Babin

Na podstawie konceptualnej analizy projektów cyfrowej humanistyki (CF) i piśmiennictwa poświęconego ewaluacji tej dziedziny, podjęto próbę rekonstrukcji jej genealogii oraz wyróżnialnych aspektów, a także identyfikacji podstawowych koncepcji i argumentów pojawiających się w debatach nt. roli CF oraz transformacji, jakim podlegają poszczególne dyscypliny, metody nauczania i metodologie badań w naukach humanistycznych. Omówiono również specyfikę produkcji wiedzy i przemian w humanistyce, związanych z rozwojem narzędzi cyfrowych oraz ich wpływ na rozwój tej dziedziny, pedagogikę i formy tworzenia i wykorzystania tekstu cyfrowego. W ramach badania przeanalizowano 45 przykładowych tekstów w języku angielskim, opublikowanych, poza jednym: Index Thomisticus, w okresie od lat 80. ubiegłego wieku do 2009 r. oraz dokumentacji 14 inicjatyw CF z tych lat, dotyczących głownie tworzenia elektronicznych archiwów naukowych i projektów wydawniczych. Zrekonstruowano następnie historyczną trajektorię rozwoju CF i etapy procesu jej formowania się, a także reprezentowane w referowanych tekstach sposoby postrzegania wpływu cyfrowych technologii na metody pracy badawczej i powiązane z nimi kultury dokumentacji (multimedialne biblioteki cyfrowe, hipertekstowe archiwa naukowe i in.) oraz epistemologicznych korzyści związanych z cyfrową obróbką dokumentów tekstowych. Wg autorki, w dyskursie CF dominują pragmatyczne kwestie dostępności i docierania do szerokiego odbiorcy, a zbiory cyfrowe traktowane są optymistycznie jako podstawowe zasoby poznawcze, zapewniające, dzięki re-kontekstualizacji i wizualizacji podstawowych tekstów źródłowych lepsze i głębsze ich doświadczanie (zwłaszcza w odniesieniu do materialności tych artefaktów) oraz skuteczniejsze metody wyszukiwania informacji, gwarantując tym samym demokratyzację procesów zdobywania wiedzy oraz postęp w nauce i społecznej edukacji. Projekt CF jest więc postrzegany przez jej zwolenników jako realizacja pragnienia odtworzenia powszechnych, wspólnych kompetencji kulturowych poprzez odzyskiwanie i przywracanie tekstów z kanonu i ich autorów, oraz traktowania cyfrowej alfabetyzacji jako alfabetyzacji kulturowej. Autorka przedstawia swoje wątpliwości wobec takiego ujmowania roli i wpływu CF, zastrzega też jednocześnie, że wnioski z jej badania należy ograniczyć do anglojęzycznego kontekstu.