Babin

W artykule przeanalizowano sytuację łotewskiego rynku książek elektronicznych (KE). Omówiono literaturę fachową nt. KE i na jej podstawie przedstawiono zalety i wady tego formatu. Następnie przedstawiono badanie, którego celem było określenie dostępności zbiorów łotewskich KE w Internecie oraz poznanie ich użyteczności dla różnych grup czytelników. W analizie wykorzystano teorię dyfuzji innowacji, często wykorzystywaną w badaniach nad przyjmowaniem się nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych.

W pierwszej części omówionego projektu, za pomocą metody analizy treści, zbadano dostępne w internecie KE w jęz. łotewskim. W drugiej części badaniu poddano respondentów należących do trzech grup – jedna składała się z osób korzystających już z KE, pozostałe dwie z osób bez takiego doświadczenia, z dwóch grup wiekowych (19-25 oraz 46-55 lat). Każda z grup liczyła 3 osoby. Posłużono się protokołem werbalnym (metoda, w której badanych prosi się o głośne wypowiadanie myśli w trakcie rozwiązywania postawionych przed nimi zadań) i kwestionariuszem, by kreślić nastawienie użytkowników do KE jako innowacji na rynku. Wszystkie dane zebrano w okresie luty-marzec 2009.

Wyniki pokazały, że rynek KE na Łotwie jest w początkowej fazie rozwoju. W internecie funkcjonuje co najmniej 14 baz zawierających łotewskie KE, w których znajduje się łącznie 527 pozycji. Większość KE w warstwie wizualnej przypomina książki tradycyjne, a 73% z nich jest dostępnych również w formie drukowanej. Najczęściej publikowane (93,4%) są pozycje wymagające lektury linearnej (ponad 50% to beletrystyka, 18,8% – zbiory artykułów, 7,8% – książki naukowe), słowniki, materiały encyklopedyczne i źródłowe to 6,6%. Łotewskie KE nie wykorzystują wszystkich atutów tego formatu, np. proste wyszukiwanie umożliwiane było przez 61,3% pozycji, 30,2% KE pozwalało na zmianę wielkości czcionki, a elementów multimedialnych nie wykorzystywała ani jedna książka. Oczekiwania względem KE poszczególnych grup użytkowników okazały się odmienne, a podstawowe czynniki różnicujące to wiek i poziom umiejętności obsługi komputera. Akceptacja KE jest wyższa wśród badanych, którzy wcześniej z nich korzystali oraz tych biegłych w obsłudze komputera. W przypadku osób w wieku 46-55 lat, głównymi przeszkodami zdają się być słabe umiejętności wyszukiwawcze i związane z korzystaniem z Internetu. Najważniejszym minusem KE w stosunku do książek drukowanych jest to, że nie są odpowiednie do linearnego, długotrwałego czytania.

Zdaniem autorki, do podniesienia popularności KE przyczynić się mogą kursy w zakresie korzystania z nich i lepsza reklama, jednak przede wszystkim wydawcy KE muszą oferować czytelnikom więcej możliwości niż obecnie i bardziej efektywnie wykorzystywać atuty tego medium. Skuteczne może okazać się m.in. zaprojektowanie odmiennego interfejsu dla poszczególnych grup użytkowników oraz czytelnego systemu wyszukiwania i nawigacji.