Babin

Mimo wielu ograniczeń, masowe wykłady prowadzone dla setek studentów i zakładające jednostronną komunikację między prowadzącym a odbiorcami, stały się nieodłączną częścią procesu dydaktycznego we współczesnych szkołach wyższych. W odpowiedzi na mankamenty tego modelu kształcenia (niska efektywność nauczania, mało możliwości angażowanie studentów, brak czasu na zindywidualizowane relacje typu mistrz-uczeń), opracowano różnego typu narzędzia zdalnej komunikacji i systemy zarządzania kształceniem, są one jednak postrzegane – w pierwszy przypadku, jako rozwiązania kosztowne, w drugim – jako pomoc o charakterze administracyjnym, a nie pedagogicznym. W artykule omówiono wyniki badania sprawdzającego przydatność niezwykle popularnego wśród studentów serwisu Facebook jako medium komunikacji pozalekcyjnej (ang. out-of-class – OCC), uzupełniającego kognitywne i afektywne efekty uczenia się w systemie masowego kształcenia na poziomie uniwersyteckim.

Aby sprawdzić oddziaływanie FB jako OCC na osiągnięcia akademickie (uczenie kognitywne) i czynniki kształtujące emocje studentów (afektywne uczenie się), stworzono na tej platformie grupę przeznaczoną dla studentów dużej uczelni ze wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych, zapisanych na masowy kurs poświęcony mass mediom (poziom 1 roku). Przynależność do grupy na FB, która miała służyć jako dodatkowa przestrzeń wzajemnych interakcji (zarówno między samymi studentami, jak i studentami i wykładowcą) wymiany informacji oraz dyskusji na temat treści zajęć, była nieobowiązkowa, zapisało się do niej 148 z 321 zarejestrowanych osób (46%). Uczestnikom przekazano program zajęć, link do nowej społeczności oraz zapewniany przez uczelnię system zarządzania nauczaniem. Potencjalny wpływ FB szacowano na podstawie porównania wyników studentów będących członkami grupy i tych, którzy zrezygnowali z dołączenia do niej. Badano cele jej wykorzystywania i typy interakcji, znaczenie dla uzyskiwanych ocen i opinie użytkowników na temat użyteczności tego narzędzia jako OCC.

Analiza tematyczna postów zamieszczanych na FB wykazała, że stworzoną przestrzeń wykorzystywano głównie do omawiania kwestii związanych z egzaminami i treścią kursu (większość pytań była inicjowana przez studentów). Dużo komentarzy poświęcano też sprawom administracyjnym (pytania o regulamin, kryteria formalne itp.). Co istotne, semestralne oceny członków grupy okazały się znacząco wyższe od tych uzyskanych przez niezapisanych studentów, przy czym nie zanotowano związku między liczbą zamieszczanych na FB postów, a wynikami w nauce. W odniesieniu do aspektów afektywnych, na podstawie analizy publikowanych w grupie komentarzy wywnioskowano, że należący do niej studenci mieli pozytywne odczucia wobec bycia częścią tej społeczności na FB i jej przydatności do celów związanych z nauką. Również uwagi zamieszczone w anonimowej, semestralnej ankiecie nt. oceny kursu przez studentów wskazywały, że grupę oceniono jako pozytywny i pomocny element zajęć. W podsumowaniu badania, autorzy wyrażają nadzieję, przedstawione przez nich dane zachęcą nauczycieli akademickich do rozważenia włączenia platform społecznościowych, takich jak Facebook, do praktyki pedagogicznej i wykorzystania tych technologii jako dodatkowych przestrzeni edukacyjnych, uzupełniających tradycyjne, masowe wykłady.