Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Polityka Wielkiej Brytanii ws. Open Access: głos w dyskusji

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Źródła informacji, Dostęp do publikacji

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Polityka Wielkiej Brytanii ws. Open Access: głos w dyskusji została wyłączona

Wielka Brytania jest jednym z liderów globalnego ruchu Open Access od początku jego powstania, a niedawno jej władze podjęły decyzję o udostępnieniu w tym modelu, w ciągu kolejnych 2 lat całej produkcji badawczej tego kraju. Wg autora, realizacja tego planu i utrzymanie wiodącej pozycji w środowisku OA będzie możliwa jedynie pod warunkiem wprowadzenia zmian do zaproponowanej w lipcu tego roku, przez brytyjski Komitet Badań Naukowych (RCUK) polityki otwartego dostępu. W tekście omawia krytycznie założenia tej strategii oraz uzasadnia, które jej elementy wymagają jego zdaniem niezbędnej modyfikacji.

Zgodnie z decyzją RCUK, plan wolnego dostępu do wszystkich badań finansowanych z grantów przyznawanych przez tę instytucję ma być realizowany w ramach tzw. złotej drogi otwartego dostępu (czyli poprzez publikację w recenzowanych czasopismach OA). Zdaniem autora jest to polityka krótkowzroczna, której konsekwencją będzie marnowanie i tak skromnych funduszy na cele badawcze, gdyż część z nich trzeba będzie przeznaczać na płacenie wydawcom za „złote” publikowanie, co więcej – wymagać się będzie od autorów by płacili za publikowanie w tym modelu zamiast zostawić im wybór między tą właśnie formą a bezpłatnym, „zielonym OA” (autoarchwizacja w otwartych repozytoriach).

RCUK ma już zielony mandat OA (zobowiązujący naukowców do deponowania wyników badań finansowanych ze środków publicznych w otwartych archiwach), a w ramach nowej strategii może zakazać „swoim” autorom publikowania w czasopiśmie, jeśli nie oferuje ono dostępu w złotym modelu Libre OA (bezpłatne udostępnianie online + prawa ponownego wykorzystania) lub w modelu zielonej drogi (po 6-12 miesięcznym embargo), i nakazać wybór płatnej (złotej) opcji gdy wybrany tytuł zapewnia obie metody dostępu. W założeniu zasady te miały zachęcać wydawców do zmiany formy publikowania czasopism z modelu subskrypcyjnego na złoty OA, w rzeczywistości – mogą skłaniać ich do oferowania hybrydowego złotego OA lub wydłużania embarga na publikowanie w otwartych repozytoriach. Autor postuluje, by nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale i na całym świecie, wybór zielonej lub złotej drogi oraz czasopism, w których chcą publikować pozostawić naukowcom, a skupić się na wprowadzeniu efektywnych mechanizmów weryfikacji zgodności z polityką OA, zakładających wymóg: 1) deponowania prac badawczych w instytucjonalnych repozytoriach instytucji finansującej badania; 2) archiwizacji wszystkich artykułów natychmiast po ich akceptacji do publikacji; 3) ustanowienia deponowania w repozytoriach jako jedynej drogi składania publikacji do oceny eksperckiej badań ramach systemu REF (Research Excellence Framework).

Komentarze wyłączone.