Babin

W 2008 roku w Moskwie otwarto pierwszą bibliotekę publiczną specjalizująca się w gromadzeniu i upowszechnianiu dokumentów dotyczących sztuki filmowej. W artykule zarysowano historię rosyjskiej kinematografii, rosyjskiego piśmiennictwa dotyczącego filmu (autorzy, tytuły głównych czasopism, wydawcy) oraz bibliotekarstwa związanego z kinematografią, a następnie szczegółowo przedstawiono cele i działalność nowej placówki.

Pierwsze filmy zaczęto wyświetlać w Rosji w 1896 roku w Petersburgu, Moskwie i Niżnym Nowogrodzie, pod koniec XIX wieku pojawiły się też publikacje na temat nowej dziedziny sztuki. Rosyjska produkcja filmowa szerzej rozwinęła się podczas pierwszej wojny światowej, gdy trudności sprawiało sprowadzanie i prezentowanie dzieł zagranicznych. Doceniając wychowawczą rolę kina, uchwałą Komitetu Centralnego WKPB z 1925 r. państwo powołało centralne wydawnictwo , którego nazwy z czasem się zmieniały i które odegrało dużą rolę w popularyzacji sztuki filmowej. Wzrosły nakłady publikacji dotyczących kinematografii i zaczęto masowo produkować zdjęcia aktorów, pocztówki, prospekty, reklamy itp. Równocześnie przy uczelniach artystycznych, instytucjach kulturalnych oraz przy Związku Filmowców zaczęto tworzyć biblioteki lub ich działy specjalizujące się w gromadzeniu, opracowaniu i udostępnianiu dokumentów dotyczących filmu, były one jednak nastawione na obsługę wąskiego grona naukowców, studentów i fachowców.

Idea ogólnie dostępnej, publicznej biblioteki dziedzinowej zrodziła się stosunkowo niedawno. Urzeczywistniono ją tworząc w 2008 roku Bibliotekę Sztuki Filmowej im. S. M. Eisensteina (BSFE). Jej podstawę stanowiły zbiory powstałej w 1934 r. biblioteki przy Związku Filmowców. Dzięki przeprowadzonej w Moskwie akcji „Podaruj miastu książkę dotyczącą filmu” Bibliotece udało się pozyskać od mieszkańców stolicy wiele unikalnych dokumentów. Obecnie jej zbiory liczą 140 tys. jednostek gromadzenia. Placówka posiada dwie czytelnie ze stanowiskami komputerowymi, bezpłatnym Wi-Fi i wolnym dostępem do zbiorów. Sala dla 100 osób umożliwia organizację konferencji, koncertów i pokazów filmowych. Biblioteka mieści się przy ulicy Karietnyj Riad, niedaleko od licznych obiektów kojarzących się z historią rosyjskiej kinematografii, np. w pobliżu istnieje budynek, w którym już w 1896 r. było kino. W artykule omówiono też kilka programów zrealizowanych przez BSFE, m.in. adresowany do uczniów szkolnych projekt „Czytamy, oglądamy, oceniamy”. W jego ramach aktorzy czytali fragmenty popularnych dzieł literackich, po czym wyświetlano odpowiadające przeczytanym tekstom sceny z filmów i organizowano dyskusję. Problematyce związków miedzy literaturą a filmem poświęcono też szereg festiwali filmowych. Ich tematem była ekranizacja dzieł klasyków – Gogola, Czechowa, Tołstoja. BSFE organizuje też liczne specjalistyczne międzynarodowe konferencje naukowe, np. „Przeżyć wojnę. Kinematografia ZSRR w latach 1939-1949”. Ostatnio Biblioteka opracowała wirtualną mapę miejsc w Moskwie związanych z kinematografią i filmem. Odbyły się już pierwsze realne wycieczki kierujące się zawartymi na niej wskazówkami i informacjami.