Babin

W artykule omówiono, w szerszej perspektywie, niektóre z trendów edukacyjnych powiązanych z pojawieniem się nowych technologii, a następnie przeanalizowano ich potencjalne implikacje dla bibliotek. Inspirację dla autora stanowił raport z projektu NMC Horizon – NMC Horizon Report: 2016 Higher Education Edition, przygotowywany wspólnie przez The New Media Consortium (NMC) – międzynarodowe zrzeszenie uczelni, muzeów, wydawców firm technologicznych i organizacji edukacyjnych, zaangażowanych w badanie zastosowań nowych mediów i rozwiązań technologicznych, oraz EDUCAUSE Learning Initiative (ELI) – inicjatywą skupiającą instytucje szkolnictwa wyższego, działające na rzecz rozwoju edukacyjnego poprzez innowacyjne zastosowania technologii.

W raporcie omówiono powstające obecnie rozwiązania mogące mieć wpływ na uczenie się, nauczanie i twórcze poszukiwania w edukacji. Choć pisano go w kontekście szkolnictwa wyższego, może mieć znaczenie również dla bibliotek wspierających uczenie się przez całe życie, tym bardziej, że część pojęć analizowanych w tym dokumencie, takich jak edukacja cyfrowa czy przestrzenie typu makerspace (zob. babin.bn.org.pl/?p=2369 ; babin.bn.org.pl/?p=3391) są już zintegrowane z misją i działaniami wielu bibliotek. Autor skoncentrował się w tekście na charakterystyce trzech popularyzowanych koncepcji: zindywidualizowanych strategii uczenia się, konkurencyjnych modeli edukacji, pozwalających na zdobycie wiedzy i kompetencji poza tradycyjnym systemem szkolnictwa wyższego (takich jak MOOC, czyli masowe kursy online, mikrodyplomy (ang. microdegrees), kursy na określone specjalizacje i in.), oraz łączenia kształcenia formalnego i nieformalnego. Następnie przedyskutował, w jaki sposób biblioteki mogą wykorzystać te trendy i leżące u ich podstaw technologie, by lepiej służyć swoim użytkownikom i pomóc im korzystać z nowych form uczenia się.

Wśród ważnych, potencjalnych ról, jakie instytucje te mogą pełnić w opisanym kontekście, wymienił: a) zapewnianie dostępu do „surowych” zasobów niezbędnych w nieformalnej edukacji, w postaci dostępu do internetu, sprzętu komputerowego, laboratoriów i warsztatów makerspace oraz obsługi wykwalifikowanego personelu, zdolnego do świadczenia spersonalizowanych usług; b) minimalizację barier związanych z dostępem do technologii (możliwą dzięki współpracy z prywatnymi partnerami z branży technologicznej i odpowiedniemu wyposażeniu placówek bibliotecznych), realizowaną np. przez wyznaczanie stref, w których można korzystać z droższych rozwiązań (np. bardzo szybkich łączy) i tańszych opcji (wypożyczanie urządzeń mobilnych itp.), c) oferowanie materiałów wspierających spersonalizowane uczenie się, dzięki dostosowaniu zasad gromadzenia do oczekiwań związanych z rozwojem nowych modeli edukacyjnych; d) pomoc użytkownikom w tworzeniu i realizacji własnych programów kształcenia określonych kompetencji, m.in. przez dobór materiałów szkoleniowych, przewodników i technologii, e) zapewnianie wygodnych przestrzeni do nieformalnej nauki i spotkań online oraz wyposażonych w odpowiedni sprzęt i oprogramowanie miejsc o wielorakim przeznaczeniu, gdzie można realizować własne projekty techniczne z wykorzystaniem różnego typu urządzeń i aplikacji (takich jak drukarki 3D, film sferyczny (wideo 360°), rzeczywistość rozszerzona, holograficzne modelowanie 3D, aplikacje afektywne czy wielkoekranowe interfejsy haptyczne), pozwalających na odczuwanie fizycznych wrażeń w czasie nauki, realistyczne symulacje rożnych sytuacji oraz możliwość interakcji z różnego typu przestrzeniami i pomysłami.

W podsumowaniu podkreślono, że biblioteki, z racji swojej funkcji, mogą łatwo zaangażować się we wspieranie indywidualnego uczenia się przez całe życie, a wiele placówek włączyło już te zadania do swoich planów strategicznych. Z drugiej strony, nie jest jednak jasne, czy będą one postrzegane jako cześć tego szybko rozwijającego się ekosystemu edukacyjnego. Te instytucje, które są zainteresowane zdobyciem i wspieraniem takiego typu odbiorców oraz rolą centrów nauki i twórczej eksploracji, muszą przyjąć postawę proaktywną, zarówno w odniesieniu do wdrażania nowych, przydatnych technologii, jak i odpowiedniej reklamy nowych usług.