Babin

W środowisku bibliotecznym prowadzi się dużo ilościowych badań na temat satysfakcji zawodowej, motywacji, wyboru zawodu i percepcji bibliotekarzy akademickich, zrealizowano jednak jak dotąd niewiele projektów badawczych mających na celu zrozumienie przeżyć pracowników bibliotek szkół wyższych w określonych kontekstach społecznych. W artykule przedstawiono sytuację zawodową bibliotekarzy w Korei Południowej oraz formalne wymogi pracy w bibliotekach instytucji akademickich w tym kraju, a następnie zreferowano wyniki fenomenologicznego studium analizującego codzienne doświadczenia i motywacje wykwalifikowanego personelu tych placówek.

W Korei wyróżnia się 3 kategorie bibliotekarzy: pierwszego i drugiego stopnia oraz paraprofesjonalistów (awans na wyższy stopień zaszeregowania zależy od uzupełnienia wykształcenia i/lub stażu pracy), a stopień magistra bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) nie jest wymagany do otrzymania posady. Ze statystyk Koreańskiego Ministerstwa Edukacji wynika, że 2013 r. w Korei działało 425 bibliotek szkół wyższych, zatrudniających na pełny etat, lub czasowo 2790 bibliotekarzy. Rozszerzone dane z lat 2008-2013 wskazują też, że w okresie tym znacząco wzrosła liczba osób pracujących na umowy okresowe, spadła natomiast liczba pełnoetatowych bibliotekarzy, a przepisy narzucające pracodawcom wymóg podpisywania z pracownikami stałych umów po upływie 2 lat od rozpoczęcia przez nich pracy pracy przyniosły efekt odwrotny od zamierzonego przez ustawodawcę (czyli ochrony czasowych pracowników), skłaniając firmy i organizacje do praktykowania zasady „zatrudnij i zwolnij”, czyli pozbywania się zatrudnionych przed upływem 24 miesięcy.

W celu sprawdzenia, co i dlaczego przyciąga Koreańczyków do bibliotekarstwa, jakie jest znaczenie ich codziennych zawodowych doświadczeń w kontekście współczesnej praktyki BIN w instytucjach akademickich oraz jaki jest wpływ organizacyjnych, systemowych, ekonomicznych i kulturowych czynników na doznania bibliotekarzy, autorka przeprowadziła pogłębione, częściowo-ustrukturyzowane wywiady z 11 koreańskimi bibliotekarzami (7 kobiet, 4 mężczyzn z ponad 5 letnim stażem pracy w bibliotece uniwersytetu lub college’u), wykorzystując do analizy ich narracji metodę fenomenologicznej redukcji (epoche), by znaleźć wspólne elementy indywidualnych emocji i przeżyć, i zinterpretować istotę południowokoreańskiego bibliotekarstwa. Na podstawie opisowej analizy statystycznej zebranych danych wyodrębniła następnie istotne stwierdzenia i frazy odnoszące się bezpośrednio do przedmiotu badania i przypisała ich znaczenia do 17 kategorii tematycznych, odnoszących się do różnych aspektów pracy w bibliotekach szkół wyższych, w tym kwestii takich jak wybór miejsca pracy, oczekiwania wobec kariery zawodowej, jakość kształcenia BIN i przygotowania do wykonywania pracy w świecie zaawansowanych technologii, relacje z wykładowcami i studentami, przynależność do organizacji zawodowych, szanse na podnoszenie kwalifikacji (specjalizacja przedmiotowa), wizerunek i role bibliotekarzy, korzyści i wyzwania związane z pracą w bibliotekach akademickich i perspektywy zawodowe.

Z dokonanej analizy wynika, że status koreańskich bibliotekarzy akademickich jest niski, a ich praca i faktyczny wpływ na osiągnięcia uczelni są źle rozumiane i niemal niewidoczne nie tylko dla użytkowników i kierownictwa koreańskich bibliotek (funkcje dyrektorów pełnią rotacyjnie ludzie spoza środowiska BIN, mianowani co 2 lata przed dziekanów uczelni), ale także dla osób rozważających wybranie tego zawodu, które zaczynają zdawać sobie sprawę z jego prawdziwego charakteru dopiero po rozpoczęciu pracy. Uznano, że brak uznania dla dokonań i roli bibliotekarzy, wady systemu kształcenia, szybka rotacja zatrudnianych na krótkie okresy pracowników i wynikające z cięć budżetowych braki kadrowe mogą mieć w długofalowej perspektywie negatywny wpływ na status i perspektywy bibliotekarstwa w Korei, zwłaszcza w kontekście rekrutacji i szans na trwały rozwój bibliotek.