Babin

Szkoły wyższe zaczynają zdawać sobie sprawę, że nowoczesny budynek biblioteki może stanowić ich wizytówkę, zachęcając studentów do wyboru danej uczelni. W artykule szczegółowo zaprezentowano dwie znane biblioteki europejskie będące przykładami ciekawych i udanych projektów architektonicznych i odpowiedniego ulokowania obiektów bibliotecznych na terenie kampusu: 1) holenderską bibliotekę politechniki w Delft (Delft University of Technology) oraz 2) Narodową Bibliotekę Techniczną (Národni Technická Knihovna – NTK) umiejscowioną na kampusie Czeskich Wyższych Uczelni Technicznych (České Vysoke Učení Technické – ČVUT) w Pradze.

Ad 1). Na politechnice w Delft studiuje 15 tys. osób, 13% stanowią studenci zagraniczni. Kampus uczelni zbudowano w latach 60. XX w., więc, zgodnie z ówczesnymi tendencjami, przeważają na nim masywne betonowe budynki. Nowa biblioteka powstała na podstawie projektu znanej firmy architektonicznej Mecanoo w latach 1996-98, kosztem 14, 3 mln euro. Szarość kampusu postanowiono ożywić naturalną zielenią – łagodnie wznoszący się dach biblioteki pokryto więc trawiastą murawą tworząc miejsce do relaksu na łonie przyrody. Boczne, szklane ściany dają wiele naturalnego światła. Z centralnej części dachu wystaje betonowy stożek, zwieńczony metalowymi prętami złączonymi na szczycie na wzór indiańskiego wigwamu. Powierzchnia biblioteki wynosi 15 tys. m kw. Mieści m.in. podziemny magazyn książek, indywidualne i zbiorowe miejsca pracy, ognioodporny skarbiec na cymelia, wydawnictwo uczelniane, sale wystawowe, introligatornię, księgarnię i pokoje administracji biblioteki. Biblioteka oferuje tysiąc miejsc pracy dla czytelników, w tym 300 stanowisk skomputeryzowanych. Zgromadzono milion woluminów książek, z czego 80 tys. oferuje się w wolnym dostępie. Umieszczono je na metalowych wielopoziomowych regałach ulokowanych wzdłuż ścian, do których dostęp ułatwia system podestów i schodów. Metalowe kolumny nadają wnętrzu nowoczesny wygląd. Dzięki przemyślanej akustyce przychodzącego z zewnątrz użytkownika uderza cisza sprzyjająca skupieniu na lekturze.

Ad 2). Na uczelniach technicznych (ČVUT) zlokalizowanych na kampusie w Pradze studiuje 24 tys. osób. Kampus powstał wg koncepcji urbanistycznej Antonina Engela w latach 20. XX w. Budowę NTK ukończono we wrześniu 2009 r., a w 2010 r. projekt ten wyróżniono licznymi nagrodami państwowymi i organizacji artystycznych. Budynek ma kształt kwadratu z zaokrąglonymi bokami (75 m x 75 m), do jego wnętrza prowadzą 4 równorzędne wejścia. Wyróżnia go jednolita szklana fasada i szklane ściany zewnętrzne, których część jest przeźroczysta. System automatycznego zaciemniania i możliwość ręcznej regulacji rolet chronią wnętrze przed nadmiernym nasłonecznieniem. Biblioteka ma 3 piętra podziemne i 6 naziemnych. W podziemiach ulokowano magazyny książek. Pierwsze i drugie piętro naziemne mieszczą lokale służące szerokiej publiczności – sale wykładowe i wystawowe, kawiarnię, nocną czytelnię, filię Miejskiej Biblioteki itp. Włączono je do NTK, aby zachęcić ich użytkowników do przyszłych studiów na wydziałach politechnicznych. Na wyższych piętrach ulokowano działy nastawione głównie na obsługę kampusu i innych uczelni technicznych. Biblioteka zgromadziła 1,2 mln książek, z czego 300 tys. oferuje w wolnym dostępie, uporządkowane wg Klasyfikacji Biblioteki Kongresu. Rocznie korzysta z jej usług 900 tys. osób, do ich dyspozycji jest 1200 miejsc w czytelniach. Na trzecim piętrze mieści się pracownia zbiorów historycznych, gdzie dostępne są unikalne dokumenty dot. historii techniki. Dużą popularnością cieszy się samoobsługowa czytelnia nocna (stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu i baz danych NTK, monitoring, szatnia, automaty z napojami itp.) udostępniana na podstawie płatnych kart z czipem. Bibliotekę zdobi 200 rysunków naściennych autorstwa awangardowego artysty rumuńskiego – Dana Perjovschi. Dogodna lokalizacja wewnątrz kampusu jest jej istotnym atutem. Artykuł zawiera liczne fotografie prezentujące budynki i wnętrze obu prezentowanych bibliotek.