Babin

Indie są olbrzymim i prężnie rozwijającym się rynkiem wydawniczym, zarówno w sektorze publikacji drukowanych, jak i elektronicznych, a szybko rozrastająca się baza czytelników zainteresowanych lekturą nowych i tradycyjnych mediów sprzyja coraz większej popularności festiwali literatury, które stały się w tym kraju kulturowym fenomenem. Jednocześnie, być może ze względu na brak spólnej ogólnokrajowej polityki w zakresie kultury, edukacji i promocji czytelnictwa oraz usług bibliotecznych, a także brak programów integracyjnych na szczeblu lokalnym, indyjskie biblioteki publiczne, mające 100-letnią tradycję i mogące pełnić funkcje przestrzeni kultury sprzyjających intelektualnemu zaangażowaniu i samokształceniu, pozostają w dużej mierze nieznane szerokiemu gronu odbiorców. Aby lepiej zrozumieć społeczny odbiór bibliotek oraz relacje między książkami, nawykami czytelniczymi, wydarzeniami literackimi a tymi placówkami, a także sprawdzić ich rolę w podnoszeniu poziomu czytelnictwa i edukacji, autorzy opracowali sondaż zawierający 24 pytania wielokrotnego wyboru i rozdali je wśród uczestników wybranych targów książek i festiwali literackich odbywających się w dużych ośrodkach miejskich w stanach Karnataka i Tamilnadu.

Ankiety dystrybuowano w 2015 r. i 2016 r. na czterech wydarzeniach tego typu, w Bengaluru (Bangalore Literature Festival, targi książki Pustaka Parishe) i Ćennaj (Hindu Lit Fest, Chennai Book Fair). Zebrano łącznie 445 odpowiedzi (235 od kobiet i 210 od mężczyzn, w większości (70%) w wieku od 18 do 35 lat), które następnie zestawiono, pogrupowano i przeanalizowano. Ustalono m.in., że 34,5% respondentów (w większości – osoby niekorzystające z bibliotek) jest właścicielami elektronicznych urządzeń do odczytu tekstu. 2/3 badanych (67,6%) czyta tylko książki drukowane, 27,4% – wydania drukowane i cyfrowe, a tylko 4,9% – wyłącznie wersje elektroniczne. Nieco ponad połowa uczestników (55,4%) korzysta z publikacji tylko w języku angielskim, 37,9% – w języku angielskim i innym regionalnym języku, 6,7% – tylko w jednym z 22 oficjalnych języków Indii, co wskazuje, że festiwale literackie odwiedza głównie wykształcona klasa średnia i wyższa, a biedniejsza większość społeczeństwa jest na nich słabo reprezentowana.

Lekturę książek (najczęściej beletrystyki) jako ulubioną rozrywkę w wolnym czasie wskazało 25% badanych, a niemal połowa z nich (48,4%) oceniła, że robi to kilka razy w tygodniu (raz w tygodniu – 18,5% odpowiedzi). Podobna liczba respondentów oceniła, że czyta od 5 do 20 książek rocznie, a ponad 1/3 – od 1 do 5 tytułów. 70,8% osób z próby posiada przynajmniej 25 książek we własnej kolekcji, 23,5% – od 50 do 100, 19,3% – od 100 do 500, a 10% – ponad 500. 64% badanych wydaje rocznie na zakup książek i innych mediów od 10 tys. do 25 tys. rupii (145-365 dolarów amerykańskich). Główne miejsca ich nabywania to księgarnie – należące do sieci i lokalne, antykwariaty i globalne serwisy internetowe, a odpowiedzi dowodzą, ze mimo boomu sprzedaży online, księgarnie stacjonarne w Indiach nie straciły na popularności.

Zdecydowana większość respondentów (84%) zgadza się że istnieje znaczące powiązanie między nawykami czytelniczymi rodziców a podejściem dzieci do czytania, przy czym 47% osób z próby nie ma karty żadnej lokalnej biblioteki. Jako główne powody nieodwiedzania bibliotek podawano brak czasu (49,8%), odległość do najbliższej placówki (31,7%), i brak dobrych bibliotek (18,3%) – w 8-milionowym Bengaluru nie ma żadnej dobrze wyposażonej biblioteki publicznej. Jednocześnie, wg 79% badanych, uczestniczenie w festiwalach literatury może kształtować i rozwijać nawyki czytelnicze, a wg 74% – osoby kupujące książki wypożyczają je też z bibliotek (i vice versa), jest więc silny związek między kupowaniem literatury i korzystaniem z usług bibliotecznych. Zdaniem autorów, z zebranych odpowiedzi wynika, że perspektywy dla indyjskiego rynku książki są dobre i będzie się on nadal rozwijał w modelu hybrydowym. Można też wnioskować, że wydarzenia literackie zapewniają nie tylko platformę dla promocji książek, twórczości literackiej, wydawców i księgarzy, lecz wskazują na społeczne zapotrzebowanie na biblioteki będące w stanie spełniać potrzeby użytkowników oraz pozytywnie wpływać na życie lokalnych społeczności i jej rozwój ekonomiczny. W podsumowaniu podkreślono, że innowacje związane z rozwojem technologii informacyjno-komunikacyjnych, mediów społecznościowych i Internetu są dla sektora bibliotecznego szansą na wykorzystanie fenomenu festiwali literackich i szerszą promocję swoich usług.