Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Waloryzacja historycznych zasobów dostępnych przez biblioteczne strony www

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Źródła informacji, Działalność biblioteki

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Waloryzacja historycznych zasobów dostępnych przez biblioteczne strony www została wyłączona

Muzea i biblioteki francuskie zrealizowały wiele ambitnych i kosztownych programów digitalizacji swoich zasobów, co jednak, wbrew oczekiwaniom, nie przełożyło się na ich szerokie wykorzystanie za pośrednictwem nowych technologii. Autorka analizuje w tekście możliwe przyczyny niskiego poziomu wykorzystania najcenniejszych francuskich zbiorów specjalnych przeniesionych na formę cyfrową i udostępnianych za pośrednictwem bibliotecznych stron www, w tym kolekcji rękopisów, starodruków, rysunków, sztychów, pocztówek, map i fotografii.

Zbiory te biblioteki pozyskały w wyniku rekwizycji porewolucyjnych oraz drogą darów i zapisów. Realizując programy konwersji tych zasobów, koncentrowano się często na terminach, kosztach, dokumentacji i zapewnieniu fachowej informacji, jako drugorzędną traktując sprawę szerokiego udostępniania dziedzictwa kulturowego. Tymczasem już na etapie przenoszenia dokumentów na formę cyfrową należało pomyśleć o odpowiednich interfejsach i roli mediacyjnej bibliotek.
Powinny one przybliżać dziedzictwo kulturowe szeroko rozumianemu społeczeństwu, a zwłaszcza zainteresować zabytkami kultury młodzież szkolną. Należy też przemyśleć, co uznajemy obecnie za najwartościowsze dziedzictwo i dokonać pod tym kątem rewaloryzacji zasobów. Drogą do rewaloryzacji bibliotecznych zbiorów cyfrowych jest przede wszystkim zwiększenie aktywnego uczestnictwa obywateli w kulturze. Dostęp do dokumentów nie oznacza jeszcze bowiem ich wykorzystania – interesowania się nimi i zdobywania wiedzy. W artykule omówiono wyniki analizy porównawczej stron www bibliotek z 8 miast, posiadających duże zbiory specjalne, dokonanej w celu oceny powszechnej, racjonalnej i funkcjonalnej dostępności tych zbiorów.

Sprawdzano, jaki jest dostęp do kolekcji, jakie możliwości zadawania pytań, w jaki sposób są prezentowane i opisywane dokumenty. Okazało się, że niekiedy wymagano autoryzacji, wypełnienia specjalnego formularza dotyczącego celu poszukiwań, opisy zawierały terminy specjalistyczne bądź łacińskie, brakowało też opcji bezpośredniego kontaktu z bibliotekarzem. Biblioteki stosowały różne metody przybliżenia użytkownikom zawartości zabytkowych kolekcji – konferencje internetowe, linki do informacji powiązanej tematycznie, udostępnianie plików na dany temat, propozycje interakcji z użytkownikiem typu „pomóż nam opisać ten dokument”, „zidentyfikuj prezentowane na starej fotografii osoby bądź miejsce”. Niekiedy skupiano się na najcenniejszym dokumencie np. starożytnej mapie świata, zamieszczając różne związane z nią materiały. Organizowano też wydarzenia typu: warsztaty introligatorskie, prelekcje na temat autorów rękopisów itp. Biblioteka cyfrowa Albi wprowadziła słownik terminologiczny – po kliknięciu na niezrozumiałe słowo użytkownik ma dostęp do jego definicji. W sierpniu 2016 r. wdrożono nową jej wersję – Cecilia. Sposób prezentacji dziedzictwa (np. starych map) zgodny jest teraz z programem nauczania szkolnego, terminy łacińskie zastąpiono francuskimi, przewidziano też przygotowanie gier dla młodzieży, przybliżających zawartość dokumentów.

We wnioskach stwierdza się, że biblioteki nie zawsze dokonują analizy oczekiwań i wymagań różnorodnych odbiorców. Trwa też dyskusja dotycząca waloryzacji dziedzictwa – czy bibliotekarze powinni skupić się na najbardziej znanych (a więc często poszukiwanych) dokumentach, czy promować cenne, ale mniej znane. Sugeruje się, że w mediacji na temat dziedzictwa kultury należy zwiększyć rolę użytkowników.

Komentarze wyłączone.