Babin

Artykuł poświęcono omówieniu trendów na dobrze prosperującym francuskim rynku wydawniczym, dotyczących książek skierowanych do dzieci i młodzieży oraz przybliżeniu wyborów dokonywanych przez młodych czytelników. W aktualnej ofercie wydawniczej dla najmłodszych uderza znaczny udział powieści detektywistycznej i sensacyjnej, młodzież z kolei otrzymuje propozycję kryminałów, thrillerów i powieści noir. W obu przypadkach szata graficzna, styl i fabuła są do pewnego stopnia dostosowywane do poziomu umysłowego i emocjonalnego adresatów.

W 2011 r. Syros wznawia w nowym kształcie graficznym popularną w latach 90. serię „Sourir noir”, adresowaną do dzieci w wieku 12-13 lat, zmienia nazwę serii „Mini sourir noir” (dla dzieci 8-9 lat) na „Mini Syros Polar” adresując ją do jeszcze młodszych dzieci (6-9 lat) oraz od 2002 roku publikuje serię „Rat noir” dla młodzieży powyżej 16 lat. Typową propozycją dla dzieci z początkowych klas są książki O. Mau traktujące o kaczce będącej świadkiem przestępstw (kidnaping, rabunek, walki kogutów itp.), a dla nastolatków powieści w stylu „Blues Nicka” J. Harvey’a, której bohatera, po samobójczej śmierci ojca, samotnie wychowuje matka; ma on problemy w szkole, ociera się o świat gangów młodzieżowych i staje przed dylematami moralnymi. Pomysł z wątkiem kryminalnym w literaturze dziecięcej nie jest nowy. Już w latach 50. XX wieku rekordy popularności (wszystkie wydania szacuje się na 100 mln egz.) biła angielska kolekcja 21 książek Enid Blyton pt. „Sławna piątka” traktująca o wakacyjnych przygodach grupy 4 nastolatków z psem z powodzeniem zwalczających przestępców. We Francji duży sukces odniosła licząca 38 tytułów, wydawana w l. 1960-1980 przez dom Hachette, kolekcja „Sześciu kolegów” oraz publikowany w latach 1950-1960, liczący 150 tyt. cykl powieści i komiksów G. Chauleta „Fantômette”, którego bohaterka w nocy z grzecznej uczennicy przemienia się w pogromczynię przestępców. Bohaterowie tych wczesnych powieści żyją w świecie jednoznacznych wartości, gdzie zawsze zwycięża dobro. Zmienia się to stopniowo w latach 90. XX w. Autorzy już nie unikają moralnych i społecznych problemów, mieszają gatunki literackie – powieść obyczajową, historyczną, sensacyjną, science fiction, kryminał, thriller, bajkę. Operują paradoksem i humorem np. G. Moncomble wprowadza wątek detektywistyczny w opowiadaniach dla dzieci o żartobliwych tytułach typu „Tajemnica majtek pantery” lub „Przypadek bamboszy słonia”. Niekiedy pojawiają się postacie nawiązujące do znanych bohaterów – np. cykl sensacyjnych powieści dla nastolatków o przygodach młodszej siostry Sherlocka Holmesa – „Enola Holmes”. Prawie wszyscy autorzy tworzą wielotomowe kolekcje – kontynuują w nich daną tematykę, dbają o podobny klimat, tych samych bohaterów, nazwiska policjantów, czarne charaktery itp. Sensacja, horror, tajemniczość i wątek kryminalny coraz częściej pojawiają się w komiksach i wydawnictwach albumowych dla dzieci i młodzieży.

Wskazano na różnorodność sensacyjnej tematyki (od opowieści historycznych wprowadzających w realia różnych epok po przyszłe wojny z kosmitami), stylu i formy (albumy, dodatki elektroniczne, filmiki animowane, gry elektroniczne, nagrania dźwiękowe). Celem interaktywnych albumów jest kształtowanie spostrzegawczości, ocen moralnych i logicznego myślenia u dzieci przez zaangażowanie ich w rozwiązywanie prezentowanej zagadki przy pomocy dostarczonych w tekście wskazówek i narzędzi. Dla starszych dzieci proponuje się rozwiązywanie kalamburów, zagadki logiczne i gry. Ogromną rolę gra humor i piękna szata graficzna. Książka detektywistyczna dla młodszych dzieci kusi tajemnicą, humorem, uczy i bawi. Pozycje adresowane dla nastolatków prezentują świat, w którym obecna jest przemoc, strach, niesprawiedliwość, narkotyki i śmierć. Mają powadzić do doznania pewnego rodzaju rodzaju katharsis. Powieści najczęściej tworzą przy tym wielotomowe serie, łącząc się graficznie i tematycznie z innymi gatunkami – komiksem, serialem telewizyjnym, kreskówką itp. Bibliotekarzom proponuje się angażowanie dzieci w zabawy i quizy typu szukanie rzeczy na podstawie wskazówek, pisanie opowiadań sensacyjnych, rysowanie komiksów, gry wideo oraz uczestnictwo w spotkaniach z przedstawicielami policji i autorami ulubionych książek.