Babin

W szybko ewoluującym krajobrazie informacyjnym, zbiory specjalne mają wypełniać luki coraz bardziej ujednoliconych, zbiorów głównych bibliotek szkół wyższych, a unikalność specjalnych i dziedzinowych kolekcji stanowi o roli i znaczeniu tych instytucji w środowisku naukowym i zapewnia możliwość świadczenia usług tworzących wartość dodaną. Udostępnianie unikatowych materiałów wiąże się jednak z wieloma wyzwaniami, gdyż bibliotekarze muszą z jednej strony dbać o ich ochronę i zabezpieczenia dla przyszłych pokoleń, a z drugiej o możliwość ich rozpowszechniania w chwili obecnej. Oba te cele można zdaniem autorki osiągnąć dzięki wspieraniu rozwoju otwartego dostępu, standardów metadanych i współpracy, budując skoncentrowany na użytkowniku program poprawy dostępności i wykorzystania takich zasobów, mającą ułatwić realizację misji edukacyjnej i badawczej instytucji akademickich.

Biblioteki starają się zwiększyć dostępność zbiorów specjalnych (ZS) dzięki pracom digitalizacyjnym, tworzeniu opisów katalogowych i rozwojowi pomocy wyszukiwawczych, prezentacji wystaw i ekspozycji online i integrowaniu specjalnych kolekcji z programami nauczania, a efektywne strategie wymagają wykorzystywania nie jednego a wielu różnorodnych serwisów i narzędzi. W artykule omówiono wagę budowy otwartych, interoperacyjnych repozytoriów i jakości opisu ZS dla zapewnienia do nich powszechnego dostępu oraz rosnące znaczenie metadanych na poziomie kolekcji i obiektów dla poprawy wyszukiwalności informacji w sieci www. Przedstawiono również różne możliwości współpracy międzyinstytucjonalnej i między poszczególnymi działami bibliotek, mającej poprawić widoczność i dostępność ZS i wzmocnić świadomość w tym zakresie, a następnie – platformy i technologie mogące ułatwić dostarczanie cyfrowych treści i lokalizację specjalnych kolekcji w Internecie, ich kontekstualizację oraz aktywne angażowanie użytkowników, takie jak mobilny interfejs BiblioBoard Library, BiblioBoard Creator (narzędzie do publikacji i prezentacji treści online), Historypin (crowdsourcingowy serwis umożliwiający dodawanie zdjęć oraz plików wideo i audio do map Google) czy rzeczywistość rozszerzona (por. babin.bn.org.pl/?p=2201), prezentując także przykłady ich zastosowań w bibliotekach. W podsumowaniu zaznaczono, że kluczową role w ułatwianiu dostępu do ZS i usprawnianiu komunikacji naukowej mogą odgrywać bibliotekarze działów informacji naukowej, włączając je do wyszukiwanych materiałów, pomagając użytkownikom w lokalizowaniu najbardziej odpowiadających ich potrzebom zasobów i tworząc sieci kontaktów i współpracy.