Babin

Wraz z ewolucją technologii i jej zastosowań w bibliotekach, zmieniła się również funkcja bibliotekarzy systemowych, ograniczająca się niegdyś głównie do wdrażania i nadzoru nad funkcjonowaniem bibliotecznych systemów katalogowych i baz danych. W dzisiejszych czasach, zakres obowiązków na tym stanowisku obejmuje różne technologiczne aspekty pracy bibliotek, związane m.in. z cyfrowymi repozytoriami, zarządzaniem zasobami elektronicznymi, technologiami edukacyjnymi, ewaluacją i satysfakcją użytkowników, a w związanych z takim zakresem obowiązków ofertach pracy, obok określeń „bibliotekarz systemowy”, pojawiają się nazwy stanowisk takie jak „bibliotekarz inicjatyw cyfrowych”, „bibliotekarz ds. nowych technologii”, „bibliotekarz cyfrowej infrastruktury”, „bibliotekarz technologii informacyjnych”, „bibliotekarz usług sieciowych”, czy „strateg metadanych”. Aby określić, jakie wymagania stawia się obecnie w Stanach Zjednoczonych osobom odpowiedzialnym za administrowanie systemami wspierającymi rożne funkcje bibliotek szkół wyższych, autorzy przeanalizowali 70 powiązanych z technologiami ogłoszeń o pracę, zamieszczonych w 2014 r. na stronie ALA’s Job List. Sprawdzano je pod kątem głównych obszarów działań w opisie stanowisk oraz wymaganej wiedzy i doświadczeń. Wyniki porównano z rezultatami podobnych projektów badawczych z ostatnich kilkunastu lat.

W badaniu uwzględniono tylko anonse na pełnoetatowe stanowiska akademickie. Wymieniane w nich kryteria dotyczące kompetencji, wiedzy i stażu pogrupowano w 28, scharakteryzowanych w artykule kategorii. Wyodrębniono również 3 główne obszary działań wymieniane przez pracodawców: tradycyjne systemy, inicjatywy cyfrowe i usługi sieciowe; część podawanych zadań sklasyfikowano jako hybrydowe. Ustalono, że poza zwyczajowymi kwalifikacjami powiązanymi z obsługą systemów bibliotecznych, ogłoszeniodawcy oczekiwali od kandydatów najczęściej doświadczenia w zarządzaniu projektami, cyfrowymi kolekcjami, obsługą użytkowników, implementacją oprogramowania. Wymagali też kompetencji „miękkich”, takich jak umiejętność rozwiązywania problemów i doświadczenie w tym zakresie. W 77% ofert zawarto wymóg posiadania dyplomu magisterskiego MLS (Master of Library Science) akredytowanego przez ALA, w 24,2% – dyplomu ukończenia dodatkowego kierunku studiów (dla porównania, w 2002 r – takie wymogi zawarto w jedynie 2,8% ogłoszeń).

Z przeprowadzonej analizy wynika, że w ciągu ostatnich 12 lat liczba i zróżnicowanie wymagań wobec osób mających pełnić funkcje bibliotekarzy systemowych znacznie wzrosła (w badaniu zidentyfikowano 21 typów wymaganego doświadczenia i wiedzy, zarówno powiązanych, jak i niepowiązanych z technologią – wzrost o 66% w porównaniu z 2002 r.), co świadczy o postępującej specjalizacji w tym zawodzie i rozszerzeniu sposobu jego rozumienia. Najczęściej, „techniczne” oczekiwania pracodawców związane były z doświadczeniem w projektowaniu i rozwijaniu stron, usług sieciowych i zasobów elektronicznych (35,7%), w pracy ze zintegrowanymi systemami bibliotecznymi (22,8%) i zarządzaniem projektami (22,8%). Pozostałe dotyczyły (w większym stopniu niż w poprzednich latach) kompetencji interpersonalnych, w tym komunikatywności i umiejętności współpracy z partnerami w obrębie instytucji i poza nią – wymagano ich w 75,7% ogłoszeń. Według autorów, obecne programy bibliotekoznawstwa i informacji naukowej nie w pełni uwzględniają takie oczekiwania pracodawców i nie są ukierunkowane na kształcenie studentów do poziomu eksperckiego w specjalizacjach technologicznych i informatycznych, w związku z coraz większą rolą nowych mediów we współczesnych bibliotekach. W podsumowaniu przedstawiają więc zalecenia dla osób chcących studiować na tym kierunku lub podjąć pracę związaną z zarządzaniem szybko zmieniającymi się technologiami w sektorze bibliotecznym.