Babin

Autorki porównały dane statystyczne dotyczące ruchu wydawniczego i rynku księgarskiego w Rosji. Źródłami danych były państwowe statystyczne bazy Rosyjskiej Izby Książki (RIK) „Pečat’ RF” („Druki Rosyjskiej Federacji”) z lat 2010-2012 oraz dane z systemu wydawniczo-księgarskiego RIK „Knigi v naličii i pečati” – KNP („Książki opublikowane i w druku”; ang. „Books in Print”). Statystyka państwowa rejestruje wszystkie publikacje ukazujące się drukiem na terenie Rosyjskiej Federacji, gdy system KNP tylko ich część sprzedawaną w sieci księgarskiej.

W systemie KNP nie uczestniczą m.in. wydawnictwa uczelniane, instytucji kultury, regionalne, branżowe. Obejmuje on głównie wydawców z Moskwy i Petersburga oraz tylko z kilku największych miast. Katalog KNP dostępny jest na portalu RIK. Można go przeszukiwać wg wielu kryteriów, dostępne są też różne statystyki. W licznych tabelach autorki zamieściły dane statystyczne pozwalające porównać poziom rejestracji wydawnictw książkowych przez statystykę państwową oraz przez katalog KNP (liczby tytułów i nakładów). Porównano liczby obejmujące całą produkcję oraz poszczególne typy dokumentów (publikacje naukowe, popularno-naukowe, normatywne, urzędowe, podręczniki, literaturę piękną, dziecięcą, poradniki, informatory, literaturę masową oraz ich odmiany np. książki adresowane do konkretnego odbiorcy, czy prezentujące różne typy publikacji (np. słowniki naukowe).

Uwzględniono lata 2010-2012. Porównanie wykazało ogromne różnice, np. w roku 2010, wg statystyki państwowej, opublikowano ogółem 121,7 tys. tytułów książek w nakładzie 653 843, 7 tys. egz., a wg katalogu KNP – 49,9 tys. w nakładzie 357 915,1 tys.; w 2011 odpowiednio: 122,9 tys. tyt. w nakładzie 612 506, 3 tys. egz. wobec 45,6 tys. tyt. i 339 735,9 tys. nakładów, a w 2012 – 116,8 tys. tyt. w nakładzie 540 466,3 tys. wobec 36,8 tys. w nakładzie 257 581 tys. Jeszcze wyraźniej widać różnice w zakresie rejestracji liczby tytułów i nakładów przy specyficznych typach publikacji, np. jeżeli uwzględnimy publikacje naukowe, które ukazały się w 2012 roku zauważymy, że statystyka państwowa zarejestrowała 25,4 tys. tyt. w nakładzie 10 020,3 tys. egz., gdy katalog „Knigi v naličii i pečati” 1,5 tys. tyt. w nakładzie 1913,9 tys. egz. Tak znaczące różnice spowodowane są tym, że masowy rynek księgarski i sektor komercyjny nastawieni są na sprzedaż beletrystyki, poradników i książek dla dzieci, a potrzeby w zakresie edukacji, nauki, kultury i techniki realizowane są głównie przez wydawców, których produkcja nie jest odnotowywana w katalogach KNP.

W artykule omówiono też czynniki decydujące o cenie i dokonano przeglądu proponowanych przez wydawcę średnich cen poszczególnych typów publikacji. Najdroższe okazały się publikacje fachowe (412 rub.) oraz informatory i poradniki (403 rub.), a następnie – publikacje naukowe (344 rub.), religijne (260 rub.) i popularno-naukowe (258 rub.), literatura piękna (240 rub.), podręczniki (203 rub.), książki dla dzieci (200 rub.). Za stosunkowo tanie uznać można piśmiennictwo adresowane do masowego czytelnika (135 rub.), a najtańsze (84-46 rub.) – normy, wydawnictwa prawne i urzędowe. Autorki postulują, utworzenie przy RIK centrum, które zajmowałoby się gromadzeniem informacji księgarskiej, w tym również dotyczącej wyników sprzedaży.