Babin

Zawód dokumentalisty audiowizualnego jeszcze na początku XXI w. związany był z zarządzaniem zbiorami ikonograficznymi, np. ilustracjami w książkach i prasie, zbiorami fotografii, filmami itp. Łączono go też z zachowaniem i udostępnianiem komercyjnych kolekcji audiowizualnych tworzonych w celu promocji firm. Zmiany w technologii informacyjnej ostatniej dekady, zwłaszcza rozwój sieci społecznościowych, zmieniły nieco oblicze zawodu – upowszechnienie się informacji wizualnej doprowadziło bowiem do spadku jej wartości komercyjnej. Natomiast w zakresie zachowania dziedzictwa narodowego, dla dokumentalistów audiowizualnych ujawniły się nowe możliwości związane z tworzeniem przez bibliotekę i archiwum narodowe archiwów pamięci cyfrowej oraz budowaniem multimedialnych kolekcji na zlecenie muzeów, organizacji, czy stowarzyszeń regionalnych.

Poza tym nauka, środki masowej komunikacji i oddziały przedsiębiorstw odpowiadające za komunikację i reklamę produkują coraz więcej dokumentacji audiowizualnej wymagającej uporządkowania, archiwizacji i udostępniania. Nabyte przez dokumentalistę audiowizualnego 15 lat temu tradycyjne umiejętności zawodowe są nadal przydatne, głównie zresztą w instytucjach kultury, ale konieczne staje się zdobywanie wielu nowych. Nie wiadomo, czy można jeszcze mówić o zawodzie, czy o kompetencjach przydatnych w wielu różnych zawodach. Umiejętności związane z znajomością, oceną i organizacją dokumentów av są nadal cenione na rynku pracy. Najczęściej, dokumentaliści znajdują pracę w różnych sektorach, w szerszym, wielodyscyplinarnym zespole. Szczególnie przydatna jest obecnie znajomość prawa autorskiego dotyczącego reprodukcji obrazów. Dokumentaliści audiowizualni są też często zatrudniani w celu wybierania i przygotowania zbiorów analogowych do cyfryzacji, nadzorowania tego procesu oraz dodania do dokumentów metadanych. Wymagane jest od nich opracowanie rzeczowe dokumentów i opisanie ich zgodnie ze zmieniającymi się normami bibliotecznymi oraz zmieniającą się architekturą systemów informacji. Osoby, które uprawnienia zawodowe dokumentalisty audiowizualnego zdobyły 10 lat temu, pracują teraz m.in. przy zarządzaniu zbiorami av o charakterze dziedzictwa narodowego w dużych instytucjach przemysłowych, przy redakcji graficznej prasy sportowej, przy ocenie i archiwizacji filmów amatorskich, organizacji zbiorów filmowych stowarzyszenia dokumentującego dla celów telewizji egzotyczne podróże, przy tworzeniu archiwum materiałów telewizyjnych i radiowych itp. Zdobyte umiejętności zawodowe pozwoliły im na pracę w różnych sektorach, choć warunkiem sukcesu było uzupełnienie kompetencji.

W zakończeniu artykułu autorka zwraca uwagę na coraz powszechniejsze zjawisko tzw. uberyzacji. Nazwa pochodzi od firmy Uber, która udostępniła aplikację umożliwiającą bezpośredni kontakt osoby poszukującej możliwości przejazdu (usługobiorcy) z osobą dysponującą samochodem i wolnym czasem (usługodawcą) oraz rozliczenie wykonania usługi. W odniesieniu do sektora informacyjnego i dokumentacyjnego, praktyka ta wygląda podobnie – na platformach internetowych pracodawcy ogłaszają jakie prace oferują, a pracownicy jakie umiejętności posiadają. Na ogół chodzi jednak o pracę na zlecenie lub o samozatrudnienie, a nie etat zapewniający świadczenia socjalne. W celu osiągnięcia sukcesu zawodowego, zdaniem autorki, pożądane jest posiadanie wielu dodatkowych kompetencji – w zakresie technologii av, multimediów, fotografii oraz tradycyjnej dokumentacji, co umożliwi dokumentalistom audiowizualnym pracę w wielu dziedzinach związanych z obrazem, dźwiękiem, muzyką i technologią multimedialną.