Babin

W artykule dokonano przeglądu piśmiennictwa dotyczącego badań empirycznych nad wykorzystaniem w szkolnictwie wyższym społecznościowych technologii służących do przeszukiwania, organizowania i wymiany informacji w Internecie (ang. social annotation tools). Narzędzia tego typu (Diigo, HyLighter, VPen, SpreadCrumbs, EDUCOSM i in.) umożliwiają przechowywanie, klasyfikowanie i udostępnianie online zbiorów ulubionych zakładek oraz własnych pisemnych adnotacji na stronach www i w dokumentach elektronicznych (komentarzy, tagów, podkreśleń, „żółtych karteczek” itp.). Pozwalają też, dzięki udostępnieniu platformy online i opcji tworzenia grup, na realizację różnych wspólnych projektów związanych głównie z pracą nad tekstem.

Celem autorów było sporządzenie, na podstawie przeglądu baz online (ERIC, PsychInfo i ScienceDirect) oraz wyszukiwań przy pomocy Google Scholar, kompletnej listy badań poświęconych stosowaniu i efektywności social annotation tools (SA) w kontekście edukacyjnym oraz ustalenie edukacyjnego potencjału i faktycznego wpływu takich aplikacji na proces uczenia się. W czasie realizacji projektu okazało się, że liczba publikacji nt. SA w szkolnictwie wyższym jest nadal relatywnie niewielka – udało się zidentyfikować ok. 90 artykułów powiązanych z tą tematyką, z czego tylko 16 spełniało ściśle założone kryteria (8 raportów z badań eksperymentalnych lub quasi-eksperymentalnych i 8 z ewaluacji / sondaży).

W teście zreferowano szczegółowo wymagania dotyczące SA oraz istotne i pożądane cechy techniczne systemów edukacyjnych bazujących na tego typu technologii, wykorzystaną w badaniu metodologię oraz zebrane w badaniu wnioski. Wynika z nich, że SA wykorzystywane są w celu ułatwiania i wspierania procesu nauki w wielu różnych dziedzinach i przy różnego typu zadaniach edukacyjnych (zajęcia z angielskiego, statystyki, warsztaty multimedialne, ocena postępów w nauce, uczenie strategii wyszukiwania informacji i in.); stosuje się też wiele metod ich włączania w tok zajęć. Dane z omówionych przez autorów projektów badawczych sugerują też, że stosowanie SA w odpowiedni sposób i we właściwym kontekście przynosi wymierne efekty i daje studentom szereg korzyści, w tym rozwój umiejętności krytycznego myślenia, zdolności meta-kognitywnych i rozumienia tekstu; usprawnia też komunikację zarówno między studentami, jak i w ich kontaktach z wykładowcami. Wspiera również motywację do czytania i stymuluje tworzenie się w grupie pozytywnych emocji.

Implementacja tych narzędzi może mieć jednak początkowo negatywne efekty (obniżenie wyników nauczania), które jednak w dalszym procesie nauki, po oswojeniu się studentów z nową technologią, są niwelowane. Rezultaty badań ewaluacyjnych wskazują, że studenci lubią aplikacje SA, sądzą też, że pomagają one w osiąganiu lepszych wyników w nauce.

W podsumowaniu przedstawiono listę rekomendacji dotyczących wdrażania i stosowania  technologii S.A. w szkolnictwie wyższym, zasugerowano również kierunki dalszych badań w tej dziedzinie, niezbędnych by ocenić właściwie, w jakich warunkach korzystanie z tych aplikacji może przynosić pożądane efekty.