Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Kreowanie i wycenia wartości bibliotek szkół wyższych: model pomiaru

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Kreowanie i wycenia wartości bibliotek szkół wyższych: model pomiaru została wyłączona

Ewaluację bibliotek akademickich koncentrowano tradycyjnie na badaniu wskaźników związanych z zadowoleniem użytkowników, obecnie natomiast, coraz bardziej popularnym trendem jest demonstrowanie efektywności i społecznej roli tych instytucji na podstawie wyznaczników ekonomicznych, w tym – analizy ich finansowej wartości dla instytucji macierzystych, czyli badania zwrotu z inwestycji (ang. return on investment – ROI). W artykule omówiono inicjatywę mającą na celu stworzenie nowego modelu pomiaru korzyści związanych z inwestowaniem w biblioteki szkół wyższych w państwach arabskich oraz oceny ich znaczenia dla uczelni, którym służą. Przedstawiono również zalecenia dotyczące wdrażania przez bibliotekarzy akademickich metodologii bazującej na mierzeniu wartości ich placówek.

W jednostkach szkolnictwa wyższego krajów arabskich działa ok. 400 bibliotek, z których większość boryka się z podobnymi jak w świecie zachodnim problemami: cięciami budżetowymi, dużą liczbą użytkowników, w tym zwłaszcza studentów programów licencjackich, traktujących Internet jako pierwsze źródło odniesienia, oraz małym wpływem stowarzyszeń bibliotecznych, których rola ogranicza się głównie do organizowania corocznych konferencji oraz, w symbolicznym wymiarze, warsztatów i kursów szkoleniowych. Ze względu na ograniczenia finansowe, w regionie tym powołano szereg konsorcjów, mających umożliwić dzielenie się zakupami zasobów elektronicznych i redukcję wydatków na gromadzenie. Do organizacji tych należą m.in EULC (Egyptian Universities’ Library Consortia) – konsorcjum zrzeszające 19 bibliotek uniwersyteckich Egiptu, i SDL (Saudi Digital Library) – projekt łączący zasoby 24 saudyjskich bibliotek szkół wyższych. Inicjatywy te wskazują na zainteresowanie lokalnego środowiska bibliotekarskiego szacowaniem zwrotu z zainwestowanego kapitału jako strategią ewaluacji wartości biblioteki akademickiej.

Autorzy prezentują wyniki przeglądu literatury poświęconej ROI w sektorze bibliotecznym, technikom jego obliczania, wymiernym aspektom działalności bibliotek oraz najlepszym praktykom związanym z oceną wyników i jakości ich pracy, przeprowadzonego w celu identyfikacji potencjalnych luk w piśmiennictwie (wskazano, że większość dostępnych badań bazuje na analizie opinii użytkowników, duża część z nich skupia się na oszczędnościach a nie zyskach, a tym ostatnim przypadku, jako podstawę pomiaru traktuje się głównie środki z grantów). Przedstawiają następnie rezultaty własnego projektu ewaluacji proponowanego modelu pomiaru ROI na podstawie statystyk pobrań dokumentów elektronicznych z bibliotecznych baz danych oraz omawiają wykorzystaną w nim metodologię. Pierwszy etap badania zakładał obliczenie całkowitego zwrotu z wydatków na subskrypcję baz SDL udostępnianych studentom i pracownikom naukowym King Abdulaziz University (KAU) z Arabii Saudyjskiej, na podstawie całkowitej liczby pobrań w 2012 r.; w drugim analizowano cytowania dokumentów z baz biblioteki KAU, na próbie 52 raportów badań finansowanych ze środków uczelni, dystrybuowanych na 15 wydziałach powiązanych z naukami humanistycznymi i społecznymi, ścisłymi, medycyną i ochroną zdrowia oraz inżynierią. Ustalono, że koszt zakupu pobieranych z baz artykułów byłby ponad 6 razy wyższy, gdyby nie były one dostępne w ramach subskrypcji, za pośrednictwem bibliotek, natomiast ROI obliczany na podstawie cytowań 52 raportów badawczych z baz KAU w 2011 r. okazał się ujemny (-0,99 USD). Uznano również, że proponowane podejście, uwzględniające stosunek kosztów do korzyści, może mieć zastosowanie w arabskich bibliotekach szkół wyższych.

Komentarze wyłączone.