produkcji naukowej, nacisk na wielodyscyplinarność oraz koncentracja na wszelkich aspektach informacji jako przedmiotu edukacji i badań. Analizując charakterystykę i najnowsze trendy rozwoju iField autorki wykorzystały metaforę rhizome (kłącza), jako mapy myśli, wprowadzoną przez Gillesa Deleuze i Félixa Guattari w wydanym w 1980 r. dziele Capitalisme et schizophrénie. Mille plateaux. Figura ta (przeciwstawna tradycyjnemu modelowi drzewa wiedzy) miałby odzwierciedlać kształt i strukturę współczesnej nauki i kultury oraz przemiany dotyczące rozumienia roli i funkcji pisma, książki, języka i transferu wiedzy. Charakterystykę organizacji i zasad kształcenia w iSchools porównano natomiast z konstrukcjonistycznymi pryncypiami określonymi przez Thomasa Duffy i Donalda J. Cunninghama (1996). Uznano, że zasady i cechy rizomatyczności (maksymalna liczba połączeń między punktami, heterogeniczność, relacyjność, ahierarchiczność, wielowymiarowość, nieistotność zerwań połączeń, dynamiczna struktura otwartej sieci i in.) dobrze opisują charakter i kierunek relacji między iSzkołami, metaforę kłącza można też stosować do opisu przyszłego rozwoju iField. Stwierdzono także, że mimo prowadzonych od ponad 4 dekad starań o określenie tożsamości NI, najnowszych działań iSchools na rzecz promocji iField i sukcesów tego ruchu na forum międzynarodowym, charakter i istota NI pozostają nadal trudne do określenia, a problem ten, w związku z szybkim przyrostem informacji, przemianami technologicznymi i rozwojem nowych obszarów badawczych, pozostanie zapewne przez dłuższy czas nierozwiązany, przy czym, niekoniecznie świadczy to o niedojrzałości tej dyscypliny. Zaznaczono też, że jeśli uznać NI za równie rizomatyczną jak specyfika organizacji zajmującej się jej promocją, krystalizacja dyscyplinarnej tożsamości iField może się okazać dla tej dziedziny bardziej szkodliwa, niż pomocna, gdyż wprowadzi stagnację do jej dynamicznej, otwartej i pełnej wzajemnych powiązań natury.