Babin

Możliwości zapewniane przez nowe technologie informacyjno-komunikacyjne skłaniają władze coraz większej liczby państw do przenoszenia informacji o ich działaniach, usługach i zasobach na rządowe strony www, co ogranicza milionom obywateli, pozbawionych możliwości korzystania z Internetu i odpowiednich technicznych kompetencji, dostęp do zasobów i usług sektora publicznego. Osoby takie polegają często na bibliotekach publicznych jako miejscach w których mogą dotrzeć do rządowych źródeł i uzyskać pomoc w ich wykorzystywaniu, w Stanach Zjednoczonych instytucje te nie otrzymują jednak odpowiedniej pomocy od władz państwowych i lokalnych samorządów, niezbędnej by świadczyć takie usługi na odpowiednim poziomie. W artykule przeanalizowano strukturę sieci bibliotek rządowych funkcjonujących na wszystkich szczeblach administracji w tym kraju, by określić ich wzajemne relacje oraz możliwości wspierania bibliotek publicznych w misji ułatwiania przepływu publicznych informacji dla wszystkich zainteresowanych.

Federalna sieć bibliotek rządowych w Stanach Zjednoczonych liczy ponad 2 tys. federalnych centrów informacyjnych na całym świecie, w tym jednostki zlokalizowane we wszystkich wydziałach i departamentach administracji publicznej, ambasadach, konsulatach i misjach dyplomatycznych szkołach wyższych, bibliotekach prawniczych i muzeach, oraz 164 szkolne centra medialne w szkołach podstawowych i średnich w 64 okręgach z 23 stanów. Rząd federalny prowadzi również 4 biblioteki narodowe i wiele różnych typów archiwów, bibliotek i muzeów służących jako repozytoria informacji urzędowej, punkty publicznego dostępu do zasobów online i źródła zasobów dla urzędników. W ramach tej sieci działa również komitet doradczy (Federal Library and Information Center Committee – FLICC), biblioteczna baza demograficzna (Federal Library Directory – FED), biblioteczne centrum biznesowe (FEDLINK), program depozytowy (Federal Library Depository Program – FLDP), w którego ramach gromadzi się publikacje instytucji federalnych, i serwis „zapytaj bibliotekarza”.

Do stanowych sieci bibliotek zalicza się 59 stanowych agencji bibliotecznych (SLAA) – po jednej na każdy stan, okręg i terytorium zależne, finansowane ze stanowych budżetów biblioteki instytucji edukacyjnych, organa administracyjne i biblioteki publiczne. Koordynacją kontaktów między bibliotekami i sieciami wszystkich typów zajmują się stowarzyszenia i organizacje biblioteczne. Miejsce bibliotek publicznych w systemie informacji publicznej jest bardzo istotne – zarówno agencje rządowe, jak i użytkownicy oczekują od nich wypełniania nowych ról związanych z pomaganiem mieszkańcom w korzystaniu urzędowych stron, formularzy i usług, a tym samym zapewnienia chętnym odpowiedniej liczby terminali komputerowych i odpowiednio wyszkolonych pracowników, mimo że ze względu na cięcia budżetowe brakuje na ten cel dodatkowych środków. Ze statystyk wynika, że obecnie 82,4% bibliotek publicznych zapewnia swoim użytkownikom dostęp do informacji urzędowej, 96,6% – pomaga im w aplikowaniu o wsparcie ze strony władz, 91,8% – w rozumieniu zasad działania e-administracji i załatwiania spraw urzędowych drogą elektroniczną , 70,7% – w wypełnianiu urzędowych formularzy i wniosków, 20,5% – współpracuje z władzami i organizacjami pozarządowymi by zapewniać lokalnym społecznościom usługi e-administracji i informacje publiczne. Przenoszenie coraz większej części działań federalnych i stanowych agencji online jest jednak dla tych instytucji dużym finansowym obciążeniem, wyzwanie stanowi również brak lokalnej i ogólnokrajowej legislacji, określającej wytyczne i standardy świadczenia usług informacji publicznej, i definiującej jasno zadania bibliotekarzy, oraz brak wsparcia na poziomie stanowym i federalnym w zakresie szkolenia specjalistów bibliotecznych do pracy w systemie e-administracji. Autor przedstawia w związku z tym w tekście rekomendacje dla władz federalnych, stanowych i lokalnych, zalecające jak wzmocnić biblioteczne sieci i zwiększyć pomoc dla bibliotek publicznych, by mogły lepiej realizować oczekiwania i potrzeby społeczności, którym służą.