Babin

Jedną z form współpracy między środowiskiem naukowym i bibliotecznym w Ameryce Północnej są programy rezydenckie przeznaczone dla osób chcących prowadzić badania dotyczące bibliotek lub związane z gromadzonymi przez te instytucje materiałami. Tradycyjnie, status rezydenta w bibliotekach szkół wyższych oferuje się naukowcom, by zachęcić ich do korzystania z bibliotecznych zasobów i usług. Obecnie, w Kanadzie, popularność zdobywa nowa forma takich programów (Library’s Researcher-in-Residence – LRiR), planowanych tak, by stymulować w bibliotekach rozwój kultury badawczej. W artykule, pisanym z perspektywy osób mających doświadczenia z rezydenturą, omówiono korzyści związane z wdrażaniem takich inicjatyw, zarówno dla środowiska bibliotecznego, jak i dla uczelni wyższych, przeanalizowano także, w jaki sposób programy LRiR mogą przyczyniać się do wzrostu potencjału badawczego jednostek i instytucji.

Zasady i warunki rezydentury w bibliotekach mogą się różnić, ich cele są natomiast zbliżone (promocja i rozwój badań). W większości przypadków daje się kandydatom możliwość realizacji własnych programów badawczych, tak jak na Uniwersytecie Saskatchewan, gdzie od badaczy nie oczekuje się angażowania w działalność naukową związaną z biblioteką, zobowiązuje się ich natomiast do podejmowania działań wspierających rozwój naukowy lokalnych bibliotekarzy, takich jak opracowywanie prezentacji dokumentujących realizowane prace badawcze, organizacja seminariów lub warsztatów poświęconych wybranym aspektom metodologii przydatnych w badaniach z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN), mentoring, czy też doradzanie bibliotekarzom w sprawach naukowych lub tych związanych z rozwojem kwalifikacji i zainteresowań badawczych. Na Uniwersytecie McMaster (Hamilton), ofertę programu LRiR kieruje się głównie do kadry naukowej tej uczelni, oferując jej członkom możliwość pracy nad projektami badawczymi powiązanymi z BIN oraz kulturą biblioteczną, a także pomocy bibliotekarzom zainteresowanym rozwojem własnej kariery naukowej. Nowy program LRiR uruchomiono także w maju 2016 r. na Uniwersytecie Concordia w Montrealu, zapraszając doktorantów, wykładowców i bibliotekarzy do składania i realizacji projektów badawczych powiązanych z tematyką zbieżną ze strategicznymi kierunkami działań biblioteki. Poza finansowaniem badań, uczelnia proponuje także możliwość ich prowadzenia w środowisku zapewniającym odpowiedni komfort i warunki pracy oraz pomoc bibliotekarzy, zachęca również zarówno personel, jak i rezydentów do angażowania na rzecz szerszego wykorzystywania wyników badań naukowych i koncepcji bibliotekarstwa bazującego na dowodach (ang. evidence-based librarianship) (zob. babin.bn.org.pl/?p=1670) w codziennej praktyce bibliotecznej. W ramach LRiR, we wszystkich omawianych instytucjach oferuje się rezydentom (przebywającym zazwyczaj w czasie uczestnictwa w programie na urlopach naukowych) przestrzeń biurową, dostęp do sprzętu komputerowego, infrastruktury technicznej oraz wszelkiego typu wsparcie potrzebne w trakcie ich pobytu w bibliotece.

Z perspektywy rezydenta, do zalet programów LRiR zaliczono m.in. nieograniczony dostęp do wszelkiego typu zasobów bibliotecznych, danych statystycznych, usług IT, łączy telefonicznych i telekonferencji oraz duży komfort pracy. Wymieniono również możliwość poznania innej kultury organizacyjnej, różnych sposobów funkcjonowania biblioteki i współpracy ze specjalistami z różnych środowisk oraz udziału w zebraniach i szkoleniach, podkreślano też satysfakcję związaną ze wspieraniem badań prowadzonych poza własną instytucją i oferowaniem głosu z zewnątrz w toczonych dyskusjach. Z punktu widzenia instytucji, goszczenie rezydentów to szansa na wzbogacenie kultury badań, uzyskanie świeżego spojrzenia na różne zagadnienia, rozwój sieci badawczej, dzielenie się doświadczeniami i kompetencjami i wzajemne pogłębianie wiedzy. To także okazja do promocji badań naukowych jako części obowiązków bibliotekarzy akademickich i ich wkładu w budowę empirycznych podstaw BIN. Według autorek artykułu, dobrze prowadzone programy LRiR to atut dla każdej biblioteki akademickiej skoncentrowanej na działalności naukowej, a ich rozszerzenie poza Kanadę, a nawet poza instytucje akademickie mogłoby przynieść jeszcze bardziej wymierne korzyści.